De echte prijs van zoet: waarom chocolade en kruidnoten duurder zijn dan ooit

Het is je vast opgevallen: chocolade en kruidnoten zijn dit jaar flink duurder. Niet alleen door de cacao, maar ook door suiker en zuivel. Wat zegt dat over hoe we eten?

De echte prijs van zoet: waarom chocolade en kruidnoten duurder zijn dan ooit

Bolletje verdient er dit jaar geen pepernoot meer aan: de chocoladeprijzen zijn zo hoog, dat zelfs grote producenten nauwelijks winst maken op hun kruidnoten en chocoladeletters. En dat is niet alleen een kwestie van inflatie. Achter de stijgende prijs van chocolade schuilt een groter verhaal – over onze afhankelijkheid van zoet, de kwetsbaarheid van landbouwgrond en de vraag: wat is ‘gezellig snoepen’ ons eigenlijk waard?

Alles werd duurder

De prijs van cacao is de afgelopen twee jaar verdubbeld. Oorzaak: misoogsten in West-Afrika door klimaatverandering, schimmelziektes en aanhoudende droogte. Producenten zoals Bolletje en Verkade geven aan dat ze niet alles kunnen doorberekenen, maar het gevolg is duidelijk: de sinterklaastafel is dit jaar een stuk duurder.

Waar we vorig jaar nog zuchtend drie zakjes kruidnoten meenamen, twijfelen consumenten nu vaker: één zakje minder, of liever naturel in plaats van chocolade.

Ook suiker en zuivel onder druk

Niet alleen cacao, maar ook suiker en zuivel zorgen voor prijsdruk. Suikerproductie is geraakt door misoogsten in Europa en hogere energiekosten, terwijl zuivel duurder werd door stijgende veevoerprijzen en strengere klimaatregels. Dat maakt melk, boter en room – onmisbare ingrediënten in chocolade – allemaal prijziger. Het resultaat: een pepernoot of chocoladereep kost simpelweg meer om te maken.

De échte prijs van chocolade

De stijgende prijs van chocolade laat ook zien wat we lang hebben genegeerd: cacao is een grondstof waar veel mensen – van boeren tot arbeiders – nauwelijks aan verdienen. Volgens de Fairtrade-organisatie leeft het grootste deel van de cacaoboeren in Ghana en Ivoorkust nog altijd onder de armoedegrens.

Dat we nu meer betalen, is deels het gevolg van eerlijkere prijzen en hogere lonen. En dat is eigenlijk een goed teken: de kosten worden minder afgewenteld op de mensen die onze zoete lekkernijen mogelijk maken.

Gezonder én bewuster snoepen

Dat chocolade langzaam een luxeproduct wordt, hoeft geen ramp te zijn. Integendeel: het dwingt ons bewuster te genieten. Een klein stukje pure chocolade of een handje kruidnoten kan nog steeds – maar de tijd van gedachteloos snacken lijkt voorbij.

Voedingsdeskundigen zien er zelfs iets positiefs in. Minder suiker en minder ultrabewerkte producten passen in een gezonder voedingspatroon. “Een traktatie mag, maar het is goed dat we nadenken over wat ‘traktatie’ betekent,” zegt een voedingswetenschapper van Wageningen University & Research.

Minder vaak, maar beter

We hoeven onze decembertradities niet los te laten – alleen misschien iets te herzien.
Kies liever voor minder, maar betere chocolade: pure varianten met een hoog cacaopercentage, of merken met Fairtrade-keurmerk. Combineer een paar kruidnoten met noten of fruit, zodat je bloedsuiker stabieler blijft.

Zo blijft de gezelligheid – én draag je bij aan een duurzamere, eerlijkere voedselketen.

Dus....

De prijs van chocolade laat zien dat goedkoop genieten zijn grens heeft bereikt. De echte prijs van zoet zit niet alleen in de supermarkt, maar ook in de aarde, het klimaat en de mensen achter onze lekkernijen.

Misschien is dit juist het jaar om bewuster te snoepen – en meer smaak, waarde en betekenis te halen uit iets kleins.

Voeding
  • Het Financieele Dagblad, NU.nl, Fairtrade International
  • Canva