Linkshandigen scoren beter in sommige sporten – dit is waarom
Sla je graag een balletje op de tennisbaan of tafeltennistafel, maar word je altijd verrast door die ene linkshandige tegenstander? Dat is niet zo gek: uit nieuw onderzoek blijkt dat linkshandigen in sommige sporten écht beter presteren. En dat heeft alles te maken met hoe hun brein werkt – én hoe zeldzaam ze zijn.
Zeldzaam, maar opvallend succesvol
Slechts één op de tien mensen is linkshandig, blijkt uit cijfers van het CBS. Toch is hun aandeel onder topsporters opvallend groter, vooral in sporten waarin twee spelers direct tegenover elkaar staan. Denk aan tennis, tafeltennis, badminton en vechtsporten als boksen of schermen.
Onderzoekers van de Royal Society Open Science analyseerden meer dan 15.000 topsporters wereldwijd. Wat bleek: bij sporten waarbij snelle reflexen en directe interactie belangrijk zijn, zijn linkshandigen oververtegenwoordigd in de wereldtop.
Bij schermen, bijvoorbeeld, is gemiddeld 20 tot 25 procent van de topsporters linkshandig – meer dan twee keer zoveel als in de algemene bevolking.
Het brein van linkshandigen werkt nét iets anders
Volgens onderzoekers komt dit deels doordat linkshandigen hun hersenhelften anders gebruiken. Bij rechtshandigen is de motoriek vooral links in de hersenen geregeld, maar bij linkshandigen werken beide hersenhelften vaak iets efficiënter samen. Dat zorgt voor snellere reacties bij complexe bewegingen, zoals het afweren van een slag of het voorspellen van een tegenaanval.
Neuropsychologen spreken van een biologisch voordeel: linkshandigen schakelen flexibeler tussen motorische en visuele taken. Dat is handig bij sporten waarin timing allesbepalend is.
Verrassingseffect als wapen
Naast hersenwerking speelt ook zeldzaamheid een rol. Omdat de meeste sporters rechtshandig zijn, trainen ze vooral tegen andere rechtshandigen. Daardoor zijn ze simpelweg minder gewend aan de andere hoek, snelheid of spin van een linkshandige tegenstander.
Dat zogeheten zeldzaamheidsvoordeel geldt het sterkst bij sporten waarin directe interactie belangrijk is – minder bij bijvoorbeeld hardlopen of zwemmen.
Kun je dat voordeel trainen?
Helaas: je kunt jezelf niet zomaar linkshandig sporten aanleren. Wel kun je je hersenen trainen om flexibeler te schakelen, bijvoorbeeld door coördinatie-oefeningen die beide kanten van je lichaam activeren. Denk aan jongleren, balansoefeningen of afwisselend schrijven met links en rechts.
Volgens onderzoekers van de Universiteit van Oxford helpt dit type training om de samenwerking tussen de hersenhelften te verbeteren – iets waar iedereen baat bij heeft, ongeacht of je links- of rechtshandig bent.
Wat zegt dit over linkshandigheid zelf?
Waarom slechts zo’n tien procent van de mensen linkshandig is, blijft een evolutionair mysterie. Biologen vermoeden dat het te maken heeft met een evenwicht tussen samenwerking en competitie: te veel linkshandigen zou het voordeel weer laten verdwijnen.
Wat vaststaat, is dat linkshandigheid niet zomaar een ‘eigenaardigheid’ is, maar een slimme variant van hoe het brein zich kan organiseren. En dat verklaart waarom die ene linkshandige tegenstander je op de tennisbaan steeds te snel af is.
- Royal Society Open Science, BBC Science Focus Universiteit van Oxford CBS StatLine
- Canva