Opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen; ze gaan bijna hand in hand met de overgang. Maar een klacht als lage rugpijn is flink ondergesneeuwd. Wij halen daarom de sneeuw ervan af. Waarom kun je lage rugpijn krijgen in de overgang? Is het blijvend? En kun je het voorkomen? Care for Women specialiste Ilja van Leeuwen geeft duidelijkheid.
Heb je last van lage rugpijn? En zit je in de overgang? Wijs dan niet meteen met een beschuldigende vinger: er is namelijk niet één specifieke oorzaak. Het is niet zo zwart-wit als je misschien denkt. Lage rugpijn is een atypische klacht: een klacht die door de overgang kan worden uitgelokt of verergerd, maar ook een andere oorzaak kan hebben.
Belangrijke oorzaken van lage rugpijn
Tijdens alle levensfasen zijn oestrogenen bepalend voor alle fysieke levensfasen van de vrouw. Zo ook tijdens de overgang. Hormonale veranderingen kunnen indirect zorgen voor lage rugpijn tijdens de overgang. Hoe dan? We geven drie mogelijke oorzaken:
1. Hevige menstruatie
Bij (hevige) menstruatie kan rugpijn om de hoek komen kijken. De hormonen gaan, door hormonale veranderingen, tijdens je menstruatie namelijk minder invloed uitoefenen op je spieren, gewrichten en banden. Alles wordt iets slapper: het is dan ook belangrijk om je spieren in goede conditie te houden. Bij lage rugklachten kan het helpen om de buikspieren goed te trainen. Want: “hoe beter je korset, hoe meer uitdaging voor je spieren, hoe minder klachten”, vertelt Care for Women specialiste Ilja van Leeuwen. Maar natuurlijk kunnen ook menstruatiekrampen uitstralen naar je rug en lage rugklachten veroorzaken.
2. Spier- en gewrichtsklachten
Oestrogeen is de grootste leverancier van collageen, een eiwit dat onder andere je banden, pezen en spieren soepel houdt. ze worden vooral afgescheiden door de eierstokken en geproduceerd door vetcellen. Een afname kan zorgen voor stijve spieren en gewrichten, vertellen José Rozenbroek en Jos Teunis in hun boek De overgang. Dit kan zorgen voor lage rugpijn.
3. Botontkalking
Botontkalking klinkt ernstig, maar raak niet meteen in paniek. Het hormoon oestrogeen zorgt bij vrouwen voor sterke botten. Wanneer in de overgang dit hormoon afneemt, neemt de bescherming van je botten ook af. Botverlies start vaak rond het veertigste jaar bij vrouwen, meldt het boek De overgang. “Kijk vooral even naar je moeder of je oma. Als zij botontkalking hebben, heb je zelf een verhoogd risico. Maar zelfs dan hoef je geen lage rugpijn te krijgen, of wel maar niet 1 op 1 door botontkalking. En: botontkalking kan ook in bijvoorbeeld je pols, nekwervels of heup voorkomen,” relativeert Van Leeuwen. Interessant feitje: “De diagnose botontkalking wordt vaak pas gesteld nadat je wat breekt. Realiseer je dus of er een verhoogd risico speelt, zodat je er preventief mee aan de slag kunt.”
Ook overbelasting (door je werk), artrose (slijtage), zwakke buikspieren, een slechte slaaphouding of stress kunnen resulteren in lage rugpijn. Het hoeft dus niet altijd met de overgang te maken te hebben. Van Leeuwen: “Bij alle klachten is het belangrijk om te bepalen: ligt de oorzaak in de overgang of wordt het door hormonale veranderingen versterkt en ligt de oorzaak eigenlijk ergens anders?”
Komt lage rugpijn vaak voor?
Lage rugpijn is niet één van de primaire klachten van de overgang. Van Leeuwen: “In mijn praktijk kom ik weinig vrouwen tegen die lage rugpijn als belangrijkste klacht opgeven, dat zijn toch vaak opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen. Maar ik kom in mijn praktijk wel regelmatig vrouwen tegen die aangeven lage rugklachten te hebben.”
Is het blijvend?
Goed nieuws: lage rugpijn hoeft niet blijvend te zijn tijdens de overgang. Hoewel sommigen gevoelig zijn voor lage rugpijn en dit mogelijk een (nog) gevoeligere plek wordt tijdens de overgang, kan rugpijn voor velen verleden tijd zijn door je leefstijl onder de loep te nemen. Hoe? Zorg voor een sterk en gezond lichaam!
5 tips bij lage rugpijn
Voldoende slaap, voldoende beweging en gezond eten: het zijn de drie musketiers van de gezondheid. Wat kun je verder doen bij lage rugpijn?
- Pak je rust. Het is belangrijk om goed naar je lichaam te luisteren en je rug niet te veel te belasten. Doe je zittend werk, loop dan vaker een rondje.
- Blijf bewegen. Rust is belangrijk, maar bewegen ook! Vooral op de lange termijn heeft bewegen effect, het vermindert namelijk de pijn en kan verergering voorkomen. Trek een paar baantjes in het zwembad, hardloop een stukje (pas wel op voor blessures!) of wandel een stuk. Probeer zoveel mogelijk buiten te bewegen.
- Verstevig je rug. Een fysiotherapeut kan oefeningen geven om je rug te verstevigen. Zij kunnen ook op maat gemaakte oefeningen en tips geven – lage rugpijn is er namelijk in vele soorten en maten.
- Train je buikspieren. We blijven nog even bij het sporten. Zorg ervoor dat al je spieren in goede conditie zijn, zodat ze ondersteuning bieden aan je lichaamshouding. Zo voorkom je ook dat je je rugspieren overbelast.
- Let op je til skills. Het is ó zo belangrijk om goed te tillen, maar dit gaat vaak fout. Even snel de volle boodschappentas in de auto laden of in de aarde wroeten. Til vanuit je benen, buk goed, houd je rug recht en til ook niet te zwaar. Loop liever een paar keer heen en weer om je boodschappen in te laden. Neem je tijd!
Deze tips gelden ook voor de mensen onder de dertig, die nog vooral veel bot opbouwen. Door deze tips zoveel mogelijk te volgen, behoud je gemakkelijker sterke en gezonde botten!
Ilja van Leeuwen is specialiste bij Care for Women en verloskundige. Ze heeft haar eigen praktijk in Amsterdam, waar ze vrouwen begeleidt, adviseert en ondersteunt op het gebied van hormonen (in alle levensfasen). Denk aan overgangsklachten, gezond zwanger worden en slecht slapen.
