Perfectionisme kan een positieve eigenschap zijn met een negatieve schaduwzijde. Hoe ga je om met perfectionisme en hoe tover je deze energieslurpende eigenschap om tot iets krachtigs?
Perfectionisme wordt steevast genoemd in sollicitatiegesprekken als antwoord op de vraag om een ‘slechte’ eigenschap van jezelf op te noemen. Een echte slechte eigenschap is dit natuurlijk niet. Het nastreven van doelen op zowel werk- als persoonlijk gebied kan zelfs indrukwekkende resultaten opleveren. Toch kan deze eigenschap je als echte perfectionist behoorlijk in de weg zitten.
Verschillende vormen van perfectionisme
We beginnen bij het begin. Er bestaan verschillende vormen van perfectionisme: zelfgericht perfectionisme, perfectionisme gericht op anderen en sociaal perfectionisme. Zoals de naam al doet vermoeden verwacht iemand met zelfgericht perfectionisme dat diegene zelf perfect is. Zelfgerichte perfectionisten stellen hoge eisen aan zichzelf en zijn enorm kritisch op hun eigen handelen. Bij perfectionisme dat gericht is op een ander zijn juist de verwachtingen van andere mensen heel hoog. Je stelt hoge eisen aan vriendschappen, je partner en je collega’s. Tot slot denk je als sociale perfectionist dat anderen van jou verwachten dat je perfect bent. Je gaat je gedragen naar wat je denkt dat anderen van jou verwachten. Wat hebben deze verschillende types perfectionisten gemeen? Ze hebben onrealistische verwachtingen en stellen te hoge eisen.
De schaduwkant van perfectionisme
Hoewel perfectionisten vaak alles op alles zetten om hun doelen te behalen, nauwkeurig werken en een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben, heeft perfectionisme ook een schaduwzijde. Het kan leiden tot stress, angst, uitstelgedrag en zelfs een verminderd gevoel van eigenwaarde wanneer de onhaalbare verwachtingen niet worden bereikt. Maar perfectionisme heeft ook voordelen. Hoog tijd om op een gezonde manier om te leren gaan met perfectionisme.
Omgaan met de perfectionist in jezelf
Definieer succes: Bedenk voor jezelf wat succes is. Gaat het alleen om het behalen van een perfect resultaat? Of is het genieten van het proces, het krijgen van een kans of een leermoment al een groot succes? Bewustwording van je perfectionisme is de eerste grote stap!
Vier je successen: Ongeacht welk type perfectionist je bent, wanneer je een mijlpaal behaald hebt vind je alsnog dat je beter kunt presteren. Tijd om jezelf te aan te leren je successen te vieren. Hoe groot of klein ook, sta stil bij wat je bereikt hebt. Ben je gaan wandelen ondanks dat je geen zin had om te bewegen? Heb je genoten van een momentje van rust ondanks dat er nog een ellenlange takenlijst op je te wachten stond? Good for you! Praktische tip: maak dagelijks of wekelijks een lijstje met (kleine) overwinningen.
Vier je fouten: Een harde les om te leren, fouten maken! Perfectionisten zijn meester in het vermijden van faalmomenten. Probeer fouten maken daarom te zien als leermoment. Op dezelfde manier als het vieren van successen kun je je leermomenten noteren in een notitieboekje. Begin met het formuleren van de ‘fout’ en schrijf daarachter op waarom deze fout een leermoment is. Stapje voor stapje leer je de positieve kant van deze fouten te herkennen.
Leer genieten van je hobby’s: Hoeveel hobby’s heb je die puur en alleen bedoeld zijn om te ontspannen? Sporten doe je voor een fit lichaam, koken doe je alleen om een gezonde of lekkere maaltijd op tafel te zetten en creatieve hobby’s zoals schilderen, haken of een DIY-project is pas een succes als iets zo mooi is dat je het kan weggeven, verkopen of in je huis neerzetten. Probeer eens een hobby op te pakken die je alleen uitvoert om het proces, niet om het eindresultaat. Geniet bij tijdens het wandelen van elke stap die je zet. Schilder of haak met de intentie om te genieten van het rustgevende effect en weest je tijdens het koken bewust van de geuren van specerijen. Deze hobby’s helpen je een handje om te leren ontspannen.
Zet je perfectionisme in: gebruik je perfectionisme om te plannen en om je zaken op orde te brengen. Focus hierbij op het optimaliseren van het proces in plaats van het behalen van een perfect eindresultaat.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
