Suiker is slecht voor je tanden, zorgt voor een schommelende bloedsuikerspiegel én speelt een grote rol bij aandoeningen als diabetes en overgewicht. Daar lijkt dé perfecte oplossing op te zijn gevonden: zoetstoffen. Minder suiker, minder calorieën en minder problemen. Toch? Maar ook zoetstoffen zijn omstreden. Ze zouden darmklachten veroorzaken en schadelijk zijn voor je gezondheid. Hoe zit het precies? Kun je dan toch beter kiezen voor suiker?
Zoetstoffen zijn stoffen die zo extreem zoet zijn, dat je er maar een ieniemienie beetje van nodig hebt om een koekje, drankje of pak yoghurt zoeter te maken. Om deze reden bevatten producten met zoetstoffen veel minder calorieën dan de variant mét suiker.
Zijn zoetstoffen veilig?
Vaak denken we dat zoetstoffen volledig kunstmatig zijn, maar dat is niet helemaal waar. Sommige zoetstoffen komen namelijk ook in de natuur voor, bijvoorbeeld in fruit. Andere zoetstoffen worden wel kunstmatig gemaakt. De Europese voedselveiligheidsautoriteit (ESFA) hanteert strenge richtlijnen rondom het gebruik van toevoegingen in voeding. Wordt een stof goedgekeurd? Dan krijgt het een E-nummer. De stoffen die je terugvindt in producten in de supermarkt zijn dus stuk voor stuk goedgekeurd en veilig verklaar door de ESFA. Net als met andere voedingsmiddelen, heeft de ESFA een Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) vastgelegd. Voor aspartaam is de maximale hoeveelheid bijvoorbeeld 40 mg/kg lichaamsgewicht per dag. Een volwassene van 70 kilo zou eer dan 4,5 liter light-frisdrank per dag moeten drinken om op deze hoeveelheid uit te komen. Zoek deze grens absoluut niet op, maar af en toe een glaasje light-frisdrank of een bankje vruchtenyoghurt met zoetstoef kan echt geen kwaad.
PKU en aspartaam
Over aspartaam verschijnen geregeld negatieve verhalen in de media. Maar óók deze stof is goedgekeurd door de ESFA. Wel zijn er risico’s voor mensen met de erfelijke aandoening fenylketonurie (PKU). Aspartaam bevat het aminozuur fenylalanine, dit aminozuur kunnen PKU-patiënten dit niet afbreken, waardoor het zich opstapelt in de hersenen. Op producten met zoetstoffen moet daarom vermeldt worden dat het product aspartaam of fenylalanine bevat.
Zoetstoffen en de bloedsuikerspiegel
Suiker zorgt voor een stijging van het bloedsuikergehalte. Vervolgens stijgt de hoeveelheid insuline om de bloedsuikerspiegel weer in balans te brengen. Na het eten van producten met zoetstoffen stijgt het bloedsuiker- en insulinegehalte minder ten opzichte van producten met suiker.
Zoetstoffen en je darmen
Er is een vermoeden dat zoetstoffen zorgen voor darmproblemen. Maar onderzoeken die hiernaar gedaan zijn zijn enkel uitgevoerd bij proefdieren.
Van sommige soorten zoetstoffen (de polyolen) is bekend dat deze niet goed worden opgenomen in de dunne darm. In de dikke darm worden ze omgezet door bacteriën, waarbij verschillende gassen ontstaan. Daarnaast trekken ze water aan. Bij een hoge inname kunnen polyolen daarom winderigheid en diarree veroorzaken. De één is hier gevoeliger voor dan de ander. Op producten die veel polyolen bevatten wordt hiervoor gewaarschuwd. Er staat dan op de verpakking: ”overmatig gebruik kan een laxerend effect hebben”.
Zoetstof versus suiker
Liever zoetstof of kun je het toch beter bij suiker houden? Wat ons betreft zijn zoetstoffen niet gezonder of ongezonder dan suiker. Een glaasje light-frisdrank is een prima alternatief om een glas frisdrank te vervangen. Maar doe dit niet te vaak. Regelmatig producten met zoetstoffen nuttigen zorgt ervoor dat je went aan een zoete smaak, en hier meer en meer naar gaat verlangen. Alles met mate.
Meer over suiker?
Wat is het effect van suiker op je lichaam? Hier geven we je tips om de middagdip door te komen zonder naar suiker te grijpen. Heb je toch te veel suiker gegeten? Zó help je je lijf er weer bovenop.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
