Ademen doen we automatisch. Maar soms kan ineens je ademhaling op hol slaan. Hyperventileren noemen we dat. Wat gebeurt er als je hyperventileert? En is het gevaarlijk? We geven antwoord op de vier meestgestelde vragen over hyperventileren.
De ademhaling past zich aan bij wat je doet. Als je aan het sporten bent versneld deze en als je relaxed op de bank zit, is je ademhaling juist rustig. Dat is heel natuurlijk. Hyperventilatie betekent letterlijk: te veel (hyper) ademen (ventilatie). Het lichaam maakt dan stresshormonen aan, zoals adrenaline. Het is dan alsof het lichaam zich voorbereidt op een actie. Je kunt dan nog steeds rustig op de bank zitten, maar je ademt alsof je aan het rennen bent. Hoe zit dat? We geven antwoord op de vier meestgestelde vragen.
1. Wat is hyperventilatie?
In rust ademen we normaal gesproken gemiddeld 6 tot 10 keer per minuut. Bij hyperventileren adem je twee keer zoveel. Ongeveer 20 procent ademt zelfs 20 tot 30 keer per minuut. Een stuk meer dus! Normaal gesproken adem je zuurstof in en koolstof uit. Maar bij een hyperventilatie-aanval krijg je door het snelle ademen te weinig koolzuur binnen. Dat zorgt ervoor dat de bloedvaten zich vernauwen en er minder bloed naar je hersenen stroomt. Hyperventilatie ontstaat meestal plotseling, maar bij sommige mensen is de ademhaling zo ontregeld dat het langzaam maar zeker chronisch wordt. Dat heb je vaak niet eens door. Je kunt hyperventilatie onder meer herkennen als de ademhaling hoog zit, bij de borst. Goed ademhalen doe je namelijk via de buik.
2. Wat zijn de oorzaken van hyperventileren?
Hyperventilatie ontstaat meestal plotseling. Je krijgt een naar telefoontje, schrikt ergens van of raakt in paniek. Door de paniek kun je vervelende symptomen krijgen. Je kunt kortademig worden, je benen en armen beginnen te tintelen en je kunt zelfs pijn op je borst krijgen. Soms denken mensen dat ze een hartaanval krijgen. Als de angst voor deze klachten zo groot wordt, kan hyperventileren omslaan in een paniekaanval. Er zijn ook mensen met chronische hyperventilatie. Vaak hebben zij dat niet eens door, maar ademen zij wel maanden of zelfs jaren te snel. Je kunt dan continu een benauwd gevoel hebben. Langdurige stress is meestal de oorzaak van chronische hyperventilatie.
3. Is het gevaarlijk voor je gezondheid?
Een keer hyperventileren is gelukkig niet schadelijk voor je gezondheid. Maar het is wel belangrijk dat je ademhaling daarna weer rustig wordt. Veel mensen vinden een hyperventilatie-aanval soms zo’n angstige ervaring dat ze bang worden dat het ze weer overkomt. Als dat het geval is, kan er angst voor de angst ontstaan. Als hyperventileren je leven beheerst, kan dit in vele opzichten schadelijk zijn. Je lichaam blijft dan stresshormonen aanmaken, wat je geleidelijk uitput. Ook kun je last krijgen van slaapproblemen, plekken gaan vermijden waarbij je bang bent dat het gebeurt en jezelf steeds meer geen isoleren. Neem hyperventilatie daarom niet voor lief.
4. Hoe kun je hyperventilatie stoppen?
Als hyperventileren je leven beheerst of angsten veroorzaakt, schakel dan altijd hulp in. Praat erover met je huisarts en laat je bijvoorbeeld doorverwijzen naar een psycholoog. Het goede nieuws is namelijk dat hyperventilatie goed te behandelen is. Ook kun je jezelf bepaalde tools aanleren om met een hyperventilatie-aanval te leren omgaan. Focus je bijvoorbeeld op een ontspannende hobby of doe, als je het voelt opkomen, een ademhalingsoefening. Probeer het ook te relativeren, hoewel dat makkelijker is gezegd dan gedaan. Als je eenmaal beseft dat je het hyperventileren zelf in de hand hebt, zul je er steeds minder last van hebben.
