Als het gaat om diabetes en een gezonde leefstijl, valt vooral het woord ‘koolhydraatarm’ vaak. Maar denk jij ook aan vitamines en mineralen bij diabetes? Wij zochten uit wat we weten over magnesium, vitamine D, chroom.
Waar koolhydraatarm eten hot en happening is – zeker als het gaat over diabetes type 2 – zijn er ook adviezen over het eten en eventueel slikken van vitamines en mineralen bij diabetes. Tijd om daar eens in te duiken! We pikken er drie uit waar veel vragen over zijn: magnesium, vitamine D en chroom.
1. Magnesium
Iedereen heeft het mineraal magnesium hard nodig. Zoomen we in op diabetes, dan lijkt magnesium een belangrijke rol te spelen bij de werking van insuline en het regelen van het bloedglucosegehalte. Ook is het van belang bij de werking van de spieren en de prikkeloverdracht in de zenuwen.
Hoewel een tekort niet vaak voorkomt en het Voedingscentrum de normale aanbevolen dagelijkse hoeveelheid adviseert aan mensen met diabetes, zijn er onderzoeken die aantonen dat mensen met diabetes type 2 meer kans hebben op een magnesiumtekort. Zo blijkt uit onderzoek van het Radboudumc dat tien tot dertig procent van de mensen met diabetes type 2 een tekort aan magnesium heeft.
Deze mensen hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten door een hoger vetten- en suikergehalte in het bloed en een hogere bloeddruk. Ook in de kleine vaten zagen ze een verband: meer magnesium in het bloed betekende een lager risico op een diabetische voet en diabetische retinopathie.
Denk je dat jij een magnesiumtekort hebt? Vaak merk je het aan spierkramp, maar ook spierzwakte en lusteloosheid kunnen signalen zijn. De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) tipt dan om je te laten testen op een magnesiumtekort, zodat je eventueel een supplement kunt nemen.
2. Vitamine D
Hoe zit het nu: moet je wel of geen extra vitamine D slikken als je diabetes hebt? Veel mensen twijfelen. En dat is niet gek, want er zijn diverse onderzoeken die concluderen dat mensen met veel vitamine D in hun bloed mogelijk minder kans hebben op het ontwikkelen van ziektes zoals diabetes type 2. Ook wordt er gekeken naar behandelingen met vitamine D tegen diabetes type 1.
In de voedingsrichtlijn van NDF staat dat voor mensen met diabetes hetzelfde advies geldt als voor gezonde mensen zonder diabetes. Extra vitamine D is nodig voor vrouwen boven de vijftig jaar, voor mannen boven de zeventig jaar en voor mensen van kleur of voor mensen die bijna niet buiten komen. De aanbeveling voor het supplement is tien microgram per dag en twintig microgram boven de zeventig jaar.
3. Chroom
Dan hebben we nog chroom. Hoe belangrijk is dit mineraal bij diabetes? Dit mineraal staat veel minder in de belangstelling. Toch is al vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw bekend dat chroom noodzakelijk is voor een normaal glucosemetabolisme. Te weinig chroom in voeding kan leiden tot insulineresistentie, aldus onderzoek van onder andere de Rijksuniversiteit Groningen en Isala Klinieken Zwolle.
Steeds meer studies wijzen dan ook op een gunstig effect van het gebruik van chroomsupplementen bij diabetes. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat extra chroom in de vorm van supplementen gunstig zijn voor het bloedsuikergehalte en de insulineafgifte. Het nadeel: het zijn vooral kleine studies die een bescheiden effect laten zien, zoals een studie uit 2020 in Iran.
Het Voedingscentrum laat dan ook op hun website weten dat dit nog niet is bewezen en alleen zou gelden voor mensen met diabetes type 2. Ook in de voedingsrichtlijn van de NDF zijn ze vrij terughoudend: ze vinden het effect van chroom op het bloedglucosegehalte onvoldoende bewezen. Het belang van dit mineraal bij diabetes is dus onduidelijk.
Boodschappenkar vol chroom
Toch is het voor een gezonde leefstijl wel slim om voldoende chroom op je menu te zetten. Het is namelijk een mineraal dat ons lichaam niet zelf kan aanmaken. Maar wat is genoeg? Het Voedingscentrum geeft geen aanbevelingen voor chroom, terwijl ze in de Verenigde Staten 25 tot 35 microgram per dag adviseren voor volwassen vrouwen en mannen. Ook dat is lastig, want de NEVO houdt niet bij hoeveel chroom er in voeding zit. Het is niet duidelijk of er in Nederland mensen zijn met een tekort aan chroom. Dat heeft er deels mee te maken dat er geen gegevens bekend zijn, er niet vaak op wordt getest en het ook niet zo in de spotlight staat als bijvoorbeeld vitamine D en ijzer.
Wat je dus precies moet eten is niet helder, maar vul je boodschappenkar vooral met allerlei soorten groenten, fruit, volkoren granen en – als je niet vegetarisch of veganistisch eet – met een beetje vlees en zuivel. Eet je gevarieerd, dan is de kans groot dat je voldoende chroom binnenkrijgt.
