Net als dat er voor elk haartype een shampoo bestaat, valt er ook in het tandpastaschap genoeg te kiezen. Van tandpasta’s voor wittere tanden, op basis van bijenwas of kokosolie en steeds vaker: zonder fluoride. Van fluoride weten we dat het bewezen effectief is tegen gaatjes. Toch ligt deze stof al jaren onder vuur. Hoe komt dat? En bescherm je je tanden even goed als je poetst zonder fluoride?
Fluoride is een mineraal dat van nature voorkomt in de zee, de grond, drinkwater uit deze grond en in bepaalde voedingsmiddelen zoals thee. Al jaren wordt fluoride aan tandpasta’s toegevoegd. Maar de ophef over de stof is er altijd geweest. Fluoride zou giftig zijn en zelfs kankerverwekkend. Veel mensen zijn er daarom van overtuigd – als we het internet moeten geloven – dat fluoride schadelijk is voor je gezondheid.
Ophef over fluoride
Die ophef is volgens Cor van Loveren, bijzonder hoogleraar Preventieve Tandheelkunde aan het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), ooit begonnen toen fluoride nog aan ons drinkwater werd toegevoegd. “Dit gebeurde in de jaren zestig. Enkele Nederlandse gemeenten begonnen de stof toe te voegen aan het drinkwater om zo automatisch het gebit te beschermen tegen cariës. Het bleek effectief want het aantal gaatjes nam af, maar er stond veel ophef over het feit dat je niet zelf kon beslissen of je nu wel of geen fluoride binnen wilde krijgen. Na jaren van discussie kwamen fluoridetabletjes en –tandpasta op de markt. Nu kon iedereen zelf beslissen over het gebruik van de voordelen van fluoride.”
Fluor in pure vorm is giftig
In Nederland wordt fluoride sindsdien niet meer aan het drinkwater toegevoegd, maar wel aan onze tandpasta’s. En dat is volgens Van Loveren maar goed ook want fluoride is volkomen veilig en effectief. Fluoride is namelijk één van de meest onderzochte stoffen ter wereld. “Daarom weten we heel goed hoe we fluoride op een veilige manier kunnen gebruiken. Fluor in pure vorm is inderdaad een giftig gas en dat kan schadelijk zijn voor je gezondheid. Maar in tandpasta is fluor aanwezig als ion en altijd gekoppeld aan een andere stof, zoals natrium. Het is dan niet meer giftig en heet fluoride. Daarbij gaat het bij elke stof om de dosis. Water is ook giftig als je er acht liter van drinkt. Dat is bij fluoride net zo. In een tandpasta zit zo’n 1 tot 1,5 milligram fluoride per gram tandpasta. Fluoride is pas schadelijk als je per kilo lichaamsgewicht drie tot vijf gram tandpasta zou inslikken. Daar moet je heel wat tubes voor opeten.”
Minder gaatjes dankzij fluoride
Dat steeds meer mensen fluoridevrije tandpasta op hun tandenborstel smeren vindt de bijzonder hoogleraar zorgelijk. Want voordat fluoride aan tandpasta werd toegevoegd, hadden kinderen gemiddeld zo’n achttien gaatjes in hun gebit. Nu zijn dat er ongeveer drie. “Fluoride is bewezen effectief tegen tandbederf, dat weten we al jaren. Als je poetst met een tandpasta zonder fluoride kun je je tanden niet goed genoeg beschermen. Dat ligt ten eerste aan ons voedingspatroon. Eten en drinken brengt altijd schade toe aan je gebit, hoe gezond je ook eet.”
Tandpasta’s zonder fluoride
Fluoridetandpasta helpt je tanden sterk te houden. De fluoride zorgt ervoor dat tandbederf voorkomen wordt en dat het glazuur minder snel oplosbaar is. Je gebit is daardoor beter beschermd tegen zuren en suikers, waardoor er minder kans is op gaatjes. In tandpastaland zien we steeds meer tandpasta’s op de markt verschijnen die claimen net zo veel bescherming te bieden zonder fluoride. Zoals bijvoorbeeld met kokosolie of propolis, een door bijen gemaakte stof die bacterie- en schimmeldodend werkt.
Van Loveren: “Propolis is inderdaad antibacterieel, maar de werking ervan is maar kort. Bijen smeren met propolis hun honingraten dicht om bacteriën en schimmels buiten te houden. In je mond heeft het weinig effect. Het vermogen van tandplak om weer te groeien is te groot. Door alleen je tanden te poetsen zonder tandpasta, bereik je hetzelfde effect als poetsen met propolis. Je borstelt het even weg, maar al snel ontwikkelt tandplak zich weer. Plus: in een gewone tandpasta zitten al antibacteriële stoffen, anders zou je tube tandpasta gaan schimmelen. Propolis is dus overbodig. Fluoride zet zich als het ware vast aan je glazuur en vormt zo een beschermlaagje over je tanden. Geen enkele stof biedt dezelfde bescherming. Fluoride is en blijft daarom onvervangbaar.”
.Ben je benieuwd wat écht de reden is dat je tanden geel zijn? Je leest het hier.
Meer Gezondnu? Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Ook leuk: neem een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
