Wie graag wil afvallen, wordt doodgegooid met apps om calorieën te tellen. Maar heeft het wel zin om bij te houden hoeveel je daarvan binnenkrijgt op een dag? We selecteerden de feiten en fabels rondom het tellen van calorieën uit het boek Ingelepeld van Tim Spector.
Wat zijn calorieën?
De calorische eenheid in voedsel werd als eerst gemeten door stukjes voedsel te verbranden in de oven. En niet om die voeding vervolgens op te smikkelen. Tijdens het verbranden van de voeding werd gemeten hoeveel hitte het voedsel afgeeft. Op basis daarvan werd berekend hoeveel calorieën er in het voedsel zitten, is te lezen in het boek Ingelepeld van Tim Spector.
Naast deze manier, liet wetenschapper Wilbur Atwater eind negentiende eeuw vrijwilligers voeding eten. Hierna verzamelde hij gegevens over warmteproductie en monsters van hun urine en ontlasting. Deze manier wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt om de hoeveelheid calorieën in voedingsmiddelen aan te duiden.
De relatie tussen calorieën en je lichaam
De energie die je lichaam verbrandt op een dag voor iedereen anders. De één heeft daardoor meer energie uit voeding nodig dan de ander. Zo zijn er mensen die zo’n 1600 calorieën verbranden, wanneer zij niets aan lichaamsbeweging doen. Anderen verbranden meer dan 2000 calorieën verbranden op een luie dag. Er zijn veel factoren die een rol spelen bij deze verschillen. Zo kan een persoon die veel wiebelbewegingen maakt tot wel tien procent meer energie verbranden dan iemand die de rust zelve is. Ook je spiermassa en hoe fit je bent maakt uit hoeveel energie je verbruikt.
Vertekend beeld
Sommige schattingen over caloriegehaltes zijn onnauwkeurig of zelfs fout. Bovendien weten we nu dat de manier waarop voedsel bereid wordt, invloed heeft op de structuur en daarmee op de hoeveelheid energie die het levert. Door het verhitten van voedsel krijgen mensen meer calorieën binnen. En sommige voedselcombinaties kunnen meer calorieën opleveren, dan wanneer je deze voedingsmiddelen los van elkaar eet. Tot slot bevat ultabewerkt voedsel vaak weinig voedingswaarde, en worden deze middelen door het lichaam erg snel verteerd. Waarna je snel weer honger krijgt. Voedingsmiddelen met dezelfde calorische waarden kunnen verschillende effecten hebben op de stofwisseling van ons lichaam.
Heeft tellen dan helemaal geen zin?
Jawel, zegt Spector. Je kunt ermee ruwweg onderscheid maken tussen de energie die bleekselderij oplevert vergeleken met aardappelen. Het grootste probleem is volgens Spector dat het tellen van calorieën een onterecht gevoel geeft van veiligheid en nauwkeurigheid.
Laat je niet alleen leiden door calorieën
Uit onderzoek blijkt dat het aantal calorieën van een maaltijd 200 procent kan afwijken van de werkelijkheid. Mensen verschillen. In lengte van darmkanaal, in spijsvertering, in genen. Dit alles kan ervoor zorgen dat sommige mensen meer energie halen uit zetmeelrijke producten en anderen uit enzymen. De boodschap van Spector is duidelijk: individuele omstandigheden kunnen zo sterk verschillen, dat de calorie geen geschikte maatstaaf is voor de voedzaamheid van je maaltijd. En het tellen van calorieën bepaalt ook niet hoeveel je afvalt.
