Afgelopen zaterdag is hoogleraar seksuologie Ellen Laan op 59-jarige leeftijd overleden. Het was haar maatschappelijk missie om meer gelijkheid tussen de lakens te bewerkstelligen. Ellen had borstkanker en was uitbehandeld. Ter nagedachtenis selecteerden wij vijf inspirerende inzichten uit interviews met haar in gezondNU.
Inzicht 1: Seks is meer dan penetratie
Ellen Laan, hoogleraar seksuologie: “Een orgasme is een graadmeter voor hoe belonend seks voor jou is. In heteroseksuele relaties komt echter slechts dertig procent van de vrouwen vrijwel altijd klaar. Het is niet zo dat vrouwen niet klaar kúnnen komen, want als lesbische stellen vrijen, levert dat bij tachtig procent zo goed als altijd een orgasme op. Het probleem is dat heterokoppels – zowel mannen als vrouwen – alleen penetratie als echte seks zien én ook nog eens vinden dat dit iets is waar de man recht op heeft. Maar de vagina is voor vrouwen niet het aangewezen seksorgaan. Die is vooral bestemd om baby’s op de wereld te zetten en is daarom relatief ongevoelig, waardoor het moeilijker is om op die manier klaar te komen. Voor een orgasme hebben vrouwen een andere uitrusting: de clitoris. Maar omdat mannen en vrouwen penetratie als enige vorm van echte seks zien, wordt die clitoris in het liefdesspel veelal overgeslagen.”
Inzicht 2: Pijn in je lichaam is pijn in je ziel
“Ongeveer de helft van de vrouwen ervaart pijn en een overgrote meerderheid neemt dat voor lief. Het wordt gezien als iets wat erbij hoort. Want echte seks is immers penetratie, iets waar je partner recht op heeft – nog zo’n misverstand. Vrijen doe je echter met je hele zijn. Pijn in je lichaam is dus pijn in je ziel. Het is belachelijk dat vrouwen zich dat laten welgevallen. Zijn we dan niets opgeschoten sinds de jaren zeventig? Nee. Die jonge meiden van tegenwoordig hebben het zo mogelijk nog moeilijker. Als je tegenwoordig op je eerste date geen seks hebt, ben je een doetje. Dát is de norm. Daarbij lijden vrouwen onder de maakbaarheid van hun lichaam, onder het ideaal van lang en slank, kaalgeplukt en schoon geschoren.”
Inzicht 3: Het gaat niet alleen om ‘nee’ leren zeggen
“Meisjes moeten echter niet alleen ‘nee’ leren zeggen, ze moeten ook de kennis in huis hebben om te ontdekken hoe ze leuke, lekkere seks kunnen hebben.”
Inzicht 4: Seks is ook aandacht en tijd aan elkaar besteden
“Mensen die aan tantrische seks doen het goed begrepen. Bij duurzame seks gaat het niet om de daad, dat je het twee keer per week doet of dat je een stel netkousen aantrekt. Een van de koppels die lang samen waren en het nog steeds leuk hadden, reserveerden de weekenden om in bed door te brengen. Ze begonnen donderdag al met de voorbereidingen. Dan gingen ze samen de keuken in om finger food te bereiden. Dat was hun voorspel en zo bouwden ze dat uit.”
Inzicht 5: Het genot van de vrouw is even belangrijk
“Ik denk dat vrouwen meer voor hun eigen genot moeten gaan. Als seks niet leuk of lekker is, is het logisch dat je op den duur minder zin krijgt. Veel vrouwen geven toch toe aan seks, ook als ze niet echt zin hebben. Daarbij speelt onder andere de angst mee dat ze anders hun partner misschien kwijtraken. Je kunt veel doen om je man te plezieren, maar tussen de lakens moet je vooral óók voor je eigen plezier gaan. Dat je als vrouw klaarkomt, is nog te weinig vanzelfsprekend. Überhaupt is er voor vrouwelijk genot weinig oog. Het is nauwelijks een issue, ook niet tijdens seksuele voorlichting op school. Hoogtepunt is dan hoe je een condoom om een penis moet afrollen. Als je als vrouw zelf weet wat je lekker vindt, is er een wereld gewonnen.”
Onze gedachten gaan uit naar de familie en vrienden van Ellen Laan.
Fotografie: Joshua Rood
