Gaan je hersenen minder goed werken als je ouder wordt? Nee, dat is een hardnekkige mythe. Breinfuncties zoals je geheugen of creativiteit, gaat alleen achteruit als je je hersens weinig gebruikt of als je je brein ondermijnt met een ongezonde leefstijl. En dat heb je deels zelf in de hand!

Er is geen reden waarom het geheugen aftakelt met het klimmen der jaren, tenzij er sprake is van een ziekte. Je geheugen gaat wél achteruit als je je hersens te weinig gebruikt. Voor je brein geldt: use it or lose it.
In het brein zitten honderd miljard hersencellen. Die zijn met elkaar verbonden door middel van synapsen: contactpunten waardoor de hersencellen met elkaar communiceren. Het geheugen, maar ook andere hersenfuncties, ligt in die contactpunten opgeslagen. Elke hersencel heeft duizend tot honderdduizend van die contactpunten. We verliezen geen hersencellen naarmate we ouder worden, maar de synapsen kunnen wel schade oplopen.

Gelukkig kun je die contactpunten ‘onderhouden’, simpel gezegd door ze te gebruiken. Het brein slijt niet als je het veel gebruikt. Het tegendeel: het brein blijft soepel. Hoe meer je je hersenen uitdaagt, hoe meer contactpunten je krijgt en hoe sterker ze zijn. Dat start in je jeugd en gaat een leven lang door. Hoe meer reserves, hoe beter je klappen kunt opvangen die je oploopt in het verouderingsproces.

1. Voorkom slaaptekort – ’s Nachts gooit je brein de rommel die je niet hoeft te onthouden van de harde schijf. De belangrijke informatie wordt dan onder regie van de hippocampus weggeschreven naar verschillende hersenschorsgebieden.

2. Ga continue prikkels uit de weg – Ons brein wordt doorlopend geprikkeld door social media, apps en internet, Het not done om offline te zijn, dus je bent altijd alert. ‘The fear of missing out’ is groot, zeker onder jongeren. Alles altijd maar willen volgen en in de gaten willen houden; daar kan ons brein niet tegen. Voor je brein is het een aanrader soms je computer en telefoon uit te zetten en je brein rust te gunnen.

3. Ren, fiets, zwem – Sport is kunstmest voor je brein. Terwijl je beweegt maak je groeistoffen aan die nodig zijn om nieuwe hersencellen te vormen. Daarnaast slaap je beter als je flink gesport hebt, waardoor je beter tegen stress opgewassen bent. En bewegen is goed voor je hersenen omdat het de doorbloeding stimuleert. Door te bewegen breng je letterlijk ook je brein in conditie.

4. Ontwijk klappen op je hoofd – Het brein veel te lijden van harde klappen tegen je hoofd. Ook voetbal is niet bepaald bevorderlijk voor je hersenen. Vooral niet als je veel kopt of elleboogjes krijgt.

5. Kies de weg van de meeste weerstand – Als je puzzelt, kies dan niet voor twee sterren als je ook vier sterren aankunt. Laat die hersens kraken.

6. Ontspan – Net als je lijf kan ook je brein niet non-stop werken. Hersenen moeten regelmatig ontspannen. Te veel stress zorgt ervoor dat de hersenen minder goed functioneren. Net als je lichaam niet non-stop door kan gaan, hebben ook uw hersenen regelmatig ontspanning nodig. Te veel stress zorgt ervoor dat de hersenen minder goed functioneren.

7. Voed je brein – Ook met voeding kun je je concentratie, aandacht en geheugen versterken. Wat staat er op het breindieet? Op één: vis. De omega-3-vetzuren zijn belangrijke bouwstoffen voor je brein. Op twee: elke dag een handje noten. En op drie: veel groente en fruit.

8. Minder met de alcohol – Alcohol drinken heeft invloed op alle hersenfuncties. Na het drinken van een glas of twee werken de hersenen al minder goed dan normaal. Wie een lange tijd heel veel drinkt, (meer dan 25 glazen alcohol per week), loopt het risico op hersenbeschadiging. Je geheugen wordt slechter, het denken trager en je kunt je minder goed aanpassen aan nieuwe situaties. Alcohol drinken is een no go voor puberhersenen; deze reageren zeer sterk op de belonende effecten van alcohol en hierdoor is het risico op alcoholverslaving groter.