Je hebt het vast niet eens door, maar geur heeft een enorme invloed op je. Niet alleen psychisch maar ook lichamelijk. Met name etherische oliën kunnen een steuntje in de rug zijn in de behandeling van blaasontsteking, schimmelinfecties, hoge bloeddruk en depressie. Farmaceut Iris Stappen doet onderzoek naar het effect van etherische olie op je gezondheid en kwam tot verrassende conclusies.
Aan de Universiteit van Wenen doet farmaceut Iris Stappen onderzoek naar het effect van etherische oliën op onze gezondheid. De meest bijzondere ontdekkingen verschenen in het boek De neus, dat ze samen Eva Heuberger en aromatherapeut Regula Rudolf von Rohr schreef. We vroegen haar wat we echt moéten weten over geur en gezondheid:
1. Je neus helpt je aan de beste man
“Het blijkt dat als je je neus goed gebruikt, je het best in staat bent om, biologisch gezien, een goede partner te vinden. Op basis van feromonen, bepaalde geuren, kunnen vrouwen een man eruit pikken die qua afweersysteem en genensamenstelling de beste aanvulling is op het hare. Zodoende is de kans groter dat dit stel gezonde kinderen krijgt. Zo krachtig kan geur dus zijn! Onze geurvoorkeuren zijn trouwens ontzettend persoonlijk. Of je een goed gevoel krijgt van lavendel of dat het juist boosheid of verdriet oproept, hangt af van de herinneringen die jij koppelt aan die specifieke geur. Je persoonlijke geschiedenis, geur en emotie zijn sterk aan elkaar gekoppeld.”
2. Sommige geuren werken antibacterieel
“Etherische oliën die rustgevend werken, verlagen je hartslag en laten je bloeddruk dalen. Die lichamelijke rust heeft zijn uitwerking op je geestelijk welbevinden, en andersom. Er zijn echter ook geuren, etherische oliën, die vooral lichamelijk ingrijpen vanwege antibiotische eigenschappen of doordat ze schimmels doden. Ze worden ingezet door gynaecologen bij vaginale schimmelinfecties, in de urologie om blaasontsteking te behandelen of in de dermatologie om de huidconditie te verbeteren bij acne en psoriasis. Sommige oliën houden, vanwege hun geur, ziekteverwekkers op afstand. Eucalyptus en tea tree bijvoorbeeld.”
3. Zonder geurbeleving heb je ook een gezond effect
“In ons onderzoek kregen proefpersonen een speciaal masker op waarmee ze de etherische olie wel konden inademen, maar niet konden ruiken. Dat gaf alleen een lichamelijk effect. Maar als de proefpersonen de geur ook nog via een aromabrander konden opsnuiven, dan trad er ook een psychisch effect op. Beide dus.”
4. Etherische oliën zijn echt anders
“Als je etherische oliën op moleculair niveau bekijkt, dan vind ik het bijzonder dat als je iets heel, heel kleins aan de structuur verandert, de geur radicaal wijzigt of zelfs verdwijnt. Wat ook opvalt, is dat de moleculen in etherische oliën ontzettend klein zijn. Die geringe omvang in combinatie met hun vorm maakt dat ze door je huid kunnen dringen en via de longen het lichaam binnenkomen. Dat kunnen voedingsluchtjes niet. Als je de geur van wienerschnitzel, friet of vis opsnuift, dan doet dat alleen iets met je op het gebied van: honger of niet, lekker of niet en ziek of niet (als iets bedorven is). Kruiden vormen daarop een uitzondering. Kaneel doet je misschien denken aan kerstavond en de appeltaart van oma die je dan at. Het roept mooie gevoelens op. Dat is het psychologische effect. Maar kruiden en specerijen doen meer.”
5. Oregano-olie wordt ingezet bij een blaasontsteking
“Momenteel doen we onderzoek naar etherische oregano-olie bij urineweginfecties. Deze olie is een krachtige bestrijder van ziektekiemen. De proefpersonen brachten een weeklang twee keer per dag oregano-olie – verdund – aan op de onderbuik. En weet je wat er gebeurde? Sommige proefpersonen stopten ermee, omdat hun hele slaapkamer naar pizza rook. De geur van kruiden werkt dus enerzijds, net als voedingsluchtjes, heel basaal, maar heeft wel degelijk een gezondheidseffect. Dat blijkt ook uit de eerste resultaten van ons onderzoek, dat overigens nog in volle gang is. Zoals het er nu naar uitziet, lijkt de combinatie oregano-olie met een antibioticum krachtiger te werken dan een antibioticum alleen.”
6. Geur haalt de scherpe randjes van een depressie
“Depressie gaat vaak samen met verlies van geur. Dat komt waarschijnlijk doordat het depressie- en het geurcentrum in je hersenen nauw verbonden zijn. Het lijkt erop dat als je het geurcentrum actief stimuleert door te ruiken, je in staat bent de scherpe randjes van de depressies eraf te krijgen. Mensen met depressie maken vaak weinig contact en komen nauwelijks uit bed. Geur kan je brein een beetje wakker schudden en is een manier om toch weer contact te maken met de wereld om je heen, al is het maar door te ruiken. Bepaalde geuren kunnen bovendien activeren of je stemming wat verbeteren. Uiteraard geldt hiervoor dat je de geur aangenaam moet vinden, anders heeft het geen effect.”
