Als je diabetes type 2 hebt, hart- en vaatziekten of ouder bent, loop je meer risico om ernstig ziek te worden van het coronavirus. Dat weten we inmiddels allemaal. Maar hoe zit dat met mensen met een longziekte, zoals COPD? We stellen zes belangrijke vragen aan Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde.
COPD, afgekort Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische Obstructieve Long Ziekte) is een chronische ziekte waarbij je longen zijn beschadigd. Uitademen gaat moeilijker en dat zorgt voor klachten als hoesten en benauwdheid, minder energie en vermoeidheid. Loopt juist deze groep niet het grootste risico om ernstig ziek te worden door het coronavirus? En is het dragen van een mondkapje niet schadelijk? Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde bij de Universiteit Maastricht, geeft antwoord op zes vragen.
1. Welke impact heeft het coronavirus op mensen met COPD?
Onno van Schayck: “De impact is groot. Uit een online enquête onder 1500 COPD-patiënten waar ik aan heb meegewerkt, is gebleken dat sinds de coronacrisis veel afspraken worden afgezegd, verplaatst en dat de situatie van mensen met deze longziekte verslechtert. Uit de enquête komt naar voren dat bijna de helft, 47 procent, van de patiënten die onder behandeling is van een longarts zegt dat hun COPD erger is geworden. Dat is zorgelijk, net als het feit dat bij bijna zes op de tien patiënten de afspraken zijn afgezegd of verplaatst. Zij geven liever de voorkeur aan een echte afspraak dan beeldbellen. Dat begrijp ik heel goed, maar het is vooral belangrijk om niet op jezelf teruggeworpen te worden en in je eentje met je ziekte bezig te zijn. Het is goed om je zorgen te bespreken met je arts.”
2. Is het veilig genoeg om zorgafspraken wel door te laten gaan?
“Twee derde van de ondervraagden heeft toegang tot beeldbellen. Een deel van de mensen maakt daar dan ook gebruik van. Maar voor mensen die niet die mogelijkheid hebben of dat niet willen, is het niet nodig om de afspraak af te zeggen. Sterker nog: dit kan de situatie juist verergeren. Bespreek daarom de mogelijkheden met je huis- of longarts. Ook zij nemen voorzorgsmaatregelen, dus naar mijn mening is een afspraak bij je arts veilig. Zolang je zelf ook afstand houdt, een mondkapje draagt en geen handen schudt, zal dat normaal gesproken goed gaan.”
3. Is het coronavirus gevaarlijker voor deze groep?
“Het is niet zo dat mensen met COPD besmettelijker zijn dan anderen. Het verschil zit ‘m in het feit dat als je besmet raakt, je hier ernstiger en langer ziek door kunt worden. Je longen worden in de meeste gevallen als eerste aangetast als je besmet raakt en die zijn bij mensen met COPD natuurlijk al zwakker. Niet alleen de mensen met overgewicht, diabetes type 2 of hart-en vaatziekten moeten daarom extra oppassen. Jezelf extra beschermen is dan ook zeker belangrijk.”
4. Lijken symptomen van het coronavirus niet heel erg op COPD?
“Dat klopt. Mensen met COPD zijn al sneller benauwd en hebben last van hun longen. Zeker in deze tijd van het jaar tast een verkoudheid of griep dat alleen maar meer aan en kunnen klachten als keelpijn en hoesten ontstaan. Dat zorgt zeker voor verwarring, omdat de klachten op corona lijken. Daarom is mijn advies om niet terughoudend te zijn met jezelf laten testen. Liever te vaak dan te weinig. Juist omdat de klachten zo op elkaar lijken, moet je dit serieus nemen. Want als je besmet raakt, kan dit zeker serieuze gevolgen hebben. Nemen je klachten toe? Laat je dan zeker testen. En wees niet bang om die stap te nemen. Ik kan me voorstellen dat dat een drempel kan zijn, omdat mensen met COPD al banger zijn om naar buiten te gaan.”
5. Wat kun je doen om jezelf extra te beschermen?
“Mensen met COPD zitten te veel en bewegen te weinig. Sinds de uitbraak van het coronavirus is dat alleen maar erger geworden. Bewegen is, naast stoppen met roken en het goed gebruiken van medicatie, het beste wat je kunt doen om je longen te beschermen. Als je beweegt train je onder andere je ademhalingsspieren. Dat houdt ook je hart sterk en fit, want hartaandoeningen en COPD gaan vaak hand in hand. Blijf dus bewegen, het liefst elke dag. Laat de hond wat vaker uit, ga samen met iemand wandelen of neem als je in een flat woont de trap. Pas het aan op wat je kunt, je hoeft geen marathons te lopen. Bescherm jezelf ook door niet alleen maar binnen te blijven. De kans op depressieve klachten neemt toe, als je jezelf gaat isoleren. Houd natuurlijk afstand van mensen die een risico voor je kunnen zijn, maar spreek dan bijvoorbeeld buiten af. Zorg ook voor voldoende ontspanning. Als je veel stress of angst ervaart, kun je sneller gaan ademhalen en dan zorgt ook voor benauwdheid.”
6. Is het dragen van een mondkapje schadelijk?
“Door het dragen van een mondkapje kun je benauwd worden, maar schadelijk kunnen we het niet noemen. Wel is het belangrijk om op je ademhaling te letten. Mensen met COPD ademen te veel lucht in en dat zorgt ervoor dat uitademen niet goed gaat. De focus moet dus liggen op een goede uitademing. Oefen dit bijvoorbeeld thuis of vraag hulp van een fysiotherapeut. Die kunnen hier heel goed bij helpen. Draag een mondkapje als het moet, zoals in de supermarkt en let dan extra op je uitademing. Als je alleen buiten loopt en voldoende afstand houdt tot anderen, is het dragen van een mondkapje niet nodig.”
