‘Is je kind allergisch? Daar groeit-ie wel overheen!’ Het is de go-to zin die je als ouder van een allergisch kind hoort. Dat is leuk en aardig, maar is dat zo? Kan je over een voedselallergie of intolerantie heen groeien? We vragen het aan allergoloog Dirk Verhoeven en diëtist Wilma Koghee.
Om met de hamvraag te beginnen: kun je over een allergie heen groeien? Ja, dat kan. Het verschilt alleen nogal per allergie óf intolerantie. En daarmee boor je direct een andere kwestie aan: want ben je nu allergisch voor een voedingsproduct of heb je een intolerantie?
Dat is een lastige vraag. Als je naar de gesprekken om je heen luistert, lijkt het wel alsof iedereen tegenwoordig een allergie heeft. Maar grote kans dat deze mensen eigenlijk een intolerantie hebben. Voedselintolerantie komt namelijk veel voor: tien procent van de volwassenen heeft een intolerantie voor een bepaald voedingsproduct. Een voedselallergie is zeldzamer: dat heeft maar één tot twee procent van de volwassenen. Het is dus belangrijk te ontdekken wat je hebt: een voedingsallergie of een intolerantie.
Een voedingsallergie of voedingsintolerantie?
Wilma Koghee: “Een voedselallergie is een overdreven verdedigingsreactie van het lichaam op een eiwit die binnenkomt via je eten. Een voedselintolerantie is iets dat je niet verdraagt, dat zijn vaak meer klachten die je ervaart zoals darmklachten. Dat komt dan ook vaker voor.”
Bij een voedselallergie is er altijd sprake van een reactie op eiwitten uit voedingsmiddelen door het afweersysteem. Een allergie herken je aan typische allergische reacties als jeuk in je mond, niesbuien, traanogen en eczeem. Een klassieke voedselallergie is bijvoorbeeld een koemelkallergie of pinda-allergie. Het wordt veroorzaakt doordat je lichaam een bepaalde stof uit je voeding ziet als indringer. Net als bij een virus gaat je lichaam afweerstoffen aanmaken. De koemelkallergie is vaak op jonge leeftijd aanwezig. Op vierjarige leeftijd kan 85 procent van de kinderen met koemelkallergie weer ‘gewone’ melk gebruiken.
Bij een voedselintolerantie is er sprake van een reactie op een bepaalde stof uit de voeding, zoals lactose. Een lactose-intolerantie (melksuiker) is een bekend voorbeeld van een intolerantie die we vaak in onze darmen voelen.
Wat doe je tegen een intolerantie?
Door de darmflora te verbeteren kun je over een intolerantie heen groeien. Volgens Koghee is een gezonde darmflora voor iedereen belangrijk. Je darmen bevatten allemaal verschillende bacteriën, tussen deze bacteriën moet een goede verhouding zijn. Die verhouding kan verstoord worden door slechte voedselkeuzes. Als je bijvoorbeeld veel suiker eet maar weinig zuivel en groente, heb je een andere darmflora dan iemand die wel veel groenten en zuivel eet. Door een gezonde darmflora kan de darm goed functioneren. Een verstoring in de darmflora kun je herstellen. Een diëtist kan je helpen zoeken naar wat er beter kan binnen je voedingspatroon en welke andere factoren een rol spelen, zoals het gebruik van antibiotica.
Kan je over een voedselallergie heen groeien?
Je kunt als kind over allergieën heen groeien, al verschilt het percentage per voedingsmiddel. Over een intolerantie voor koemelk groeit tachtig procent heen, kippenei zestig procent, pinda twintig procent en noten ook twintig procent. Koghee: “Een allergie moet ook goed gediagnosticeerd worden, het is niet een vermoeden maar iets dat je zeker moet weten. Als je iets echt niet verdraagt is tot nu toe alleen het vermijden van het product een oplossing.”
Volgens Verhoeven is er op dit moment inderdaad nog geen manier om dit te bevorderen of het afweersysteem te versterken. Er wordt wel onderzoek gedaan om therapieën te ontwikkelen om het afweersysteem weer ongevoelig te maken voor pinda, door bijvoorbeeld kleine hoeveelheden pinda in tabletvorm dagelijks onder de tong te geven. Maar dit onderzoek bevindt zich nog in een experimentele fase.
Glutenallergie
Verhoeven: ‘”Bij een glutenallergie wordt de reactie veroorzaakt door afweercellen. De eerste klachten of symptomen hierbij zijn onder andere buikpijn, diarree of juist obstipatie. De oplossing is om voeding met gluten te vermijden. In principe kun je niet over deze vorm van allergie heen groeien, het dieet is levenslang. Er zijn geen bekende manieren om het afweersysteem te beïnvloeden. Deze vorm van allergie kun je alleen krijgen als je een bepaalde bloedgroep hebt. Erfelijke factoren spelen dus een rol.”
Kruisreactie met een andere allergie
“Het meest bekende voorbeeld hiervan is de reactie op appel en pithoudende vruchten bij mensen met een boompollenallergie. Dit is een allergie die in de regel geen shockreacties geeft, maar vooral klachten in de mond, zoals kriebel. De allergie ontstaat door afweerstoffen die tegen boompollen gemaakt worden. Eiwitten uit boompollen lijken veel op eiwitten uit fruit. Het gevolg hiervan is dus dat je klachten krijgt door het eten van fruit als reactie op de boompollenallergie. Typisch voor fruit is dat het geen klachten geeft als het verhit wordt, terwijl rauw fruit wel klachten geeft. Deze allergie ontstaat pas later in het leven en is vaak de oorzaak dat mensen denken dat je een voedselallergie ‘opbouwt’. Behandeling van de boompollenallergie heeft vaak geen effect op de kruisreactie die het veroorzaakt met voeding,” zegt Verhoeven.
