In een plaatselijk meer, in de vijver of in een plas om de hoek. Blauwalg is volop in het nieuws! Maar word je van blauwalg altijd ziek? Komt het alleen in de zomer voor? En is blauwalg echt blauw van kleur? (Nee!) Dit zijn de fabels en feiten over blauwalg.
Feit: blauwalg is geen alg
De naam zet je op het verkeerde been. Blauwalg is namelijk geen alg, maar een bacterie. De wetenschappelijke naam is een stuk duidelijker (en ingewikkelder): cyanobacteriën. Voor het gemak hebben we het in dit artikel gewoon over algen.
Fabel: blauwalg is blauw van kleur
Ook misleidend: blauwalg is niet blauw van kleur. Als er een kleine concentratie blauwalg in het water zit, kun je het met het blote oog amper zien. Pas als er veel in het water zit, zie je een groene drijflaag op het water. Het lijkt dan op een olie- of verfachtige laag. Blauwalgen worden een groene stinkende brei als de laag dikker wordt en de algen afsterven omdat ze minder ruimte hebben.
Fabel: alleen in zoet water komt blauwalg voor
Blauwalgen zijn één van de oudste organismen op aarde en bestaan al 3,5 miljard jaar. Het lijkt misschien alsof blauwalg alleen in zoet water voorkomt, maar dit is niet waar. Ook in zout water en op de bodem kom je ze tegen. In Nederland komen blauwalgen vooral voor in water zonder sterke stroming, omdat in dit water veel stikstof en fosfaten zitten. Hier zijn blauwalgen gek op.
Feit: van blauwalg kun je ziek worden
Natuurlijk kun je net een bofkont zijn die niet ziek wordt door te zwemmen in water met blauwalg. Maar meestal hebben de gifstoffen in blauwalgen wel effect op je gezondheid. De meest voorkomende klachten zijn: huid- en oogirritaties, maag- en darmklachten, koorts, hoofdpijn en zwellingen van je oogleden en lippen. Deze klachten verdwijnen vaak vanzelf.
Fabel: blauwalg komt alleen in de zomer voor
Je zou denken dat blauwalg alleen in de zomer voorkomt, omdat het dan het nieuws haalt. De piek is inderdaad vaak in de (na)zomer, maar blauwalgen komen het hele jaar voor. Sommige soorten overwinteren door sporen te vormen en zorgen zo in het voorjaar voor nieuwe blauwalgen. De combinatie van temperatuur, licht en voedingsstoffen kan voor massale groei zorgen. Een temperatuur tussen de 20 en 30 graden, weinig stroming en weinig licht is voor de blauwalg ideaal.
