Een verstopte neus? Dan gebruik je toch een neusspray! Hoofdpijn? Een pijnstiller doet wonderen. En bij slaapproblemen staat melatonine al op het nachtkastje. Sommige middelen zijn zo bekend dat je (bijna) zou vergeten dat ze ook bijwerkingen hebben. gezondNU zet de bijwerkingen van bekende zelfzorgmiddelen op een rij.
In bijna ieder medicijnkastje, keukenla, handtas of jaszak zit wel een ibuprofen. En neusspray? Uit onderzoek blijkt dat meer dan veertig procent van de mensen met een verstopte neus neusspray gebruikt. Wat je misschien niet weet, is dat ook zelfzorgmiddelen bijwerkingen hebben. Zijn we hier niet goed genoeg van op de hoogte? We vragen het Marten Hummel, directeur van Centraal Bureau Drogisterijbedrijven.
Gaan wij er ten onrechte vanuit; dat wat bij de drogist te koop is, mild is en geen bijwerkingen heeft?
“De producten die de drogist verkoopt, worden goed onderzocht voordat ze op de markt komen. Ze voldoen aan de veiligheidseisen en zijn bij normaal gebruik nuttig en veilig. Maar omdat zij werkzame stoffen bevatten, kunnen sommige van deze producten inderdaad ook bijwerkingen geven. Deze bijwerkingen zijn meestal al bekend en bij normaal gebruik mild van aard. Bij verkeerd gebruik kunnen de bijwerkingen ernstiger zijn. Zo kan bijvoorbeeld gezondheidsschade optreden wanneer je veel meer paracetamol gebruikt dan in de bijsluiter aangegeven staat. Goed dus om als consument alert te zijn op correct gebruik van zelfzorgmiddelen.”
Van welke bijwerkingen zouden we ons meer bewust moeten zijn?
“Het gaat eigenlijk met name om algehele bewustwording. Het is van belang goed de bijsluiter te lezen én gebruik te maken van de mogelijkheid om advies te krijgen van gediplomeerde drogisten of assistent-drogisten, zodat je op de hoogte bent van de mogelijke bijwerkingen en weet hoe je het middel moet gebruiken. Wij raden consumenten aan om voor goed advies naar drogisterijen te gaan met het keurmerk Erkend Specialist in Zelfzorg.”
Hoestsiroop en -remmers
Hoesten is een natuurlijke manier om de longen te reinigen. Een gezonde reactie, maar soms ook heel irriterend.
Bijwerkingen?
Hoestsiroop kan ingrediënten bevatten die slaperig maken. Wanneer er codeïne in zit, zet het lichaam dit automatisch om in morfine. Hoestremmers zijn in Nederland verboden voor kinderen jonger dan twee jaar. Bijwerkingen kunnen slaperigheid, duizeligheid en ademhalingsproblemen zijn.
Alternatief?
Natuurlijke alternatieven zijn tijm, heemst, venkel en salie in warm water met honing.
Ibuprofen
Ibuprofen is een sterke, ontstekingsremmende pijnstiller. De pijnstiller valt onder de NSAID medicatie (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs). Dit wil zeggen dat het een onstekingsremmer is en pijn- en koortsverlagend werkt.
Bijwerkingen?
De belangrijkste bijwerking van ibuprofen zijn maagklachten en darmklachten. Denk hierbij aan buikpijn, misselijkheid, braken en diarree. Daarom wordt er bij de meeste soorten pijn eerder paracetamol dan ibuprofen geadviseerd.
Alternatief?
Neem ibuprofen altijd in met eten of een glas water. De kans op bijwerkingen is dan kleiner. Soms is paracetamol ook effectief genoeg. Paracetamol is een lichtere pijnstiller en heeft minder bijwerkingen. Tot slot: niet elke pijn hoef je direct te bestrijden. Soms werkt pijn, zoals hoofdpijn, ook als advies om het rustiger aan te doen. Pijn is een raadgever, waar je naar moet leren luisteren.
Neusspray
Bij een verstopte neus of een beginnende verkoudheid, is er neusspray. Voor wie zwaarder geschut nodig heeft, zijn er vaatvernauwende neussprays. Misschien komt de naam bekend voor; xylomentazoline en oxymetazoline. Deze sprays zorgen dat de slijmproductie vermindert, omdat de bloedvaten in de neus samentrekken.
Bijwerkingen?
Als je langer dan vijf tot maximaal zeven dag blijft sprayen, ontstaat er een tegenreactie van het lichaam. Niet alleen de neus, maar het hele lichaam gaat slijm produceren. Ook kun je dan een chronische verstopte neus krijgen, waar je niet tegenop kunt sprayen.
Alternatief?
Spoel de neus met een zoutoplossing.
Melatonine
Melatonine is hét slaapmiddel voor slechte inslapers. Maar heeft slapen met melatonine ook bijwerkingen? “Melatonine is in kleine hoeveelheden niet schadelijk als geneesmiddel, het veroorzaakt geen hormonale ontregelingen. Wel kunnen sommige mensen die het slikken last krijgen van bijwerkingen zoals meer dromen en hoofdpijn”, vertelt neuroloog Hans Hamburger eerder in gezondNU.
Meer bijwerkingen?
Bij verkeerd gebruik verstoring van de biologische klok.
Alternatief?
Slaapthee, ontspannende yoga voor het slapen, mediteren.