Volgens Hemochromatose Vereniging Nederland zijn er ten minste ca. 8.000 patiënten bij wie hemochromatose is vastgesteld. Maar er wordt vermoed dat er veel meer mensen zijn die ijzerstapeling, zoals de erfelijke ziekte ook wel wordt genoemd, hebben maar waar de diagnose niet of niet goed is gesteld. Wat is ijzerstapeling precies? En wat zijn de symptomen?
Wat is ijzerstapeling?
Bij hemochromatose neemt je lichaam te veel ijzer uit het voedsel op. Dit ijzer stapelt op in je lichaam, vandaar de term ‘ijzerstapeling’. Dit overschot aan ijzer kan het lichaam niet zelf afvoeren. Het wordt in eerste instantie in de lever opgeslagen, maar als de hoeveelheden ijzer verder toenemen kan ijzer ook worden opgeslagen in de alvleesklier, de schildklier, het hart en de gewrichten. En dat kan voor problemen zorgen. Het opgestapelde ijzer kan voor ontstekingen zorgen en in de bovengenoemde organen voor blijvende schade zorgen.
Hoe herken ik ijzerstapeling?
Er is helaas geen duidelijk ziektebeeld. Meestal zijn er vage klachten, zoals vermoeidheid en gewrichtsproblemen, buikpijn, diabetes, leverafwijkingen, en donkerder huid met een grijsbruine kleur, hormonale stoornissen en verminderd libido. Door deze diverse klachten wordt de link met hemochromatose niet altijd gelegd door een arts. Patiënten met gewrichtsklachten belanden daardoor weleens bij de reumatoloog en patiënten met diabetes belanden bij de internist. Zelfs door specialisten wordt de achterliggende oorzaak niet altijd herkend.
Wordt er in het bloed een verhoogd gehalte ferritine, een verhoogde transferrineverzadiging en verhoogd ijzergehalte gevonden? Dan is er een sterke verdenking voor hemochromatose. Dit wordt vervolgens bevestigd als er uit een genetische test een dubbele genafwijking wordt gevonden die van zowel vader als moeder is geërfd.
Is ijzerstapeling te behandelen?
Is de diagnose eenmaal gesteld, dan is ijzerstapeling eenvoudig te behandeling. De behandeling van ijzerstapeling wordt aderlaten genoemd en is vergelijkbaar met het doneren van bloed. Door bloed uit het lichaam te halen worden er ook rode bloedcellen, die ijzer bevatten, uit het lichaam gehaald. Het lichaam maakt vervolgens weer nieuwe rode bloedcellen aan en gebruikt daarvoor het opgeslagen ijzer.
Wat kun je doen tegen ijzerstapeling?
Minderen met rood vlees: rood vlees bevat veel ijzer. Laat vlees van koeien, schapen, varkens en geiten daarom liever staan.
Skip vitamine C bij de maaltijd: vitamine C bevordert de opname van ijzer uit voeding. Producten met veel vitamine C kun je daarom beter bewaren voor een ander moment op de dag. Denk aan vruchtensap, paprika en kiwi.
Drink geen alcohol: alcohol is funest voor de lever, net als ijzerstapeling. Drink daarom liever geen alcohol om de lever zo min mogelijk de beschadigen.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
