Walgen van het gesmak van een ander of gek worden van iemand die ademhaalt. Dat is misofonie, letterlijk ‘geluidshaat’. Wie hier last van heeft, is extreem gefixeerd op menselijke geluiden zoals slikken, kauwen of gapen en wordt daardoor woedend of geïrriteerd. Gelukkig zijn er manieren om beter met misofonie leren om te gaan. We geven tips.
Lange tijd werd misofonie niet serieus genomen en weggezet als ‘aanstellerij’. Dat komt vooral omdat er nog weinig over bekend was. De aandoening werd in Nederland in 2009 voor het eerst beschreven door psychiater Damiaan Denys van het AMC. Waar deze aandoening onder valt, zijn de meningen nog steeds verdeeld. Volgens de misofonie-experts in het Amsterdam Medisch Centrum (AMC) is misofonie een psychiatrische aandoening. Britse wetenschappers kwamen vorig jaar tot een andere conclusie: volgens hen hebben mensen met misofonie een afwijking in de hersenen.
Impact op je leven
Wat vaststaat is dat misofonie verder gaat dan slechts irritatie door gesmak, gesnuit en getik. Het kan een enorme impact hebben op je leven. “Ik ken verhalen van mensen die bepaalde plekken of situaties mijden, mensen die bijvoorbeeld nooit samen met anderen kunnen eten. Dat kan je eenzaam maken,” vertelde Nienke Vulink, psychiater op de afdeling Compulsieve en Impulsieve Stoornissen van het Academisch Medisch Centrum (AMC) van de Universiteit van Amsterdam, eerder aan gezondNU.
Behandeling van misofonie
Misofonie is pas sinds kort onderwerp van onderzoek. Het AMC is de eerste plek ter wereld waar ze niet alleen onderzoek doen naar misofonie, maar ook een speciale polikliniek zijn gestart. En dat is positief! In de afgelopen twee jaar behandelden ze zo’n zevenhonderd patiënten. De behandeling is vooral gericht op aandachtstraining en het verleggen van associaties.
Maar wat kun je zelf doen als je last hebt van misofonie? We delen vier tips.
Tip 1: Verleg je aandacht
Vulink: “Veel mensen met misofonie kunnen niet tegen het geluid van iemand die een appel eet. Wanneer je bij dat geluid denkt aan iemand die over een grindpad loopt, haal je een deel van de negatieve emotie weg en verleg je je aandacht. Een groot deel van de patiënten komt op deze manier van hun klachten af of weet ze te verminderen.”
Tip 2: Draag geen oordoppen, oortjes of een koptelefoon
Het lijkt misschien een goed idee om geluiden te vermijden door het dragen van oordoppen, oortjes of een koptelefoon, maar dat is het niet. Het kan je klachten juist verergeren. Je oren zullen zich namelijk steeds meer inspannen om te checken of je echt geen geluiden hoort. En als je deze dan wel hoort, is de woede nog erger. Het kan er zelfs voor zorgen dat je niet meer zonder oordoppen kunt, omdat je went aan de stilte en in paniek raakt als je meer geluiden hoort.
Tip 3: Ontspan
Het klinkt cliché, maar het is ook belangrijk bij misofonie: ontspan en vermijd stress zo veel mogelijk. Volgens de Vereniging Misofonie NL hebben mensen met misofonie een verhoogd spanningsniveau en ervaren ze vaak stress. Maar andersom geldt het ook: de klachten worden erger in tijden van stress. Stress uit de weg gaan is dus zinvol. Mediteren kan daar bijvoorbeeld bij helpen.
Tip 4: Kijk niet naar de geluidsbron
Wanneer je geluiden opmerkt, kijk je automatisch naar de bron. Bij eet- en drinkgeluiden kan dit bijvoorbeeld de irritatie versterken. Het zien versterkt het horen en maken je gedachten nog negatiever. Doorbreek dit door weg te kijken en je te focussen op iets of iemand anders. Hierdoor word je steeds bewuster van wat jou triggert en kun je er uiteindelijk beter mee omgaan.
