Van een opgezette klier in je hals of oksel kan je soms lichtelijk in paniek raken. De ergste scenario’s spoken dan ineens door je hoofd. Gelukkig is dat niet nodig: de reden is bijna altijd onschuldig. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken.
In ons lijf zitten honderden klieren, lymfeklieren noemen we dat. Ze zijn vooral aanwezig in onze hals, oksels en liezen. Deze klieren hebben een belangrijke functie: ze vormen een verzamelplek voor witte bloedcellen. Witte bloedcellen beschermen ons tegen indringers van buitenaf, zoals bacteriën en virussen. Als zo’n indringer ons lijf probeert binnen te dringen, zorgen de lymfeklieren ervoor dat deze niet verder naar de rest van ons lichaam gaat. Witte bloedcellen worden dan razendsnel aangemaakt en vormen een soort stapel. En dát veroorzaakt de zwelling.
Opgezette lymfeklieren: meestal onschuldig
Omdat we onrustige lymfeklieren vaak koppelen aan het hebben van kanker, is het niet gek dat je je zorgen maakt als je ineens een klier voelt. De klieren kunnen bijvoorbeeld groter worden, warm aanvoelen of zelfs pijn doen. Je kunt er één of meerdere voelen, op allerlei plekken. Gelukkig is dat meestal geen reden tot paniek, zeker niet als de klieren binnen twee weken niet meer voelbaar zijn. Verdiep je daarom eerst in de oorzaak, voordat je een bezoek brengt naar de huisarts. Dit zijn er vijf.
1. Griep of verkoudheid
Zoals we al zeiden beschermen onze lymfeklieren ons lichaam tegen indringers. Als een infectie, veroorzaakt door virussen, bacteriën tot parasieten, de hoek om komt kijken, gaan onze klieren meteen aan het werk. Lig je dus in bed door griep, het coronavirus of een verkoudheid? De kans bestaat dat je klieren dan voelbaar zijn. Het komt ook voor bij een blaasontsteking, koortslip, de ziekte van Pfeiffer en huidinfecties.
2. Stress
Als je je niet ziek voelt en toch last hebt van opgezette klieren, realiseer je dan stress ook de boosdoener kan zijn. Het is wel zo dat stress geen direct effect heeft op je klieren, maar wel op je immuunsysteem. Raakt deze dus uit balans, door psychische klachten, ongezonde of te weinig voeding, slecht slapen of ziekte, dan raakt je lichaam uitgeput en ben je dus vatbaarder voor infecties. Zo gezond mogelijk leven verkleint de kans op infecties en zo dus ook weer op onrustige klieren.
3. Gespannen spieren
Je kunt opgezette lymfeklieren ook verwarren met gespannen spieren. Door overbelasting, een verkeerde houding of angst, kunnen de spieren in je nek en schouders zich onbewust gaan aanspannen. Je nek kan dan gezwollen aanvoelen. Dat heeft meestal niets met je lymfeklieren te maken, maar kan wel dat idee geven.
4. Medicijnen
Het komt niet veel voor, maar sommige medicijnen hebben als bijwerking dat je klieren ervan kunnen gaan opzwellen. Dat kan voorkomen bij fenytoïne, een medicijn bij epilepsie en hartritmestoornissen, medicatie bij de behandeling van malaria en carbamazepine. Dit laatste is een medicijn dat wordt voorgeschreven bij mensen met bipolaire stoornissen.
5. Kanker
Hoewel de kans dus klein is dat je opgezette klieren te maken hebben met kanker, is het wel belangrijk om deze oorzaak in je achterhoofd te houden. Zeker als de klachten langer dan twee weken aanhouden of erger worden. Ga dan altijd naar de huisarts. Onrustige klieren kunnen betekenen dat het gaat om lymfeklierkanker of een uitgezaaide vorm van een andere kankersoort. Vaak gaat dit wel gepaard met andere opvallende klachten zoals: koorts zonder duidelijke reden, afvallen en veel zweten tijdens je slaap.
Vaker opgezette klieren na herhaalprik coronavirus
Bij bijwerkingencentrum Lareb kwamen de afgelopen weken meerdere meldingen binnen over opgezette klieren na een coronavaccinatie. Wat opvalt is dat deze bijwerking het meest is gemeld na de boosterprik en minder vaak na de eerste of tweede prik tegen het coronavirus. Hoe dat komt, is niet duidelijk. Zorgelijk is het gelukkig niet. Opgezette lymfeklieren in de hals, oksel of rond het sleutelbeen komen vaker voor na een vaccinatie. Dat komt omdat de immuuncellen in de klieren actief worden. In sommige gevallen zelfs zo actief dat de lymfeklieren zo groot werden als een golf- of tennisbal. De meeste mensen hebben hier gelukkig maar maximaal een dag last van.
