Vivian (28) kampte vijftien jaar lang met psychische problemen. Drie jaar geleden overwon zij haar eetstoornis en vandaag de dag zet zij zich in om psychische problemen onder jongeren bespreekbaar te maken. We gingen met haar in gesprek over haar persoonlijke verhaal én hoe zij zich vandaag de dag inzet voor andere jongeren.
Kun je iets vertellen over de achtergrond van je eigen psychische problemen?
Vivian: “Vanaf de basisschool tot de middelbare school ben ik gepest geweest, zo’n acht jaar lang. Rond mijn tiende begonnen mijn psychische problemen. Op dat moment werd ik seksueel misbruikt en ik had het gevoel dat ik nergens terecht kon met mijn verhaal. Niet op school en niet thuis. Ik had nooit geleerd om om te gaan met mijn emoties en gebruikte mijn zakgeld om eten te kopen om mijn gevoelens te onderdrukken. Ik werd ook gepest. Mensen noemden me bijvoorbeeld ‘dik varken’. Rond mijn dertiende realiseerde ik me dat als ik door zou blijven eten, ik de pesters gelijk zou geven. Sindsdien uitte ik mijn emoties niet door te eten, maar door mezelf te beschadigen. Er was zelfs een punt dat ik een afscheidsbrief schreef, omdat ik het leven niet meer zag zitten. Op mijn negentiende ging ik begeleid wonen, en begon ik stiekem steeds vaker te blowen. Dit resulteerde in een verslaving. Ik praatte hier niet over, omdat blowen eigenlijk verboden is als je begeleid woont. Toen ik na mijn twintigste nog twee keer aangerand werd, kreeg ik het gevoel: het ligt aan mij. Het is mijn eigen schuld dat deze dingen mij zijn overkomen. Tot ik in 2016 via een instelling terecht kwam bij een afkickkliniek in Zuid-Afrika. Daar sprak ik voor het eerst in mijn leven over alles wat ik had meegemaakt. Door de begeleiding en gesprekken realiseerde ik me dat de schuld niet bij mij lag. Ik overwon mijn blowverslaving. Drie jaar geleden deed ik mee aan tv-programma ‘Het Voedselgevecht’. De hele buitenwereld wist toen van mijn eetstoornis. Dat hielp, want het was geen geheim meer. Ik kon het eindelijk achter me laten. En dankzij verschillende therapieën heb ik mijn eetstoornis overwonnen.”
Wat heb je geleerd van deze periode?
“Het belangrijkste wat ik geleerd heb is dat het cruciaal is om te praten over je psychische problemen. Er is een gezegde: ‘secrets keep you sick’ (geheimen maken je ziek), en dat staat voor mij als een paal boven water. Geheimen hielden mij in hun greep en maakten dat ik terugviel in oud gedrag. Door zelf over mijn eigen struggelingen te praten, heb ik alles een plekje kunnen geven. Jarenlang uitte ik mijn gevoelens door middel van destructief gedrag. Tegenwoordig heb ik hier een gezonde manier voor gevonden. Door hulp te vragen, mezelf uit te spreken en lotgenoten op te zoeken. Ik heb altijd gedacht dat ik de enige was met psychische problemen, maar door erover te praten met lotgenoten kwam ik erachter dat er veel meer mensen zijn die tegen dezelfde dingen aanlopen. Tegenwoordig zorg ik voor mezelf. Thuis is nu een fijne plek. Hier ontspan ik en geef ik aandacht aan mezelf door bijvoorbeeld een film te kijken met een lekker maskertje op.”
Wat heeft ervoor gezorgd dat je toch lichtpuntjes bleef zien?
“Ik denk mijn dromen. Iedereen krijgt weleens de vraag wat ze later willen worden. Voor de meeste kinderen was dat kapper of brandweerman. Voor mij was het antwoord: gelukkig. Daar ben ik altijd voor blijven vechten. Ik heb verschillende vriendinnen verloren die ook psychische problemen hebben gehad, en beloofde hen dat ik zou blijven vechten. Toen ik in de afkickkliniek terecht kwam, werd mij een jaar later gevraagd om mijn levensverhaal te vertellen. Ik dacht: wat hebben mensen daaraan? Wat heb ik te vertellen? Maar nadat ik mijn verhaal deed aan een groep jongeren, kreeg ik te horen dat ik twee van hen geïnspireerd had om ook hun geheimen kenbaar te maken in hun omgeving. Voor het eerst in mijn leven dacht ik: misschien ben ik toch ergens goed in. Het is nu mijn missie om als ervaringsdeskundige met mijn verhaal anderen te helpen. Die missie gaf mij de kracht om door te gaan. Ik schreef twee boeken over mijn persoonlijke verhaal en doe sinds drie jaar mee aan het evenement Last Man Standing van de organisatie MIND. Voor dit evenement, wat plaatsvindt op 30 oktober, zamelen we geld in voor jongeren met psychische problemen. Deze donaties worden gebruikt voor onder andere voorlichting, hulp en om mogelijk te maken dat de wachttijden voor jongeren korter worden en zij sneller goede hulp krijgen. Op 30 oktober gaan we verspreid door heel het land minimaal drie uur of langer, op een paal staan. De reden waarom we gaan staan, is omdat je samen sterker staat. Het is een evenement waarbij we met elkaar in verbinding staan. Via de website kun je hier aan meedoen, of zelf doneren wanneer je een steentje bij wilt dragen.”
Wat wil je jongeren met psychische problemen meegeven?
“Blijf alsjeblieft over je problemen praten en vraag (professionele) hulp. Je bent niet alleen en delen is helen. Door erover te praten, kun je alles beter een plek geven en herstellen. Er is altijd licht aan het einde van de tunnel. Je moet het zelf doen, maar je bent niet alleen. Daarmee bedoel ik: niemand zal eten in je mond stoppen of voorkomen dat je jezelf beschadigt bijvoorbeeld. Dat moet je zelf doen. Maar je kunt wel hulp vragen zodat jij zo goed mogelijk voor jezelf kan zorgen. Als je zelf iemand kent die struggelt met zijn psychische problemen, schaam je dan niet om bepaalde vragen te stellen of het gesprek te openen. Degene in kwestie wil vaak wel dingen delen, maar weet vaak niet hoe of is bang om tot last te zijn. Iemand die oprechte belangstelling toont, kan het verschil maken voor een jongere met psychische problemen.”