We proppen onze vrije tijd zo vol dat we geen minuut overhouden om gewoon even te niksen. Is dat erg? Ja, dat is erg. Je gunt je brein geen ruimte en tijd om info te verwerken en te voelen wat je echt nodig hebt. Kortom, je raakt jezelf een beetje kwijt. Hoogtijd om niksen tot kunst te verheffen.
1. Gun jezelf lege momenten
Wie gunt zich nog lege momenten? Lidewy Hendriks, psycholoog bij MIND en Korrelatie: “Zelfs als we moeten wachten bij de tandarts of op het perron vullen we die tijd met een game, Facebook of het beantwoorden van mail. Gewoon even kijken naar wat er om je heen gebeurt, is er nauwelijks bij. We zijn ook collectief verslaafd aan activiteit. Elke seconde moet zinvol besteed worden. Van het idee even niks te doen, krijgen mensen het vaak spontaan benauwd.”
2. Erken de waarde van nikstijd
Nikstijd is een zeldzaamheid geworden, onderstreept Hendriks. “En daarmee ontzeggen we onszelf iets.” Wat dan? “Ons brein is altijd bezig. En ja, dat is erg! Om goede beslissingen te kunnen maken, moet je brein de kans krijgen om prikkels te verwerken die je gedurende de dag opdoet. Dat gebeurt niet alleen tijdens je slaap, maar ook op momenten dat je even niets hebt of moet en gewoon wat aanmoddert. Daardoor kunnen prikkels verwerkt en geordend worden, vervolgens koppelt het brein een gevoel aan die informatie en indrukken. En dat klinkt misschien vaag, maar juist dat gevoel is ontzettend belangrijk bij het maken van keuzes. Als je die tijd neemt, leer je jezelf beter kennen en voel je beter wat je nodig hebt. Vragen zoals ‘wat wil ik?’ en ‘wat voel ik?’ kun je dan niet alleen beter beantwoorden, maar ook beter verklaren vanuit het waarom. Daardoor kun je de echte verandering inzetten.”
3. Laat de tijd voor je werken
Tijd is, aldus socioloog Maarten Moens, even elastisch als relatief. Het is een verzinsel van onszelf. Een afspraak die we met elkaar maken om goed te kunnen functioneren in deze samenleving. Tijd is verzonnen om het leven makkelijker te maken. Het moet voor je werken, niet tegen je. Daarin zit hem het venijn. Tijd lijkt steeds vaker iets dat zich aan ons opdringt en buiten ons afspeelt, stelt Moens. “Vaak proberen we tijdgebrek op te lossen door efficiënter te werken. Probleem is dat die tijd die je wint automatisch weer vol loopt. De enige manier om echt tijd te besparen, is door keuzes te maken.”
Niet meer doen, maar meer laten. Wegstrepen. Dat klinkt kinderlijk eenvoudig maar is moeilijker dan het lijkt. Moens: “Keuzes maken vergt niet zelden moed, omdat je daarmee tegen de stroom inzwemt. Actief zijn wordt in deze samenleving gezien als een groot goed.”
4. Word een kei in niks(en)
Met regelmaat de tijd nemen voor jezelf en voor de dingen die moeten gebeuren, is soms even onontbeerlijk als ademhalen. “Maar veel mensen zeggen dat ze dat niet kunnen”, zegt Hendriks. “‘Dat werkt toch niet voor mij’, hoor ik dan. Of: ‘Moet ik de hele dag niks doen?’ Ehhh. Nee. Las gewoon wat meer pauzes in. Houd een weekje een dagboek bij om te kijken waar je nu zo druk mee bent. Plan verschillende rustmomenten in een dag, zodat je je niet zo hoeft te haasten. En ja, soms is het nodig om prioriteiten te stellen en keuzes te maken. Stel jezelf de vraag: ‘Wat wil ik? Wat is voor mij belangrijk?’ Claim je nikstijd. Zelfs als het je niets oplevert, betaalt het zich uiteindelijk uit.”
Niks doen vergt wel wat oefening, stelt Hendriks. “Als je er ‘goed’ in wordt, kun je beter je eigen weg gaan en het oordeel van anderen naast je neerleggen. Het is ook bijtanken. Je bent beter opgewassen tegen stress en raakt minder gemakkelijk in paniek als je toch eens in tijdnood komt.”
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
