De kachel, de kou en een hete douche. Het zijn de grootste vijanden van eczeem in de winter. En hoewel eczeem onschuldig is, neemt het aantal mensen met deze huidaandoening wel elk jaar toe. Een duidelijke verklaring is daar nog niet voor, maar er zijn wel vermoedens, weet dermatoloog Koen Quint. We delen de belangrijkste feiten over eczeem.
Eczeem is er in verschillende soorten en maten, maar het is eigenlijk een verzamelnaam voor verschillende jeukende huidafwijkingen. De bekendste variant is atopisch eczeem, te herkennen aan een rode jeukende ontstoken huid met droge schilfers of plekjes. Het woord atopisch betekent aanleg voor allergie. Deze vorm van eczeem is erfelijk en komt vaak voor bij mensen die ook aanleg hebben voor astma en hooikoorts.
Meer klachten in de winter
Als je last hebt van eczeem, zul je het ongetwijfeld gemerkt hebben: in de winter ervaar je meer klachten. Dit komt doordat je huid in de winter sneller uitdroogt. Niet alleen de kou buiten veroorzaakt dat, ook binnen droogt je huid sneller uit door een brandende kachel en het vaker nemen van een hete douche. Als je huid uitgedroogd is, zul je sneller en meer jeuk krijgen en meer last van schilfers.
Aantal mensen met eczeem neemt toe
Ook een feit: het aantal mensen met eczeem neemt jaarlijks toe. Sinds 2001 is het aantal mensen met eczeem of psoriasis, een andere veelvoorkomende huidaandoening met maar liefst 400.000 gestegen. Dit blijkt uit recente cijfers van het CBS. In 2017 had 5,5 procent van de Nederlanders last van eczeem, in 2001 was dat nog 4,5 procent. Hoe dat komt, is nog niet duidelijk, maar vermoedens zijn er wel. Dermatoloog Koen Quint, werkzaam in de Roosevelt kliniek en het Leids Universitair Medisch Centrum: “Een verklaring kan zijn dat mensen tegenwoordig steeds vaker en langer in bad gaat of douchen. In de jaren zestig was het nog heel normaal om je maar twee keer per week te wassen. Het contact met warm water en zeep droogt de huid uit, dus de kunnen klachten toenemen.” Een andere verklaring is dat we minder in aanraking komen met bacteriën van buitenaf. “Daardoor gaat ons afweersysteem zich meer richten op allergieën, maar ook dit blijft speculeren. Zeker weten doen we het nog niet.”
Van eczeem hoef je niet áltijd last te hebben
De belangrijkste vraag als je eczeem hebt is natuurlijk: kom je er ooit weer vanaf? Quint: “Wanneer eczeem ontstaat op jonge leeftijd, is de kans groot dat je er op latere leeftijd geen last meer van hebt. Eczeem komt ook meer voor bij kinderen.” Helaas is het wel zo dat als je er pas op volwassen leeftijd mee te maken krijgt, het vaak wel om een chronische huidaandoening gaat. “Maar dat betekent niet dat je daar continue last van hoeft te hebben. Sommigen hebben alleen in de winter last van een jeukende, schilferige huid. De klachten verdwijnen vanzelf weer als je de huid gaat en blijft behandelen met een vette zalf.”
Douche minder, draag katoen en smeer
Je kunt je huid een handje helpen door niet te lang te douchen en alleen lauw water te gebruiken. Gebruik zeep zo min mogelijk en als je het gebruikt, kies dan voor een neutrale variant zonder parfum en andere stoffen die kunnen irriteren. De huid insmeren met een goede bodylotion blijft heel belangrijk. “Dan is de kans op uitdroging zo min mogelijk. Let ook op de kleding die je draagt. Katoenen kleding is het prettigst, wollen of synthetische kleding kan klachten weer verergeren. En hoe lastig het ook is: probeer niet te krabben. Krabben helpt heel even, maar de jeuk komt daarna heftiger terug en je beschadigd er de huid mee. Zo verdwijnen de klachten nog minder snel.”
Ga bij ernstige ontstekingen naar de huisarts
Bij ernstige ontstekingen van de huid is het verstandig om naar de huisarts te gaan. “Er zijn zeker goede mogelijkheden om eczeem te behandelen. Een huisarts of dermatoloog kan zalven voorschrijven die de ontsteking ter plaatse remmen. Daar zijn ook tabletten voor, al kleven daar weer nadelen aan vanwege de bijwerkingen. Ook kan UVA1- lichttherapie helpen. Deze therapie is anders dan het ‘zonlicht’ van een zonnebank.”
