We denken vaak aan gezond eten en meer bewegen zodra de zwangerschapstest twee streepjes laat zien. Maar volgens nieuwe inzichten van de Universiteit Hasselt en het Jessa Ziekenhuis begint het verhaal al veel eerder: je gezonde leefstijl vóór de zwangerschap kan de gezondheid van je kind letterlijk mee vormgeven.
Je leefstijl schrijft mee aan het DNA van je kind
Onderzoekers, onder wie cardioloog Chahinda Ghossein (Jessa Ziekenhuis/Erasmus MC), publiceerden recent in The Lancet dat wat ouders doen vóór de bevruchting invloed heeft op welke genen bij hun kind ‘aan’ of ‘uit’ staan. Niet omdat het DNA verandert, maar omdat leefstijl bepaalt hoe dat DNA zich gedraagt.
Oftewel: de keuzes van vandaag, denk aan hoe je eet, slaapt, beweegt en ontspant, kunnen later een rol spelen in het risico van je kind op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, overgewicht of een hoge bloeddruk.
Niet alleen de moeder telt
Opvallend: niet alleen moeders, ook vaders doen ertoe. Een ongezond voedingspatroon, overgewicht of langdurige stress bij de vader kan via spermacellen effect hebben op de gezondheid van het kind. Toch denken veel stellen pas aan leefstijl zodra er sprake is van een zwangerschap.
Volgens Ghossein is dat zonde: “Het liefst begin je al een jaar eerder. Leefstijl veranderen kost tijd, en het loont, voor jullie allebei.”
Wat kun je nú al doen?
De adviezen klinken bekend, maar krijgen in deze context extra gewicht.
– Voeding: eet gevarieerd, met veel groenten, volkorenproducten en onverzadigde vetten.
– Beweging: minstens 150 minuten per week matig intensief bewegen.
– Niet roken en matig met alcohol.
– Stress verminderen: neem rustmomenten en slaap voldoende.
Die factoren helpen niet alleen je eigen lichaam in balans te brengen, maar ook de omstandigheden waarin een zwangerschap ontstaat te optimaliseren.
Een gezonde start werkt door
Uit eerdere onderzoeken blijkt dat kinderen van ouders met een gezondere leefstijl al vanaf jonge leeftijd lagere bloeddrukken en gezondere gewichten hebben. Ook cognitieve ontwikkeling en concentratievermogen lijken positief beïnvloed te worden.
En het mes snijdt aan twee kanten: vrouwen die fit en gezond aan een zwangerschap beginnen, hebben zelf minder kans op complicaties zoals zwangerschapsdiabetes of een hoge bloeddruk.
Kleine stappen, groot verschil
Je hoeft geen rigide plan te volgen of je hele leven om te gooien. Begin met haalbare stappen, vaker fietsen naar werk, gezonder ontbijten, stress beter managen. Een afspraak bij je huisarts of diëtist kan helpen om inzicht te krijgen in je bloeddruk, gewicht en eventuele tekorten.
Ghossein vat het mooi samen: “Echte zorg begint al vóór er een baby is. Wat jij nu doet, geeft je kind straks letterlijk een gezondere start.”
- VRT
- Canva