Gezond eten, gezonde planeet: dit dieet kan miljoenen levens redden

Wat ligt er vanavond op je bord? Volgens een nieuw internationaal onderzoek kan die keuze meer invloed hebben dan je denkt – niet alleen op je eigen gezondheid, maar ook op die van de aarde. Als we wereldwijd anders gaan eten – iets minder vlees, meer groenten, noten en granen – zouden we elk jaar miljoenen levens kunnen redden én de uitstoot van broeikasgassen halveren. Een grootse belofte, maar verrassend genoeg begint het gewoon in je keuken.

Gezond eten, gezonde planeet: dit dieet kan miljoenen levens redden

Gezond eten voor de planeet: dit eetpatroon kan 15 miljoen levens redden

We weten inmiddels allemaal wel dat wat op ons bord ligt niet alleen bepalend is voor onze gezondheid, maar ook voor die van de aarde. Maar volgens het nieuwe EAT-Lancet-rapport – een internationale samenwerking van tientallen wetenschappers – kunnen we door ons eetgedrag te veranderen elk jaar 15 miljoen sterfgevallen voorkomen én de uitstoot van broeikasgassen door voedsel halveren! En dat is natuurlijk niet niks.

Dat betekent: minder vlees, meer plantaardig eten, en bewuster omgaan met wat er op je bord ligt. Of zoals hoogleraar voeding Walter Willett (Harvard) het samenvat: “Een gezond dieet is ook goed voor de planeet.”

Wat houdt het ‘planeetgezonde dieet’ in?

De onderzoekers noemen hun advies het Planetary Health Diet. De basis: vooral onbewerkte plantaardige voeding zoals groenten, fruit, peulvruchten, noten en volkoren granen. Kleine hoeveelheden dierlijke producten mogen nog wel – maar veel minder dan nu.

Gemiddeld ziet dat er zo uit:

  • Ongeveer 300 gram groenten per dag
  • 200 gram fruit
  • 75 gram peulvruchten
  • 50 gram noten en zaden
  • En slechts 15 gram rood vlees – dat is één hamburgertje per week.

Daarnaast zijn er nog eieren, zuivel en een beetje kip of vis toegestaan. De nadruk ligt op variatie, seizoensproducten en zo min mogelijk verspilling.

Waarom dit dieet meer is dan een trend

De kracht van dit rapport is dat het gezondheid en klimaat samenbrengt. De onderzoekers berekenden dat onze voedselproductie verantwoordelijk is voor zo’n 30 procent van alle broeikasgassen. Zelfs als we wereldwijd stoppen met fossiele brandstoffen, blijft de aarde opwarmen zolang we blijven eten zoals nu – vooral door methaanuitstoot uit de veeteelt.

Maar het gaat niet alleen om het klimaat. Ons huidige voedingspatroon draagt ook sterk bij aan chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Door meer plantaardig te eten, verlaag je die risico’s aanzienlijk.

Een eetpatroon dat eerlijker verdeeld is

De commissie benadrukt dat ongelijkheid een grote rol speelt. De rijkste 30 procent van de wereldbevolking veroorzaakt 70 procent van de milieu-impact van voedsel, terwijl honderden miljoenen mensen juist ondervoed zijn. Een duurzamer voedselsysteem betekent dus ook: eerlijker verdeling van grondstoffen, water en landbouwgrond.

“De boodschap is complex, maar niet somber,” zegt Hannah van Zanten, hoogleraar voedselsystemen aan Wageningen Universiteit. “Als we allemaal een beetje verschuiven richting een plantaardiger menu, kan dat wereldwijd al een enorm verschil maken.”

Wat kun jij doen?

De eerste stap is simpel: meer plantaardig eten. Vervang vlees vaker door linzen, bonen of noten, kies voor seizoensgroenten, en gooi minder eten weg. Kleine veranderingen kunnen een groot effect hebben – voor jouw gezondheid én voor de planeet.

Gezondheid
  • NRC, The lancet, Harvard
  • Canva