Roken is ongezond, dat weten we ondertussen allemaal. Niet alleen omdat sigaretten de schadelijke stoffen teer, nicotine en koolmonoxide bevatten, maar ook omdat roken enorm verslavend is. Maar wat gebeurt er nou eigenlijk in je lichaam als je stopt met roken? Dat leggen wij je uit.
Als je rookt, komen er duizenden, schadelijke chemicaliën vrij in je lichaam. De teer is slecht voor je longen en de nicotine is een verslavend middeltje dat het zenuwstelsel aantast. Maar er is ook goed nieuws: stoppen met roken loont, op elke leeftijd! Zelfs als je vele jaren gerookt hebt, kun je de ongezonde effecten terugdraaien en uiteindelijk de gezondheidsvoordelen ervaren. Er gebeurt namelijk van alles in je lichaam als je die sigaret laat liggen.
‘Je wilt niet, maar je moet’
Allereerst is het goed om te weten wat de schadelijke stoffen met je lichaam doen. Wanda de Kanter, longarts en oprichter van Stichting Rookpreventie Jeugd, weet hier meer over: ”Na de eerste sigaret raakt twee van de drie mensen meteen verslaafd. Dit komt door het stofje nicotine. Je wilt niet roken, maar je móet weer een sigaret opsteken om het nicotinetekort in je bloed aan te vullen. Dat tekort ontstaat na een half uur tot een uur. Een nicotinetekort zorgt ervoor dat je stress, honger of je onprettig voelt. Dat onprettige gevoel kun je dus direct opheffen door een sigaret op te steken. Die beloning ga je vervolgens aan van alles koppelen. Kopje koffie? Sigaretje erbij. Wachten op de bus? Even roken.”
Teer ontstaat bij de verbranding van een sigaret. ”In gordijnen en op het behang in ruimtes waar veel gerookt wordt, kan je de bruine aanslag zien. Teer bevat meer dan 60 kankerverwekkende stoffen! Het stapelt zich op in je longen en in de rest van het lichaam. Daardoor kunnen giftige stoffen langer op je cellen inwerken en kan kanker ontstaan in bijna al je organen. Bijvoorbeeld in je longen, blaas, alvleesklier, slokdarm en je lever. Van teer krijgt bovendien ruim een op de vijf rokers last van chronische bronchitis en emfyseem van: COPD.”
De effecten van stoppen met roken
Stop je met roken, dan zijn de positieve gevolgen al snel merkbaar in je lichaam. Wij sommen de gezondheidsvoordelen – die je al na een 20 minuten kan ervaren – voor je op, want dít gebeurt er allemaal in je lijf als je stopt met roken:
Na 20 minuten
Ruim een kwartier na je een sigaret hebt uitgedrukt, daalt je bloeddruk en hartslag. Vanuit je luchtpijp komt er lucht in je bronchiën, die allebei verbonden zijn aan je longen. De eerste effecten zijn op dit moment al merkbaar.
Na 24 uur
De grote schoonmaak in je longen is begonnen! Je hoest waarschijnlijk slijm op. Alle koolmonoxide is op dit moment ook uit je lichaam.
Goed om te weten: koolmonoxide bindt zich 200 keer zo sterk als zuurstof aan de hemoglobine in de rode bloedlichaampjes. Op die manier verdringt koolmonoxide de zuurstof in het bloed. De combinatie van nicotine en koolmonoxide zorgt ervoor dat het risico op hart- en herseninfarcten sterk toeneemt. Door 24 uur niet te roken verdwijnt langzaam de koolmonoxide uit je lijf.
Na 48 uur
Alle nicotine is na 48 uur uit je lichaam. Je ruikt en proeft al wat beter. Hoe dit komt? Roken verandert de chemicaliën in je lichaam, inclusief die in de bulbus olfactorius, die verantwoordelijk is voor je reuk- en smaakvermogen. Het roken van een sigaret kan dus leiden tot verlies van geur en smaak. Ben je gestopt met roken, dan smaakt een warme avondmaal je dus ook direct véél beter.
Na 72 uur
Heb je drie dagen niet gerookt? Dan heb je al veel meer energie dan voorheen. De trilhaartjes in je longen gaan weer aan het werk, waardoor je lichaam gemakkelijk slijm en ander vuil opruimt. Ook ademen gaat makkelijker. Niet gek als je bedenkt welke schadelijke stoffen je allemaal binnenkrijgt na het roken van een sigaret..
Na 2 weken
Binnen twee weken nadat je bent gestopt met roken, ga je grotere veranderingen merken. De longfunctie en bloedsomloop is namelijk verbeterd.
Na 1 maand
Je conditie is na een maand een stuk beter en je beweegt gemakkelijker. Ook het welbekende rokershoestje zal langzaam verdwijnen.
Na 1 jaar
Je risico op hart- en vaatziekten is inmiddels gehalveerd. Je risico op allerlei andere ziekten neemt de komende jaren steeds verder af.
Na 5 jaar
Vijf jaar sigaretloos? Het risico op een beroerte is op dit moment gelijk aan dat van een niet-roker.
Na 10 jaar
Het verhoogde risico op longkanker is nu pas gehalveerd en het risico op andere kankersoorten, zoals blaas,- alvleesklier,- slokdarm- en leverkanker verminderd.
Na 15 jaar
Geloof het of niet, maar het risico op hart- en vaatziekten is na maar liefst 15 jaar pas weer gelijk aan dat van een niet-roker.
Ontwenningsverschijnselen
Als je stopt met roken, zal je lichaam dus veel veranderingen doormaken. Maar de ontwenningsverschijnselen zijn óók veranderingen die je lichaam doormaakt. Dit komt doordat je lichaam protesteert tegen het plotselinge gebrek aan nicotine. Deze veranderingen kunnen soms ongemakkelijk en pijnlijk zijn, maar ze horen allemaal bij het proces waarbij je lichaam went aan het rookvrije leven. De meest voorkomende lichamelijke ontwenningsverschijnselen als je stopt met roken zijn: angst, prikkelbaar,- en slapeloosheid en gewichtstoename.
De Kanter ziet dat lichamelijke ontwenningsverschijnselen vooral op de derde dag pieken. “Daarna gaat het redelijk snel voorbij. Ook moeten je hersenen in de eerste zes tot acht weken harder werken om dopamine aan te maken, het kan dan voelen alsof je depressief bent. Ook is het erg lastig wanneer mensen om je heen wél roken. Maar ik blijf erop hameren: roken is een verslaving. Een hersenziekte. En nog een verdomd hardnekkige ook.”
Tips om te stoppen met roken
Wil je graag stoppen met roken en heb je handvatten nodig? Check hier handige tips om die sigaret voor eens en voor altijd te laten liggen. Wil je daarnaast meer weten over de strijd van Wanda de Kanter tegen de tabaksindustrie? Bekijk dan de website sickofsmoking.nl.
Volg ons op Instagram, Facebook en TikTok of neem een kijkje in het magazine.
