Aandoeningen van de lever ontwikkelen zich vaak sluipend en worden meestal pas ontdekt als er complicaties optreden. Als de lever ernstig beschadigd raakt, wordt het normale leverweefsel eerst vervangen door littekenweefsel en vangt de reservecapaciteit van de lever de leverfunctie op. Daardoor wordt je lever eerst groter, maar bij aanhoudende beschadiging treedt er meer verlittekening op en wordt je lever uiteindelijk kleiner. De functies van je lever moeten dan door steeds minder levercellen worden vervuld. Omdat je lever daardoor niet meer haar functies goed kan uitvoeren, wordt de concentratie schadelijke stoffen in het bloed steeds hoger.
Alcoholmisbruik de meest voorkomende oorzaak van leverziekte. Langere tijd meer alcohol drinken dan goed voor je is, kan leiden tot leverschade. De lever kan niet meer goed functioneren, omdat de afbraak van alcohol voorrang krijgt op de afbraak van andere giftige stoffen uit het lichaam. De schadelijke effecten ten gevolge van veel alcoholgebruik worden toegeschreven aan de agressieve producten die bij de afbraak van alcohol ontstaan. Vaak is het ook zo dat mensen die te veel alcohol drinken, minder aandacht besteden aan een gezonde voeding. Op deze manier kunnen tekorten in vitamines en mineralen ontstaan. Dit komt niet ten gunste van de lever.
Dit zijn de belangrijkste leveraandoeningen:
Hepatitis
Hepatitis, of beter gezegd acute hepatitis, is een ontsteking van de lever die na enkele dagen of weken kan leiden tot een verminderde werking van de lever. De meest voorkomende oorzaken van acute hepatitis is te veel alcohol drinken, medicatie of virussen (zoals hepatitis-B of hepatitis-C). Vaak blijft de oorzaak onbekend. Symptomen van acute hepatitis zijn snelle achteruitgang van het bewustzijn, bloedingen, hypoglykemie, toenemende geelzucht en later nierinsufficiëntie. Als er sprake is van hepatitis veroorzaakt door een virus, zijn de symptomen onder te verdelen in drie fasen:
- Voortekenen: vage misselijkheid en verminderde eetlust;
- Ziekte: geelzucht, donkere urine en kalkachtige grijze ontlasting, toename van misselijkheid en verminderde eetlust, soms overgeven, koorts en vage pijn bij de lever;
- Herstelfase: de symptomen verdwijnen geleidelijk.
Chronische hepatitis
Bij chronische hepatitis is de lever langer dan zes maanden ontstoken. Door de ontsteking verliest de lever zijn oorspronkelijke structuur dankzij de vorming van littekens. Omdat de lever een groot reserve heeft is het pas levensbedreigend als 70 tot 80 procent van de lever beschadigd is door littekenvorming. Een belangrijke oorzaak van chronische hepatitis is het gebruik van te veel alcohol. Door minder goede voeding ontstaan tekorten in belangrijke vitamines en mineralen.
Aandoeningen van de galwegen
De galwegen liggen in de lever. Als er iets met je gal is, valt het daarom onder de leverziekten. Er wordt onderscheidt gemaakt in primaire biliaire cirrose (PBC) en primaire scleroserende cholangistis (PSC). Het onderscheid tussen deze twee ziektes zit in de plek waar de ontsteking ontstaat. Bij primaire biliaire cirrose zijn de kleine galgangen in de lever chronisch ontstoken. Bij primaire scleroserende cholangistis raken juist de grote galwegen chronisch ontstoken. Door de ontstekingen ontstaat littekenweefsel, verkleinen de galgangen en kunnen ze zelfs verdwijnen. Zo ontstaat er stuwing van gal, waardoor de levercellen onherstelbaar beschadigen. Er ontstaat steeds meer littekenweefsel. De eerste verschijnselen zijn jeuk en vermoeidheid. Daarna ontstaat geelzucht, gestoorde vetabsorptie, vetdiarree en osteoporose. De oorzaak is tot nu toe onbekend.
Leververvetting
Bij leververvetting raakt de vetstofwisseling in de lever verstoord. Vet hoopt zich op in de lever en dat geeft klachten, pijn in de leverstreek of over vermoeidheid. Het kan ontstaan door te veel alcoholgebruik.
Erfelijke ziekten
De ziekte van Wilson is een zeldzame erfelijke leverziekte, waarbij de uitscheiding van koper door je lever verstoord is. Er worden grote hoeveelheden koper in je lever opgeslagen, wat leidt tot chronische leverontstekingen en littekenvorming. Bij de ziekte van Wilson kun je last hebben van verhoogde spierspanning, coördinatiestoornissen, beven en krampen.
Hemochromatose is een erfelijke ziekte waarbij door een te grote opname van ijzer in je maag-darmkanaal grote hoeveelheden ijzer in je lever worden opgeslagen. Dit leidt tot littekenvorming in de lever. Maar ook de geslachtsorganen, de alvleesklier en de hartspier kunnen worden aangetast. De eerste tekenen zijn vaak abnormale vermoeidheid. Na verloop van tijd wordt je huid donkerder van kleur.
Levertumoren
Er zijn grofweg twee vormen van leverkanker te onderscheiden: primaire leverkanker en levermetastasen. Bij primaire leverkanker ontstaat de tumor in de lever zelf. Bij levermetastasen bereiken kankercellen via het bloed de levercellen. Leverkanker ontstaat vaak ten gevolge van chronische hepatitis B of C of door leverziekten ontstaan vanuit overmatig alcoholgebruik.