Schimmels in je badkamer, stofnesten onder je bed en dwarrelende microplastics in je keuken. Thuis moet een fijne, veilige plek zijn, maar als je door een microscoop je stekkie zou bekijken, blijkt niets minder waar. Zonder dat we het door hebben ademen we een hoop giftige stoffen in. Help! Hoe erg is dat?
Elk huis heeft een binnenklimaat, anders gezegd: de lucht in je huis. Wil je deze lucht zo schoon mogelijk houden, dan is ventileren het allerbelangrijkste wat je kunt doen. Want zonder te ventileren (en verwar ventileren vooral niet met luchten), hopen schadelijke stoffen zich makkelijker op, kunnen schimmels groeien en neemt de kans op gezondheidsklachten zoals hoofdpijn, slaapproblemen, longklachten en allergieën toe. Dus zet ramen op een kier en roosters altijd open en schakel je ventilatiesysteem nóóit uit.
Om welke giftige stoffen gaat het eigenlijk?
Zonder dat je het ziet, dwarrelt er van alles door je huis. Wat wij ‘stof’ noemen, zijn kleine vuildeeltjes. Je ziet ze pas als ze zich ophopen en al deze deeltjes bij elkaar zitten. Deze deeltjes bestaan bijvoorbeeld uit de vezels van je kleding en de schilfers van je huid, maar helaas ook uit vluchtige organische stoffen (VOC). Deze stoffen zijn onder andere afkomstig van de verf op je muur, schoonmaakmiddelen en brandvertragers uit tapijten, meubels en gordijnen. Ja, zelfs je bankstel kan dus schadelijke stoffen uitstoten. Dan hebben we nog fijnstof, wat van buiten je woning inwaait door roet van dieselmotoren, grootschalige veehouderij, bovenleidingen van treinen, vuurwerk en houtkachels. En resten van bestrijdingsmiddelen, bleek onlangs uit onderzoek in opdracht van de Europese Commissie. Aan dit onderzoek doen onderzoekers in tien Europese landen en Argentinië mee om onder andere te achterhalen wat het effect is op de gezondheid van mensen van de combinatie van verschillende bestrijdingsmiddelen.
170 soorten bestrijdingsmiddelen
Uit dit nieuwe Europese onderzoek blijkt dat er in het huisstof op Nederlandse boerderijen tientallen soorten bestrijdingsmiddelen zitten. In totaal zijn bij het onderzoek in Nederland 170 verschillende middelen gevonden. 39 van deze middelen zijn inmiddels verboden, weet Paula Harkes, onderzoeker bij de Wageningen University & Research. “Deze pesticiden mogen niet meer gebruikt worden, maar zijn erg moeilijk afbreekbaar en we komen ze dus nog steeds tegen. Glysofaat (een stof die in onkruidbestrijdingsmiddelen zit, red.) is het vaakst en in de grootste hoeveelheid aangetroffen.”
Volgens Paula kunnen al deze pesticiden op verschillende manieren in je huis terechtkomen. “Het kan direct van het land je huis inwaaien, maar het kan ook zijn dat je toevallig langs een bespoten veld bent gefietst. Via je kleding of schoenen neem je het dan mee naar binnen. Maar ook via planten en bloemen vinden bestrijdingsmiddelen hun weg naar je huis. Vooral snijbloemen bevatten grote hoeveelheden pesticiden en dat geldt bijvoorbeeld ook voor nieuwe kledingstukken. En vergeet huisdieren die bijvoorbeeld met een teken- of vlooienmiddel zijn behandeld niet.”
Het stof dat onderzocht is, komt uit stofzuigerzakken van Nederlandse boerderijen. Paula: “Het is te verwachten dat je in elk huis resten zult vinden, maar dit is helaas nog niet onderzocht in Nederland. In Frankrijk en Denemarken is dit wel gedaan. Daar zagen we dat er ook in niet-boerenhuishoudens genoeg pesticiden te vinden zijn.”
In elk huis bestrijdingsmiddelen te vinden
Je kunt er dus vanuit gaan dat in elk huis bestrijdingsmiddelen te vinden zijn. Dat klinkt niet gezond. Hoe schadelijk is dit? “Dat is een lastige vraag. Het is heel complex, ook omdat je niet weet of een combinatie van middelen misschien schadelijker is dan een enkel middel. Of iets schadelijk is, hangt af van de hoeveelheid en hoe lang je er aan blootgesteld wordt. Nu eten we geen hopen stof op, maar we ademen ongetwijfeld wel een deel in. En hoe zit dat bijvoorbeeld met huisdieren en kleine kinderen? Op dit moment zijn we druk bezig met modellen en proeven op cel- en dierniveau om hier meer over te weten te komen. We weten nu dat deze stoffen in huis zijn en nu willen we weten wat dat precies betekent.”
Het is in ieder geval nog geen tijd voor paniek, zegt Paula. “Het is nog helemaal niet duidelijk wat het doet. Daarvoor moet je eerst álle routes onder de loep nemen. Helemaal voorkomen dat je deze stoffen binnenkrijgt is lastig, maar een tip is om zoveel mogelijk biologische producten te kopen. Dat geldt zeker niet alleen voor je voeding, maar ook voor textiel, planten en bloemen.”
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
