Wat extra vitamine D in de winter, cranberrycapsules tegen blaasontsteking of rodegistrijstcapsules voor je cholesterol. Vijftien procent van de Nederlanders gebruikt geregeld kruidensupplementen. Kan dat effect hebben op de werking van medicatie? Redacteur Gebke Verhoeven vroeg het Ilona Stuurs, de eerste (!) farmadiëtist in Nederland.
Je bent de eerste farmadiëtist van Nederland: wat wil dat zeggen?
Ilona Stuurs, farmadiëtist: “De laatste jaren wordt steeds duidelijker dat een aantal kruidenpreparaten en voedingssupplementen van invloed kunnen zijn op hoe je medicatie werkt. Sommige versterken de werking, terwijl andere er juist voor zorgen dat die geneesmiddelen minder goed gaan werken. We weten echter nog maar weinig over die wisselwerking, omdat er nog nauwelijks structureel en kwalitatief goed onderzoek naar gedaan is. Het wordt steeds belangrijker om dit helder te krijgen. Cijfers van het RIVM laten zien dat gemiddeld vijftien procent van de Nederlanders weleens extra vitamines of mineralen gebruikt, een voedingssupplement slikt of kruidenpreparaten inneemt. Een behoorlijk grote groep dus.”
Hoe gevaarlijk kunnen interacties tussen kruidensupplementen en medicijnen zijn?
“In een enkel geval: levensbedreigend. Zo kunnen knoflookpreparaten effect hebben op antistollingsmedicatie, waardoor de kans op interne bloedingen tijdens of na de operatie kan toenemen. Het advies is daarom om zeven dagen voor de ingreep te stoppen met het slikken van knoflookcapsules.”
Heb je een top tien van supplementen waarmee je moet oppassen?
“Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) kwam een tijdje terug met een waarschuwing voor tien specifieke kruidensupplementen. Het gaat om: ginseng, rode salie, kurkuma, ginkgo, groene thee, knoflook, mariadistel, sint-janskruid, valeriaan en rode zonnehoed. Gewoon huis-tuin-en-keukengebruik van deze kruiden, zoals een teentje knoflook in de maaltijd of een theelepeltje kurkuma, is niet gevaarlijk. Maar dat verandert als je die kruidenextracten in hoge concentraties gaat innemen in de vorm van een pil of drankje. Het gaat vooral om die concentratie, oftewel de hoge dosering. Zo kan een kopje groene thee geen kwaad, maar als je ineens elke dag meer dan een halve liter Japanse groene thee drinkt, kunnen medicijnen zoals bepaalde bètablokkers hun werk minder goed gaan doen. Dus daarmee moet je dan oppassen.”
Ze doen dus echt wat, die voedingssupplementen?
“Jazeker. Alleen weten we nog niet van alle middelen wat ze precies doen. Daar is echt meer onderzoek voor nodig én meer bewustwording. Daarnaast, en dat weten veel mensen nog niet, kunnen natuurlijke preparaten ook bijwerkingen geven. Neem de rodegistrijstcapsules voor je cholesterolgehalte. Inmiddels is duidelijk dat die exact dezelfde bijwerkingen kunnen hebben als statines, de reguliere cholesterolmedicatie. Nog lang niet op alle bijsluiters van al deze zelfzorgmiddelen vind je dergelijke waarschuwingen terug. Zo weten we dat ook ginkgo- en ginsengpreparaten van invloed kunnen zijn op antistollingsmedicatie, waardoor de kans op bloedingen kan toenemen. Ook daar hoor je echter nog te weinig over en op de bijsluiter is daar te weinig aandacht voor.”Redacteur Gebke Verhoeven sprak uitgebreid met Ilona Stuurs, de eerste farmadiëtist in ons land. In het meinummer van gezondNU geeft Stuurs antwoord op tien prangende vragen over interacties tussen medicijnen en kruidensupplementen. Waarom Sint-janskruid zo berucht is bijvoorbeeld. Maar ook hoe je zelf zorgt voor een veilig gebruik van kruidenpreparaten en supplementen en hoe óók voeding en medicatie met elkaar in verbinding staan. Benieuwd? Het meinummer ligt nú in de winkel.
