Elk jaar krijgen 16 duizend vrouwen borstkanker. Een ziekte die gelukkig steeds beter te genezen is. Maar vaak vergeten we dat een op de vijf vrouwen met borstkanker te maken krijgt met uitzaaiingen. En die zijn niet te genezen. Adriënne Veraart vertelt hoe zij omgaat met het feit dat zij deze ongeneesbare ziekte heeft.
Hoe ontstaan uitzaaiingen?
Gezonde cellen houden zich aan de regels van het lichaam, maar kankercellen groeien en delen continu. Ook als het lichaam daar niet om vraagt. Kankercellen die losraken van de tumor kunnen – dit gebeurt tot zover de kennis reikt zonder reden – worden meegevoerd door het lichaam. Soms groeien ze uit tot een uitzaaiing. De cellen verspreiden zich vaak naar de botten, lever of longen. We spreken dan nog wel van borstkanker, omdat het borstkankercellen zijn die zich hebben genesteld in de botten, lever of longen. Het kan voorkomen dat iemand slechts één uitzaaiing heeft, maar vaak worden er meerdere gevonden.
Hoe worden uitzaaiingen ontdekt?
Twintig procent van de vrouwen met borstkanker krijgt te maken met uitzaaiingen, maar bij slechts 1 op de 20 worden deze uitzaaiingen al bij de eerste diagnose vastgesteld. Meestal worden uitzaaiingen ontdekt door klachten zoals pijn, benauwdheid, kortademigheid of misselijkheid. Maar ook zonder klachten kan een nader onderzoek belangrijk zijn. Dat bleek bij Adriënne Veraart, die sinds ruim zes jaar uitgezaaide borstkanker heeft. “Bij mij zijn de uitzaaiingen in de eerste fase gediagnosticeerd, heel snel dus. Ik had een borstoperatie ondergaan en het zag er goed uit. Tot de oncoloog de bloedwaarden niet vertrouwde en bleek dat ik toch uitgezaaide borstkanker had. Klachten had ik verder niet.”
Verlenging van de levensduur en -kwaliteit
Uitgezaaide borstkanker is een ongeneesbare ziekte waar je vroeg of laat aan overlijdt. Veraart: “Het is vreemd dat iedereen een leven probeert op te bouwen en ik ben als het ware aan het afbouwen.” Wel zijn er behandelingen mogelijk, gericht op de verlenging van de levensduur en verhoging van de levenskwaliteit. Door de medische wetenschap wordt de periode tussen het stellen van de diagnose en het overlijden aan kanker steeds langer. “Maar je weet niet precies hoe lang je nog te leven hebt en hoe de kanker zich ontwikkelt. Ook moet je steeds meer zaken inleveren waar je eerst goed in was.”
Hoe houd je zelf de regie als je borstkanker hebt?
Veraart geeft als advies om de regie te houden over dat wat je nog zelf kunt doen en dan vooral wat jij belangrijk vindt. “Voor mij is dat bewegen. Het is iets wat bij me hoort en wat ik leuk vind. Het geeft me energie.” Tegelijkertijd heb je te maken met twee verschillende werelden: je staat midden in het leven, maar bent ook ziek.
“Ik heb voor mezelf de twee-benen-theorie. Het ene been staat midden in het leven, wil vooruit – zowel fysiek als mentaal – en leuke dingen doen. Het andere been staat midden in het ziek zijn, met daarbij de angst en het verdriet. Tussen die twee moet je een balans vinden, anders kom je niet vooruit. Te veel leunen op het zieke been, kan zorgen voor een te negatieve lading en depressies. Te veel leunen op het andere been, kan zorgen voor een ontkenning van de ziekte.”
Ook mannen kunnen borstkanker heb
Borstkanker koppelen we automatisch aan vrouwen. Maar ook mannen kunnen borstkanker krijgen, al is dit zeldzaam. Nog geen 1 procent (0,6 procent) van alle borstkankers komt voor bij de man. Per jaar krijgen in Nederland ongeveer honderd mannen borstkanker.
