Sinds de opkomst van de mobiele telefoon bestaat er een discussie over straling. Woonbiologen vrezen er bijvoorbeeld voor dat we door 5G altijd en overal straling om ons heen hebben. En dat dit effect heeft op onze gezondheid. Wat weten we hierover?
In het maartnummer van Gezondnu kon je al lezen hoe je in drie stappen zorgt voor minder straling in je huis. In dit artikel zetten we de belangrijkste feiten over straling op een rij.
1. De straling van je mobiele telefoon is elektromagnetisch
Straling klinkt als iets gevaarlijks voor onze gezondheid, maar het is goed om te weten dat er verschillende soorten straling zijn. Radioactieve straling, een ioniserende straling die menselijke cellen kan aantasten, is de bekendste en meest gevreesde. Deze vorm van straling kwam bijvoorbeeld vrij bij de kernramp van Tsjernobyl, de grootste kernramp ooit. Van radioactieve straling is bekend dat je er kanker van kunt krijgen. Hoe meer je eraan wordt blootgesteld, hoe groter die kans. Geldt dat ook voor de straling van je mobiele telefoon? Nee, dat is een ander soort straling. De straling van mobiele telefoons is, net als het licht uit bijvoorbeeld een zaklamp of de lamp op je nachtkastje, elektromagnetische straling. Deze vorm van straling valt in de categorie radiogolven, de straling die er al meer dan honderd jaar voor zorgt dat we radio kunnen luisteren.
2. Het is niet duidelijk of straling slaapproblemen veroorzaakt
Volgens een Europees onderzoek heeft de straling uit onze smartphones geen positief effect op de kwaliteit van onze slaap. De onderzoekers hielden het slaapgedrag bij van 35 mannen en 36 vrouwen tussen de 18 en 45 jaar. Een deel van de proefpersonen werd tijdens de slaap blootgesteld aan evenveel straling als een smartphone uitzendt. De conclusie: deze groep deed er langer over om in slaap te vallen, sliep minder diep en er was sprake van een kortere remslaap. Dit in vergelijking met de ‘stralingsvrije’ groep. Toch zijn er ook studies die het tegendeel beweren. Zo kunnen de slaapproblemen ook ontstaan door het blauwe licht van je smartphone. Dit licht houdt je wakker en zorgt er indirect voor dat je minder snel in slaap valt. Of straling dus de grote boosdoener is, is nog niet met zekerheid te zeggen.
3. Er zijn mensen die klachten krijgen door hun telefoon
Hoofdpijn, depressie, slapeloosheid, oververmoeidheid en hartkloppingen. Duizenden mensen wereldwijd zeggen dat ze deze onverklaarbare klachten krijgen door de straling van zendmasten, WiFi, mobiel bellen en appen. Overgevoelig zijn voor elektromagnetische straling heet Elektro Hypersensitiviteit (EHS). EHS wordt niet erkend door de wetenschap, dus de diagnose stellen mensen zelf. Hoewel artsen dus nog geen verklaring hebben voor deze klachten, is er wel meer aandacht voor deze groep. De landelijke GGD pleit zelfs voor een stralingsvrij gebied ergens in Nederland.
4. Geen smartphone in je slaapkamer is een goed idee
Ben je in bed continu aan het scrollen of kijk je tot in de late uurtjes nog series op je telefoon? Berg ‘m vooral op in een andere kamer. Het zal even wennen zijn, maar de kans dat je daardoor beter slaapt én uitgerust wakker wordt, is een groot pluspunt. Eerder vertelde woonbioloog Astrid Tax dat als je vage klachten hebt en denkt dat dit door je smartphone komt, het zeker slim is om dit te testen. “Als je vage klachten ervaart, kun je proberen om minstens drie dagen alle draadloze apparaten in je slaapkamer uit te zetten en te ervaren of dit effect heeft.” Ook alle stekkers moeten daarbij uit het stopcontact en je mobiele telefoon kun je het beste in een andere kamer opbergen. Volgens Tax is het belangrijk dat je je slaapkamer zoveel mogelijk ‘stralingsvrij’ maakt, omdat je eigen huis de enige plek is waar je zelf nog het verschil kunt maken.
5. We weten te weinig over mogelijke schadelijke effecten
Over straling is veel te doen en er wordt een hoop onderzoek naar gedaan. Toch zijn er nog geen harde conclusies te trekken. Straling van telefoons zou kankerverwekkend en ongezond voor je hersenen zijn, wordt regelmatig beweerd. Is dat echt zo? Dat is moeilijk te zeggen. Uit een onderzoek, uitgevoerd door het National Toxicology Program (NTP), in 2018 kwam naar voren dat bij mannelijke ratten die aan een zeer hoge frequentie elektromagnetische straling werden blootgesteld, vaker een soort tumor in hun hart hadden. Gek genoeg werd deze tumorsoort niet gezien bij vrouwelijke ratten en muizen. Of het toeval is, blijft dus de vraag. Er is ook veel kritiek op dit onderzoek. Ten eerste omdat de hoeveelheid straling die getest werd op de proefdieren, vele malen hoger is dan dat van een mobiele telefoon en het type tumor dat ontdekt werd, blijkt bij mensen zelden kwaadaardig. Er is daarnaast niet onderzocht of telefoons echt kanker bij mensen veroorzaken.
Kortom: wat het effect van straling is, blijft onduidelijk. Wat wel zo is, is dat steeds meer mensen bewuster worden van de straling van mobiele telefoons en daardoor voorzichtig zijn. In Frankrijk zijn mobieltjes om die reden op basis- en middelbare scholen zelfs verboden te gebruiken.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Ook leuk: neem een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
