Migraine is méér dan alleen bonzende hoofdpijn en dat vooral vrouwen er last van hebben is geen toeval, maar zelfs een feit. De cijfers liegen er niet om: migraine komt bijna drie keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Is daar een verklaring voor? We vroegen het neuroloog en migraine-expert Gisela Terwindt (LUMC).
Migraine staat op de tweede plaats van de meest belastende ziektes wereldwijd. Hoofdpijn is maar één onderdeel van deze ziekte. Zo kan migraine gepaard gaan met overgeven, misselijkheid, overgevoeligheid voor licht, geluid en geur, spraakstoornissen, veranderingen in het zicht, vlekken zien, veranderingen in smaak en nog veel meer. Het zijn vooral vrouwen die daar de dupe van zijn. Eén op de drie krijgt in haar leven met migraine te maken.
De rol van erfelijkheid
Erfelijkheid speelt een belangrijke rol bij het krijgen van migraine. Neuroloog en migraine-expert Gisela Terwindt: “In de praktijk zien we vaak dat als iemand migraine heeft, de ouders dit ook hebben en het verder in de familie voorkomt. De aanleg voor migraine kun je dus erven: je wordt ermee geboren. Migraine die gepaard gaat met een aura, het zien van lichtflitsen of zwarte en gekleurde vlekken, wordt het meest geërfd. Toch is er meer dat meespeelt, zoals lichamelijke- en omgevingsfactoren. Het is voor niemand hetzelfde.”
Vrouwelijke hormonen
Het verschil tussen mannen en vrouwen is groot, maar wát de verschillen zijn is nog niet goed onderzocht. “Waarschijnlijk is het vrouwelijke hormoon oestrogeen de boosdoener,” zegt Terwindt. “Als we naar jonge kinderen kijken zien we in de praktijk weinig verschil, totdat meisjes beginnen met puberen. Meisjes krijgen in de puberteit namelijk veel vaker te maken met migraine dan jongens. Ook zien we bij vrouwen in de overgang een piek.” Bij tweederde van de vrouwen met migraine verdwijnt de ziekte na de overgang. En ook tijdens de zwangerschap nemen klachten vaak af. “Hormonen doen iets, dat is duidelijk. Dat zien we ook rond de menstruatie. Vaak krijgen vrouwen juist dan migraine-aanvallen.”
Migraine en de anticonceptiepil
Uit een eerder onderzoek, waar de hoofdpijnexpert bij betrokken is geweest, is al gebleken dat mannen die relatief meer vrouwelijke geslachtshormonen hebben, vaker migraine hebben dan andere mannen. Terwindt onderzoekt nu, samen met andere onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Erasmus Medisch Centrum, wat de invloed van hormonen is. Er is speciale aandacht voor de anticonceptiepil. “Het is continue een vraag die ik van vrouwen krijg: ‘Werkt de pil tegen migraine?’ Met name snelle veranderingen in hormoonspiegels lijken de kans op een aanval te verhogen, dus als dat dit door de pil voorkomen kan worden, is dat een hele interessante. We weten bijvoorbeeld dat vlak voor de menstruatie de hoeveelheid oestrogeen sterk daalt, maar nog niet of dit de trigger is van een aanval.”
Om dit te onderzoeken houden vrouwen een migrainedagboek bij, wordt er speeksel, urine en bloed afgenomen en slikt een deel de pil zonder een stopweek te houden. Het overige deel van de vrouwen krijgt een ander middel tegen migraine. Terwindt: “Als een aanval kan worden voorkomen door de pil door te slikken én het echt effectief blijkt, is dat heel hoopvol voor de toekomst. We kijken nu eerst gericht naar: werkt de pil of werkt het niet? Daarna kunnen we verder gaan kijken. En stel dat het om een bepaalde verhouding gaat, dan komt er in de toekomst wellicht een speciale migrainepil op de markt. Het is eigenlijk schrikbarend dat dit nooit eerder goed onderzocht is.”
