We dromen allemaal van een volumineuze haardos, een mooie bos krullen of glanzend steil haar. Maar als ons haar vettig of juist kurkdroog aanvoelt, grijpen we het liefst meteen naar de shampoo. Wist je dat minder wassen juist beter is voor je haar en je hoofdhuid? Tijd om je wasbeurten onder de loep te nemen.
Mooi haar begint bij een gezonde hoofdhuid. Het is één van de meest gevoelige delen van ons lichaam, weet dermatoloog Koen Quint, werkzaam in de Roosevelt kliniek en Leids Universitair Medisch Centrum. “De prehistorische mens was helemaal behaard om zichzelf warm te houden, te beschermen tegen verbranding door de zon en tegen het ontstaan van wonden. Door het dragen van kleding is die lichaamsbeharing langzaam verdwenen, behalve op onze hoofd. Onze hoofdhuid wordt nog steeds blootgesteld aan zonlicht, wind en regen en is dus kwetsbaar. Maar er zijn ook nieuwe boosdoeners bijgekomen doordat we ons haar verven en wassen met shampoo. Dat maakt de hoofdhuid extra gevoelig.”
Een geïrriteerde, beschadigde of vette hoofdhuid heeft invloed op ons haar. Anders gezegd: een gezonde hoofdhuid stimuleert de groei van sterke, glanzende lokken. Door te vaak je haar te wassen, te borstelen en te kleuren vergroot je de kans op jeuk, roodheid of irritaties.
Wat doet shampoo?
Waarom zou je een shampoo gebruiken? Simpelweg: wat dóet een shampoo? Die vraag is heel eenvoudig te beantwoorden. Ondanks dat er tientallen soorten zijn, doet elke shampoo hetzelfde: je haar reinigen. Shampoo zorgt dat vuil en overtollig vet van je haren en hoofdhuid wordt verwijderd. “Door te wassen met shampoo openen je haarschubben, waardoor je haar wordt gereinigd”, vertelt kapster Angela Kwakernaak. “Conditioner sluit de haarschubben weer en zorgt ervoor dat je haar makkelijk doorkambaar is.”
Per jaar wassen we in Nederland ons haar met tientallen miljoenen liters shampoo. Voor ieder haartype is er een shampoo op maat. Waar kun je op letten bij het kiezen van een shampoo? Quint: “Veel shampoos bevatten irriterende stoffen waar cocamidopropyl betaine een belangrijk voorbeeld van is. Deze stof, die ervoor zorgt dat de shampoo lekker schuimt, zit in bijna alle shampoos en andere schuimende haarverzorgingsproducten. Naast dat dit de hoofdhuid kan irriteren, is dit een beruchte stof die allergie kan veroorzaken.”
Hoe vaker je je haar wast, hoe vetter het wordt
Vet haar wordt veroorzaakt door de talgproductie van je hoofdhuid. Op een haarzakje waar een haar uitgroeit, zijn talgkliertjes aangesloten die talg produceren. Talg zorgt ervoor dat de hoofdhuid een beetje vettig blijft. Dat is nuttig, want het houdt de hoofdhuid soepel en beschermt tegen uitdroging. Talg beschermt je hoofdhuid op een natuurlijke manier. Bij iedereen is de talgproductie anders. Hormonen, voeding en stress kunnen hier invloed op hebben.
De belangrijkste vraag: neemt de talgproductie toe, dus wordt je haar vetter, als je het veel wast? “Gedacht wordt dat massage van de hoofdhuid, zoals bij het wassen van je haar, de talgproductie kan stimuleren. Daarnaast drogen shampoo’s de hoofdhuid uit wat voor de talgklieren weer een signaal kan zijn om meer talg te gaan produceren. Op de korte termijn lijk je dus van je vette haar af te zijn, maar ondertussen zijn je talgklieren alweer bezig met het produceren van nieuw talg wat weer op je hoofdhuid en in je haren terechtkomt”, zegt Quint. Een andere belangrijke tip: zit zo min mogelijk aan je haar. Door veel te kammen en met je handen door je haar te gaan, verspreidt het talg van de hoofdhuid naar het haar met als resultaat: vetter haar. Ook dit stimuleert de talgproductie weer. Naast te vaak wassen wil je ook deze fouten bij het wassen van je haarbos voorkomen.
Meer talg vergroot de kans op roos
Mensen met veel talg op hun (behaarde) hoofd, hebben een grotere kans op het krijgen van hoofdroos. Roos is een huidaandoening met schilfers. Quint: “Een vettige hoofdhuid en vettig haar betekent vaak een grotere kans op roos. De hoofdroos wordt namelijk veroorzaakt door een gistinfectie, malassezia species, die de talgrijke hoofdhuid als voedingsbodem gebruikt. Iedereen heeft deze gist op zijn hoofd, maar mensen met een vettige hoofdhuid hebben vaak wat meer gist. Stress of antibioticagebruik kunnen hoofdroos verergeren. Met een anti-roos shampoo is het probleem vaak onder controle te krijgen, maar pas wel op dat je je haar daar niet te vaak mee wast.”
Was je haar maximaal twee keer per week
Minder je haar wassen met shampoo is dus belangrijk voor je hoofdhuid, talgproductie en om roos te voorkomen. Als je je haar bijna elke dag wast, kun je dit steeds langer proberen uit te stellen. Draag je haar bijvoorbeeld tussendoor in een staart. Kwakernaak: “Twee keer per week wassen met shampoo is voldoende. Je kunt je haar tussendoor wel nat maken onder de douche. Uiteindelijk zal je hoofdhuid hier aan wennen. Mensen met krullen hebben van nature droger haar dan mensen met steil haar. Steil haar wordt sneller vet omdat het haar langs het gezicht hangt en vaak dunner is.”
Helemaal je haar niet meer wassen (of alleen met water), is in ieder geval geen goed idee, vindt Quint. “Het is nodig om je haar te wassen. Zonder shampoo kun je de vettige schilfers op je hoofd niet wegkrijgen omdat die slecht oplossen in water. Vergelijk het met een vettige koekenpan die je pas nadat je afwasmiddel gebruikt, echt schoon krijgt. Het grote verschil is alleen dat vettige schilfers op je hoofd niet binnen een dag ontstaan, waardoor elke dag wassen niet nodig is.”
Ook interessant: Wil je je haar niet met shampoo wassen? Wij geven 6 creatieve alternatieven. Een lekker haarmasker gebruiken? Probeer dit haarmasker met verfrissende komkommer.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
