Hoe veilig zijn ibuprofen, diclofenac en naproxen? Veilig! “Mits je het goed gebruikt,” geeft woordvoerder Erik van Rijn van Alkemade van het Instituut van Verantwoord Medicijngebruik aan. Maar één op de tien mensen slikt meer pijnstillers dan goed is. Hoe kun je ze wel veilig gebruiken?
“Wilt u advies over hoe u dit medicijn moet gebruiken?” is steevast de vraag van de kassamedewerker bij de drogisterij als zij ibuprofen, diclofenac of naproxen voorbij de scanner schuift. Die pijnstillers zijn zonder doktersrecept bij allerlei drogisten, apotheken en soms zelfs bij benzinestations verkrijgbaar. Heel handig! Maar veilig? Misschien sta je er geen seconde bij stil, maar de bijwerkingen kunnen schadelijker zijn dan je zou verwachten. Jaarlijks komen een flink aantal mensen in het ziekenhuis terecht door verkeerd gebruik van pijnmedicatie uit de NSAID-groep. In 2013 kreeg naar schatting 2.600 gebruikers een maagbloeding omdat zij geen maagbeschermer innamen naast de NSAID.
Wat zijn NSAID-pijnstillers?
NSAID is de afkorting van de Engelse term ‘Non-steroïdal anti-inflammatory drugs’ (niet-hormonale ontstekingsremmers). Deze pijnstillers onderscheiden zich van paracetamols omdat zij naast pijnstillend, koortsverlagend ook als ontstekingsremmer werken. Daarom zijn de pillen heel effectief bij gewrichtspijn, menstruatiepijn en bij aanvallen van jicht en reuma.
“Omdat deze pillen vrij verkrijgbaar zijn, bij de apotheek, drogist of zelfs bij benzinestations, denken mensen soms dat er geen risico’s aan het gebruik ervan verbonden zijn,” vertelde van Rijn van Alkemade van het Intstituut voor Verantwoord Medicijngebruik eerder aan gezondNU. De vier misverstanden op een rij.
1. Pijnstillers zonder doktersrecept niet altijd veilig
Medicijnen zijn geen snoepjes, dat weten we. Maar bij deze medicijnen gaat best veel mis. Minstens 333 duizend Nederlanders gaan onveilig om met vrij verkrijgbare pijnstillers. Meer dan de toegestane hoeveelheid pijnstillers slikken geeft een verhoogde kans op onder andere maagbloedingen of schade aan nieren.
Hoe kun je pijnstillers veilig innemen? Het begint bij goed advies bij de drogist of apotheek. Maar de bijsluiter bevat ook een schat aan informatie en geeft antwoord op vragen als: hoeveel mag ik dagelijks innemen? Hoelang mag ik de pijnstillers gebruiken? En in combinatie met welke medicijnen is deze pijnstiller schadelijk?
2. Vrij verkrijgbare pijnstillers niet voor iedereen
Ja, maar niet iedereen is voor dit type pijnstiller geschikt. Pas op als je maag- of nierproblemen, astma of diabetes hebt of bloedverdunners of ACE-remmers gebruikt. NSAID’s worden ook sterk ontraden bij vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven.
3. Pijnstillers hebben wél bijwerkingen
Door de specifieke werking van NSAID’s kan het maagslijmvlies dunner worden en sneller geïrriteerd raken. De maagwand kan daardoor scheuren. Hoewel dit vaker voorkomt bij ouderen, mensen met een gevoelige maag, of in combinatie met een andere aandoening, zijn deze risico’s te verlagen. Neem een maagbeschermer als omeprazol of kijk of paracetamol voldoende pijnstilling geeft.
4. Pijnstillers niet lang slikken
Bij te lang pijnstillers slikken ontstaan er risico’s. De medicijnen worden in verband gebracht met een verhoogd risico op onder andere hartproblemen, nierproblemen, maag- en darmbloedingen en zelf perforatie van de maagwand. NSAID’s zijn bedoeld voor kortdurend en incidenteel gebruik.
Zo gebruik je pijnstillers veilig
Geen ontstekingspijn? Paracetamols kunnen vaak pijn voldoende verzachten en hebben bij de juiste dosering weinig bijwerkingen. Ook kun je kiezen voor een natuurlijke variant. Sinds 2010 is in Nederland het voedingssupplement palmtoylethanolamide (PEA) verkrijgbaar. Het is een lichaamseigen vetzuuramide waaraan een pijnstillende en ontstekingsremmende werking wordt toegeschreven.
