Op TikTok ging onlangs een video van de Amerikaanse neurowetenschapper Andrew Huberman viral. Hij staat bekend om zijn adviezen over supplementen en leefstijl, en dit keer draait het allemaal om ijsbaden. Zijn uitspraken roepen flink wat vragen op – vooral bij vrouwen die regelmatig een koude duik nemen als onderdeel van hun ochtendroutine.
Twijfel slaat toe
De verwarring is begrijpelijk. Waar ijsbaden lange tijd werden geprezen om hun mentale en fysieke voordelen, komen er nu nieuwe inzichten naar boven. Veel vrouwen vragen zich af of deze populaire koude therapie eigenlijk wel zo goed past bij hun lichaam.
Vrouwen en kou
Volgens Huberman – die zich baseert op wetenschappelijk onderzoek – reageren mannen en vrouwen niet altijd hetzelfde op koude- of warmtetherapie. Uit studies blijkt dat vrouwen gevoeliger kunnen zijn voor extreme temperaturen, wat invloed kan hebben op de manier waarop hun lichaam omgaat met kou, stress en herstel. Denk hierbij aan verschillen in hormoonhuishouding, vetverdeling en de manier waarop het zenuwstelsel reageert.
Warm of koud?
De populariteit van ijsbaden groeit nog steeds, zeker op social media. Maar steeds vaker duiken er ook kritische geluiden op: is die dagelijkse dip in ijskoud water eigenlijk wel zo goed voor iedereen? Steeds meer experts wijzen op een belangrijk verschil: vrouwen reageren anders op kou dan mannen.
Kou is niet altijd gezond voor vrouwen
Waar mannen het ijswater vaak met gemak trotseren, kan blootstelling aan extreme kou bij vrouwen een heel ander effect hebben. Zo zorgt kou – met name koud water onder de 6 °C – voor een sterke vernauwing van de bloedvaten (vasoconstrictie), waardoor de doorbloeding wordt geremd. Dit veroorzaakt extra stress in het lichaam. Bij vrouwen kan dat leiden tot hormonale verstoringen of juist meer vermoeidheid in plaats van een energieboost.
Hoewel water tussen de 10 en 16 graden bij vrouwen nog wel een positieve prikkel kan geven (zoals een dopamineboost), blijkt dat lagere temperaturen vaak simpelweg te heftig zijn. Het lichaam moet hard werken om die vernauwing te compenseren, wat juist averechts kan werken voor je herstel of energieniveau.
Warmte
Daar waar kou stressvol kan zijn, doet warmte – zoals een saunasessie – vaak juist veel goeds voor het vrouwenlichaam. De hitte zorgt voor metabolische aanpassingen: denk aan betere bloedsuikerregulatie, verhoogde insulinegevoeligheid en een kalmerend effect op het zenuwstelsel. Vooral bij vrouwen in de overgang biedt warmte verlichting: de hypothalamus reageert sterker, serotonine-aanmaak in de darmen neemt toe en het lichaam reguleert temperatuur beter.
Oftewel: voor vrouwen die weleens met hun hoofd in het vriesvak van de supermarkt staan om een opvlieger te blussen, is de sauna wellicht een veel gezondere oplossing.
Luister naar je lichaam
Is kou dan helemaal uit den boze voor vrouwen? Zeker niet. Maar waar mannen misschien meer baat hebben bij extreme kou, loont het voor vrouwen om bewuster te doseren. Een korte dip in water van 10 tot 16 graden kan heilzaam zijn, zonder dat het zenuwstelsel overprikkeld raakt. Combineer koude en warme therapie slim, en voel vooral goed na wat voor jouw lijf werkt. Want gezondheid is geen one-size-fits-all – zeker niet als het op temperatuur aankomt.
- Tiktok, Andrew Huberman
- Adobe Stock