Dit glibberige beestje kom je liever niet tegen als je deze zomer een duik neemt in de zee. Jaarlijks worden mensen gebeten door de kwal, ook in Nederland. Voor de meeste kwallen hoef je gelukkig niet meteen het water uit te rennen. Dit moet je doen als je toch gebeten wordt.
Om maar even met de deur in huis te vallen: kwallen bijten niet, ze steken. Toch worden het kwallenbeten genoemd. De tentakels van kwallen bevatten netelcellen met gif. Met de tentakels wordt dit gif in de huid van de mens gespoten. In de meeste gevallen is een kwallenbeet niet ernstig. Sommige soorten hebben tentakels met stekende delen, nematocysten. Deze kunnen een holnaaldje met gif op je huid afvuren als je met een kwal in aanraking komt.
Kwallen in onze Noordzee zijn vrij onschuldig
Van sommige tropische kwallensoorten kun je flink ziek worden. Zo zijn kubuskwallen zoals de Irukandji en de Australische zeewesp zeer giftig en levensgevaarlijk. Deze soorten leven vooral in de Stille en Indische Oceaan. In de Noordzee komen zo’n vijf soorten voor, deze zijn vrij onschuldig.
Jeuk, branderig gevoel en bultjes
Kwallen kunnen zich maar een beetje bewegen. Ze drijven mee met de stroming van het water. Omdat ze doorzichtig zijn, ze bestaan voor 98 procent uit water, zie je dit holtedier al snel over het hoofd. Voor je het weet verschijnt er een rode geïrriteerde plek op je huid. De plek kan gaan jeuken, branderig aanvoelen en je kunt last krijgen van bultjes. Een kwallenbeet is niet gevaarlijk. Alleen als je extreem vaak gebeten bent of allergisch, dan kunnen er klachten als hoofdpijn, misselijkheid, ademhalingsproblemen en duizeligheid ontstaan. In dat geval is het noodzakelijk om meteen medische hulp in te schakelen.
Zo behandel je een kwallenbeet
Om de pijn van een kwallenbeet te verminderen, kun je het volgende doen:
- Raak niet in paniek, een kwallenbeet is zoals gezegd bijna nooit ernstig.
- Spoel de huid af met zout zeewater of helemaal niet. Afspoelen met zoet water maakt de pijn erger.
- Verwijder met handschoenen of een pincet eventuele resten van de tentakels. Op bijna elk strand is een strandwacht aanwezig die je om hulp kunt vragen.
- Je kunt de huid insmeren met hetzelfde middel dat gebruikt wordt voor insectenbeten. Dat zal de jeuk verminderen.
- Schakel als je ernstige klachten krijgt na de beet, altijd medische hulp in.
Urine werkt tegen een kwallenbeet. Fabel of feit?
Er wordt weleens gezegd dat urine tegen de pijn en jeuk helpt. Het blijkt hier om een fabel te gaan. Het Rode Kruis raadt het zelfs af. Het zuur in urine kan de pijn namelijk versterken. Plas daarom nooit over een kwallenbeet.
