Is jouw bloedsomloop in topconditie? Een vraag die niet zo vaak aan bod komt, maar wel belangrijk is om zo nu en dan te stellen. Een slechte doorbloeding komt namelijk vaak voor en kan gevolgen hebben voor je gezondheid. We stellen vijf belangrijke vragen aan een cardioloog.
Rokers en mensen die te weinig bewegen, diabetes type 2 hebben of te zwaar zijn, hebben vaker een slechtere doorbloeding. Bij het roken van een sigaret neemt bijvoorbeeld de doorbloeding van vingers en tenen zelfs met 42(!) procent af. Dat komt puur door de koolmonoxide; dat zorgt ervoor dat het zuurstofgehalte in je bloed daalt. Van een goede bloedsomloop spreek je dan ook als alle belangrijke plekken in je lichaam voorzien kunnen worden van zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen. Toch kan dit plotseling veranderen, zelfs als je gezond leeft. Hoe herken je een slechte doorbloeding? En wat kun je zelf doen om je doorbloeding te verbeteren? We stellen vijf vragen dr. David Haitsma, cardioloog bij de HartKliniek.
1. Vrouwen hebben vaak koude handen en voeten. Is dat al een teken van een slechte doorbloeding?
“Dat kan, maar dat hoeft niet. Vrouwen benoemen misschien vaker dat ze koude handen en voeten hebben, maar mannen hebben daar net zo goed last van. Er is wel een verschil. Mannen zijn meestal gespierder en vrouwen hebben meer vet. Spieren hebben zuurstofrijk bloed harder nodig dan vet. Vet heeft weinig haarvaten en ziet je lichaam puur als een opslagruimte, dus daar gaat automatisch minder bloed naar toe. Sommige lichaamsdelen kunnen daarom kouder aanvoelen, zeker als je ze niet beweegt omdat je bijvoorbeeld op de bank ligt. Dat geldt ook voor je vingers, tenen en het puntje van je neus. Maar dit heeft er ook weer mee te maken dat dit ‘uiteinden’ van je lichaam zijn. Naar deze plekken stroomt minder bloed, want het is niet zo hard nodig. Dit hoeft dus niet meteen te betekenen dat er wat mis is met je bloedsomloop, maar het kán wel.”
2. Wanneer heeft iemand dan wel een slechte doorbloeding?
“Je kunt spreken van een doorbloeding die geleidelijk verslechtert en van een plotselinge slechte doorbloeding. Van dat laatste zul je ook direct wat merken. Er kan dan bijvoorbeeld sprake zijn van een bloedklontering, waardoor bloed opeens niet meer door kan stromen. Bij een doorbloeding die langzaam verslechtert kunnen haarvaten al licht beschadigd zijn, bloedvaten langzaam gaan vernauwen of is er bijvoorbeeld sprake van aderverkalking. Als dat het geval is, kan er minder bloed stromen naar je organen. Mannen hebben een grotere kans op aderverkalking in de grotere aanvoerende bloedvaten of slagaders. Wat opvalt is dat vrouwen door vrouwelijk hormonen hier juist enigszins tegen worden beschermd. Vrouwen kunnen juist weer meer dan mannen problemen krijgen met de kleinere bloedvaatjes, zoals haarvaten, bijvoorbeeld van het hart.”
3. Hoe herken je de verschillen?
“Als je plotseling last krijgt van een slechte doorbloeding, zie je dit meteen. Stel dat dit in je hand gebeurt, dan kan het zijn dat een deel van je hand opeens bleek van kleur, gevoelloos en koud wordt, terwijl de rest wel doorbloed blijft. Het is vaak heel plaatselijk. Het doet ook pijn, want bloed trekt zich terug, waardoor spieren bij een gebrek aan zuurstof vermoeid raken. Cellen in je hand gaan op dat moment over in de spaarstand. Dat kan best een tijdje, maar als het te lang duurt en je geen hartslag meer voelt, is het foute boel. Dan kan dat lichaamsdeel afsterven. Als je doorbloeding langzaam slechter wordt, kun je dit op verschillende manieren merken. Je haren vallen uit, je handen en voeten voelen koud aan, je nagels worden brozer en wondjes genezen minder snel. Dat wordt veroorzaakt door het feit dat bepaalde lichaamsdelen dan niet optimaal van bloed worden voorzien. In dat bloed zitten bijvoorbeeld ook de belangrijke voedingsstoffen voor je haar.”
4. Klopt het dat je meer kans loopt op een hartaanval?
“Dat klopt. We noemen het een hartaanval of hartinfarct wanneer de toevoer van bloed naar een deel van het hart stopt. Meestal gebeurt dat geleidelijk, doordat er binnenin een bloedvat een ophoping van cholesterol en ontstekingsmateriaal in de binnenlagen van de vaatwand ontstaat. Dit kan door vernauwing de aanvoer van het bloed hinderen. Het bloed kan ook plotseling heel snel gaan klonteren doordat het in contact komt met het cholesterol en ontstekingsmateriaal. Het bloedvat kan dan van binnenuit barsten en dan kan er een verstopping ontstaan. Het deel van het hart achter die verstopping krijgt dan geen zuurstof meer en raakt beschadigd. Soms kunnen we hier alert op zijn als we weten dat iemand een slechte doorbloeding heeft, maar het kan ook pech zijn en je gewoon overkomen.”
5. Wat kun je zelf doen om je doorbloeding te verbeteren?
“Niet roken staat op nummer één. Roken is ontzettend schadelijk voor je hart en vaten. Door te stoppen met roken, kun je die schade nog steeds beperken. Het is daarnaast belangrijk om op gewicht te blijven en gezond te eten, want mensen met overgewicht en diabetes type 2 hebben meer kans op een slechte doorbloeding. Bewegen hoort daarbij, want sporten maakt je hart sterker en verbetert je doorbloeding. Als mens zijn we niet gemaakt om de hele dag te zitten. Elke dag dertig minuten bewegen, helpt al om je bloedvaten in conditie te houden. Als je merkt dat je hartslag tijdens het sporten omhoog gaat, ben je goed bezig.”
Ken jij de belangrijkste signalen van een slechte doorbloeding? Dit zijn er zes.
