Het bruist, het bubbelt en het maakt ons drankje een stuk feestelijker: koolzuur. Koolzuur zit in veel van onze favoriete drankjes zoals frisdrank, spa rood en champagne. Maar wat zijn deze bruisende bubbels waar we zo dol op zijn? En kleven er ook nadelen aan, bijvoorbeeld voor je tanden?
De prik in frisdrank en bruisend water noemen we koolzuur. Koolzuur is een natuurlijk gas, maar wordt altijd aan dranken toegevoegd. Sommige waterbronnen bevatten van nature een beetje CO2, maar dit licht sprankelende water bevat te weinig koolzuur om genoeg ‘prik’ in een fles te krijgen.
Waarom verdwijnt prik uit frisdrank?
Bij de productie van koolzuurhoudende dranken wordt koolzuur onder hoge druk toegevoegd. Als de druk eraf gaat, dus als je een fles cola of bruiswater opent, verdampt het koolzuur omdat er zuurstof bij komt. Je kunt het koolzuur in de vorm van kleine gasbelletjes uit je drankje zien ontsnappen. Vergeet je later de dop weer op de fles te doen? Dan zullen de bubbels snel verdwijnen.
Koolzuur en je tanden
Dat frisdrank slecht voor je tanden is klopt als een bus, maar geldt dat ook voor koolzuur? Het juiste antwoord is: nee. Dat zit namelijk zo. Hoe lager de pH-waarde, hoe zuurder. De zuurgraad in je mond heeft meestal een pH-waarde van 7 en dit is neutraal. Hoe lager de zuurgraad in je mond, hoe groter de kans op schade aan je gebit. Aan cola wordt bijvoorbeeld fosforzuur met een zuurgraad van rond de 3 toegevoegd en je raadt het al: dat is inderdaad slecht voor je tandglazuur.
Koolzuur is van zichzelf een zwak zuur. Als je bruisend water drinkt zal dit voor een kleine daling in de pH-waarde in je mond zorgen. Speeksel neutraliseert dit meteen en daarom is de kans dat je tanden beschadigen héél klein. Het is dus niet de koolzuur waar je voor op moet passen, maar de andere zuren in frisdrank. Britse onderzoekers ontdekten dit door tanden een tijdje te bewaren in verschillende koolzuurhoudende dranken. Vooral ijsthee en energiedrankjes bleken de tanden geen goed te doen. Aan de tanden in bruisend water veranderde daarentegen niets.
‘Prik’ bepaalt de smaakbeleving
We zijn dol op drankjes met ‘prik’ omdat het dorstlessend werkt, een fris gevoel geeft en bruist in onze mond. Koolzuur zelf heeft geen kleur, geur en smaak, maar bepaalt wel voor een groot deel de smaakbeleving. Want zeg nou zelf: niemand houdt toch van champagne zonder bubbels of cola zonder prik? Dat is de kracht van koolzuur. Nadeel: al die calorierijke drankjes zijn natuurlijk niet goed voor de lijn. Het beste kun je gaan voor een glaasje bruisend water, lekker, fris en gezond.
Pijn in je neus
Als we zo’n lekker drankje iets te snel drinken, ontstaat er altijd een pijnlijk gevoel in je neus. Hoe komt dat? Frisdrank is niet scherp of kruidig, maar je lichaam denkt dat wel. Het blijkt dat frisdrank met koolzuur erin de pijnsensoren in de neus op dezelfde manier activeert als bij bijvoorbeeld mosterd. Dit ontdekten onderzoekers van de University of South California. Koolzuur geeft een brandend gevoel en dit komt door zenuwen die reageren op pijn, druk en de temperatuur in je neus en mond. Dezelfde cel die pijn veroorzaakt bij mosterd, blijkt ook verantwoordelijk te zijn voor het prikkende gevoel als je frisdrank drinkt.
Koolzuur is extra lucht in je maag
De bubbels in koolzuurhoudende dranken zorgen ook voor extra lucht in je maag. Daardoor kun je gaan boeren, een opgeblazen gevoel krijgen of last hebben van winderigheid. Gelukkig kan dit geen kwaad, want het is tijdelijk. Alleen als je last hebt van prikkelbare darmen of veel maagzuur kun je koolzuur beter vermijden, het kan de klachten verergeren.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
