Je mag niet lezen bij weinig licht, dat is heel slecht voor je ogen! Een veelgehoorde waarschuwing, maar is het waar? Schaadt slechte verlichting je ogen? En: waarom kun je niet douchen bij schemerlicht maar wel dineren?
Diner bij kaarslicht
We houden van dineren bij kaarslicht. En lezen doen we het liefst bij een schemerlamp. We houden niet van fel licht, dat is duidelijk. Beschadigt te weinig licht onze ogen? Nee. Uit geen enkel onderzoek blijkt dat weinig licht schadelijk is voor je ogen. Schemer mag! Maar van lezen bij zwak schemerlicht wordt je wel sneller moe, je ogen worden rood en soms krijg je zelfs hoofdpijn. Slecht licht vermoeiend? Ja! Schadelijk? Nee.
Licht speelt de hoofdrol
“Licht bepaalt wat je ziet”, zegt Bianca van de Zande van Philips. Zij onderzoekt het effect van licht op ons welzijn. Ze stelt dat we vijftig procent van onze hersencapaciteit gebruiken om iets te zien. Kijken kost dus energie. Als je niet goed ziet, bijvoorbeeld omdat je leest bij slecht licht, zullen je hersenen extra hard werken om de letters te zien. Je hersenen zijn je zicht aan het compenseren. Bij slecht licht zijn met name de lichtgevoelige staafjes in je oog belangrijk. Deze hebben een speciaal pigment nodig (rodopsine). De structuur van dit pigment verandert als er minder omgevingslicht is. Het zien bij zwak licht kost ons meer inspanning. Wil je je ogen rust geven? Sluit je ogen dan even. Je ogen herstellen van zware inspanning als ze gesloten zijn.
Goed licht, betere concentratie
Elk soort licht verschilt wat betreft intensiteit, verdeling en kleur. Een goede lichtkleur, iets roder of juist iets blauwer, zorgt dat je ogen minder snel moe zijn. Toch kun je niet spreken van de beste kleur licht. Wat goed is, verschilt per mens en hangt ook af van het moment op de dag. Als je je wilt concentreren, heb je ander licht nodig dan als je je wilt ontspannen. Wie moe is, knapt op van helder licht. Misschien is een dagje uitwaaien aan het strand daarom letterlijk verhelderend. Je tankt niet alleen zuurstof, je tankt ook veel daglicht. Juist in de winter is dit belangrijk. Je reist ’s ochtends in het donker naar je werk, zit overdag binnen en ´s avonds ga je in het donker weer naar huis. Juist omdat in de winter licht een schaars goed is, is het goed ‘s middags te gaan wandelen.
Waarom dragen nerds altijd een bril?
Lezen in het donker is dus niet slecht voor je ogen. Maar is lezen wél slecht voor je ogen? Want waarom dragen slimmeriken altijd een bril? Gek genoeg laat onderzoek zien dat mensen met een hoog IQ inderdaad vaker een bril dragen. Toch word je van veel lezen en studeren in principe niet sneller bijziend. Het werkt misschien wel andersom: er is een link tussen veel buitenspelen en goed zien. Of misschien zijn slimme mensen echt slimmer: als ze minder goed zien doen ze gewoon een bril op.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
