Een schepje poeder na het sporten, een eiwitdrankje als ontbijt of een snelle shake onderweg — eiwitshakes zijn niet meer weg te denken uit veel mensen hun dagelijks leven. Ze beloven spierherstel, een voller gevoel en gemak. Maar uit nieuw onderzoek van Consumer Reports blijkt dat sommige van deze producten iets bevatten waar niemand op rekent: lood en andere zware metalen.
Bijna driekwart van de geteste producten overschreed de veiligheidsgrens die de onderzoekers zelf hanteren (0,5 microgram lood per portie). En in een paar gevallen lag het loodgehalte zelfs boven de maximale waarde die de Amerikaanse voedselautoriteit aanhoudt voor kinderen.
Waarom vooral plantaardige eiwitpoeders vervuild zijn
Volgens de onderzoekers zijn het met name plantaardige eiwitshakes die hogere concentraties lood bevatten dan dierlijke varianten. Dat komt doordat planten zoals erwten, rijst en sojabonen zware metalen opnemen uit de grond waarin ze groeien. Ook luchtvervuiling en kunstmest kunnen bijdragen aan die ophoping.
“Plantaardig betekent niet automatisch schoner,” zegt een voedingskundige. “Bodemvervuiling is wereldwijd een groeiend probleem, en sommige gewassen nemen zware metalen makkelijker op dan andere.”
Hoewel kleine hoeveelheden van nature voorkomen, kan langdurige inname leiden tot zenuwschade, een verhoogde bloeddruk, botverweking en een groter risico op hartziekten en kanker, waarschuwt het RIVM.
Hoe weet je of jouw shake veilig is?
Het slechte nieuws: etiketten vermelden niet hoeveel zware metalen een product bevat. Toch kun je wel wat doen om je blootstelling te beperken.
Tips van experts:
- Wissel merken af. Door niet steeds hetzelfde poeder te gebruiken, verklein je de kans op langdurige ophoping.
- Kies voor zuivelgebaseerde eiwitpoeders. Wei- of caseïne-eiwitten bevatten gemiddeld minder lood.
- Kijk naar herkomst. Producten uit streng gecontroleerde regio’s (zoals de EU) hebben doorgaans lagere waarden.
- Gebruik niet dagelijks. Voor de meeste mensen is één of twee shakes per week ruim voldoende bij een gevarieerd voedingspatroon.
- Ga voor biologisch. Biologisch geteelde plantaardige eiwitten bevatten vaak minder resten van bestrijdingsmiddelen en kunstmest.
Gezond alternatief: haal je eiwitten uit echt eten
Wie af en toe een shake neemt, hoeft niet direct te schrikken. Maar als je dagelijks een of meerdere porties drinkt, kan het geen kwaad om kritisch te kijken. Je krijgt voldoende eiwitten binnen via gewone voeding: eieren, yoghurt, kwark, peulvruchten, tofu, noten, vis en volkoren granen.
“Een handje noten of een schaaltje kwark levert je net zo goed eiwitten, maar zonder de risico’s van zware metalen,”.
Af en toe kan, maar kies bewust
Eiwitshakes kunnen handig zijn, maar ze zijn niet per se zo ‘schoon’ als de marketing belooft. Vooral plantaardige eiwitpoeders kunnen lood en andere metalen bevatten door bodemvervuiling. Af en toe gebruiken is geen probleem — zolang je varieert, kritisch kijkt naar de herkomst en je eiwitten vooral uit volwaardige voeding haalt.
- Consumer Reports, RIVM, Wageningen University & Research
- Canva