De haverdrank, sojadrank en amandeldrank duiken steeds vaker op in het schap als alternatief voor het oer-Hollandse pak melk. En ook de cijfers liegen er niet om: steeds meer mensen kopen plantaardige ‘melk’. Het zou zelfs gezonder zijn. Klopt dat eigenlijk wel? We vroegen het diëtist en natuurvoedingskundige Henny de Lint.
Planten spelen een steeds grotere rol bij onze maaltijden. We smeren vegan boter op ons brood, vervangen vlees voor plantaardige burgers en tegenwoordig verruilen we het ingeburgerde glas melk steeds vaker voor ‘melk’ gemaakt van noten, zaden, peulvruchten of granen. In 2017 steeg de omzet van plantaardige melk zelfs met 6,6 procent. Officieel mogen deze veganistische ‘melksoorten’ geen melk heten, omdat volgens Europese wetgeving het woord melk alleen gebruikt mag worden als het daadwerkelijk een dierlijk product is. In het schap zul je dus alleen haverdrink, amandeldrink en sojadrink aantreffen.
Minder voedingsstoffen in plantaardige melk
Met af en toe een glas plantaardige ‘melk’ drinken is niets mis. Maar de grote vraag blijft natuurlijk: zijn deze plantaardige dranken gezonder dan gewone melk? Absoluut niet, zegt diëtist en natuurvoedingskundige Henny de Lint. “In plantaardige dranken zitten veel minder noodzakelijke voedingsstoffen, zoals calcium, jodium, vitamine B2 en B12, vitamine A en D en eiwit. Aan plantaardige melk wordt vaak wel calcium en vitamine B12 toegevoegd, maar dan kun je in mijn ogen net zo goed een supplement nemen of nog beter: de vitaminen en mineralen uit andere voedingsmiddelen halen.”
Alleen sojamelk bevat voldoende eiwit
Als we naar de ingrediënten kijken van een gemiddeld pak haverdrink, zien we dat het vooral bestaat uit water, slechts zeven procent haver en soms wat toegevoegde vitaminen. “Wat water met een paar amandelen of haver, is verre van volwaardige voeding. Een glas koemelk zou ik alleen vervangen door plantaardige ‘melk’ als er sprake is van een koemelkeiwitallergie. Dit komt bijna alleen bij kinderen voor.” Sojadrink is dan een goede keuze, omdat in soja in ieder geval voldoende eiwit in zit. “Verder mist ook sojadrink de andere belangrijke stoffen van koemelk. Soms zijn deze toegevoegd. Maar je kunt ook zorgen dat het kind uit andere voedingsmiddelen eiwitten haalt en een supplement geven om de andere voedingsstoffen uit zuivel aan te vullen. Een gezondere amandeldrank kun je ook zelf maken door witte amandelpasta (en dan meer dan een theelepel!) aan water uit de kraan toe te voegen.”
Is plantaardige melk duurzaam?
Een andere belangrijke reden waarom veel mensen overstappen op plantaardige melk: het zou duurzamer zijn. Een misverstand, zegt De Lint. “Plantaardige melk is niet altijd duurzaam. Je versleept heel veel water en dan hebben we het nog niet gehad over de productie en de verpakking. En het levert weinig nuttige voedingsstoffen op.” Voor het milieu hoef je zuivel in ieder geval niet te vervangen. “Er is nauwelijks milieuwinst te behalen bij de vervanging van zuivel in het algemeen. De reden is dat zuivel een even milieu-efficiënte bron van nuttige voedingsstoffen is als het productenpakket dat nodig is om vervanging van zuivel te compenseren. Minder dierlijk en meer plantaardig juich ik zeker toe maar niet in de vorm van deze bewerkte, zogenaamde ‘melkvervangers’. Voor onze gezondheid gaat mijn voorkeur uit naar ongezoete gefermenteerde zuivelproducten, zoals yoghurt.”
