Onderzoekers onderzoeken ‘rectaal ademhalen’ bij mensen
Wat begon als een bizar experiment is inmiddels serieuze wetenschap. Een Japans onderzoeksteam test een methode waarbij zuurstof via het rectum – jawel, de anus – het lichaam in wordt gebracht. Het idee: mensen met beschadigde of geblokkeerde luchtwegen toch van zuurstof voorzien.
De techniek, officieel ‘enterale ventilatie’ genoemd, werd eerder al bij muizen en varkens getest. Nu blijkt uit de eerste menselijke proef dat de methode veilig is. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Med en werden geleid door Takanori Takebe van de Universiteit van Osaka.
Van vis tot ziekenhuisbed
De inspiratie kwam van een vis: de modderkruiper. Die slikt lucht in en haalt zuurstof uit zijn darmen om te overleven in zuurstofarm water. Die truc wilden de onderzoekers nabootsen bij mensen.
In het experiment kregen 27 gezonde mannen een speciale vloeistof, perfluordecaline, in de dikke darm ingebracht. Deze vloeistof kan zuurstof vasthouden, vergelijkbaar met kunstbloed. De deelnemers hielden de vloeistof een uur vast – niet de meest glamoureuze test, maar wel succesvol.
Een deel van de proefpersonen voelde wat buikdruk of ongemak, maar niemand kreeg ernstige bijwerkingen. “De resultaten tonen aan dat het toedienen van de vloeistof veilig en goed te verdragen is,” aldus de onderzoekers.
Waarom deze techniek niet zo vreemd is als hij klinkt
Zuurstof wordt in het lichaam normaal via de longen opgenomen, maar de darmwand heeft ook haarvaten die dat gas kunnen absorberen. Dat gebeurt bij dieren al in de natuur – en theoretisch kan het dus ook bij mensen.
Als deze techniek verder wordt ontwikkeld, kan ze levens redden bij mensen die niet beademd kunnen worden door verbranding, letsel of ernstige longinfecties. Volgens Takebe: "De veiligheid is nu aangetoond; de volgende stap is onderzoeken hoe effectief de zuurstoftoevoer via deze methode is.”
Van Ig Nobelprijs tot mogelijk levensreddend
Het idee kreeg in 2024 de Ig Nobelprijs – een satirische prijs voor onderzoek dat eerst doet lachen, maar daarna aan het denken zet. Inmiddels lijkt dat lachen te zijn verstomd.
De volgende fase van het onderzoek test of zuurstofrijke vloeistof daadwerkelijk het zuurstofgehalte in het bloed kan verhogen. Als dat lukt, kan ‘ademhalen via je achterwerk’ in de toekomst misschien een noodoplossing worden bij ernstige ademhalingsproblemen.
Van grap naar medische doorbraak?
Het klinkt onsmakelijk, maar dit soort grensverleggende ideeën komen vaker voor in de wetenschap. Penicilline begon als toevallige schimmel, pacemakers als mislukte meting, en binnenkort misschien... ademhalen via de anus.
- Independent
- Adobe Stock