Iedereen vermoedde het, maar niemand kon het bewijzen. Tot nu, want onderzoek laat zien: we worden dik van fabriekseten. Sterker nog, het eten van ultra-bewerkt voedsel veroorzaakt obesitas. Hoe zit dat? We doken in kant-en-klaar, gevulde koeken en krokante muesli.
Gevulde koeken, ijs, toetjes, diepvriespizza’s en frisdrank – ja, logisch dat je daar dik van wordt. Ze bevatten gewoon veel calorieën! Maar nu komt het gekke: van de appeltaart die je zelf maakt, zou je minder dik worden dan van dan de appeltaart die je koopt uit de supermarkt. Huh? Ja, echt. Fabrieksvoeding zou zelfs obesitas veroorzaken, blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse voedingsonderzoeker Kevin D. Hall (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases). Hoe zit dat? De eerste eyeopener: het aantal calorieën is eigenlijk bijzaak.
Vraag 1: Waarom worden we dikker en dikker?
Maakt het teveel aan calorieën in ons eten ons te dik? Is het de manier van eten? Zijn het je genen? Zijn het de suikers, vetten of komt het doordat je te weinig sport? Pfff … over eten en het effect op je vetrollen, onderkin en cellulitisbenen zijn bibliotheken volgeschreven. Maar twee zaken staan als een paal boven water: we worden steeds dikker en ons eten wordt anders, steeds meer kant-en-klaar.
Heel veel eten dat we eten is bewerkt, fabriekseten dus. Ook die zogenaamde gezonde mueslibol, sap en gezonde tussendoortjes zijn bewerkt door de voedingsindustrie. Juist die bewerkte voeding zorgt voor de obesitas-epidemie, claimt onderzoeker Kevin Hall op basis van onderzoek. Als je ontbijt bestaat uit bewerkte producten, zoals melk met ontbijtgranen uit een pak, word je daar dikker van dan als je ontbijt met yoghurt met vers fruit en noten. Zelfs als ontbijt één en twee evenveel calorieën bevatten.
Vraag 2: Wat toont deze nieuwe studie aan?
In een kleinschalige studie liet Hall zien waarom obesitas sterk samenhangt met bewerkte voeding. Hij volgde een groep mensen die twee weken ultra-bewerkt voedsel at en daarna twee weken lang alleen verse voeding. Groep twee deed hetzelfde, alleen in omgekeerde volgorde. De onderzoeker zorgde ervoor dat de maaltijdporties voor beide groepen evenveel koolhydraten, vet, suiker, zout en calorieën bevatten. De proefpersonen konden echter wel net zoveel eten als ze wilden. Er werd precies bijgehouden wat elke proefpersoon at. Op de dagen dat mensen bewerkt voedsel namen, aten zij gemiddeld 500 kilocalorieën méér. Na twee weken bewerkt voedsel eten, kwamen de proefpersonen bijna een kilo aan. De proefpersonen die onbewerkt voedsel aten, raakten in diezelfde periode bijna een kilo kwijt.
Vraag 3: Waarom word je van bewerkt eten dikker?
Aan de hoeveelheid calorieën ligt het niet, stelt Hall. Wat dan wel? De eerste verklaring is de verhouding tussen suiker en vezels. Ondanks dat in het onderzoek de maaltijden gelijk waren in het aantal calorieën, was de verhouding tussen suiker en vezels in fabriekseten anders. Sterk bewerkte maaltijden hebben vaak een groter aandeel toegevoegde suiker, onoplosbare vezels, verzadigd vet en meer omega-6 ten opzichte van omega-3 vetzuren.
Bewerkt eten is om die reden (zelfs als het evenveel calorieën per portie bevat!) meer dikmakend. Je bloedsuikerspiegel stijgt namelijk snel als je snelle koolhydraten hebt gegeten en zal daarna snel weer dalen. Bij de daling van je bloedsuikerspiegel krijg je trek en wil je sneller weer iets eten.
De tweede reden dat je door fabriekseten aankomt: op voeding uit een verpakking hoef je vaak minder goed te kauwen. Als je snel eet, heeft de spijsvertering niet genoeg tijd om aan het brein door te geven dat je vol zit. Je eet dus gemakkelijk te veel. Ook zijn smaak en geur zo slim uitgekiend in ultra-bewerkt eten dat je er sneller meer van eet dan goed voor je is. Oftewel: per porties zijn de calorieën misschien wel gelijk. Maar je eet wel meer porties en je hebt sneller zin in meer eten.
Wie wil afslanken, kan dus het beste starten met het verbannen van alle pakjes, zakjes, afhaalmaaltijden, diepvriespizza’s, frisdranken en gesuikerde ontbijtgranen. De strategie om kilo’s tegen te gaan: terug naar de basis en zelf koken.
Wie stopt met lijn wordt (bijna) vanzelf slank. Lees hier hoe dat kan.
