In veel gevallen zijn opiaten een uitkomst om ernstige en acute pijn te verlichten. Maar tegenwoordig worden deze verslavende pijnstillers steeds vaker gebruikt. Wij spraken apotheker en onderzoeker Marcel Bouvy over het toenemende gebruik van deze middelen.
In Amerika sterven jaarlijks 50.000 mensen aan opiatengebruik. Dit lijkt een ver van je bed show. Maar ook in Nederland stijgt het gebruik. “We hebben te maken met een opiatencrisis”, aldus Marcel. Gaan we Amerika achterna?
Hoe gaan we in Nederland om met opiaten?
Tussen 2011 en 2018 is het gebruik van opiaten vervijfvoudigd. In 2018 kregen één op de dertig Nederlanders een opiaat voorgeschreven. Er wordt vermoed dat dit anno 2022 nog steeds hetzelfde is. Goed om te weten: dit cijfer bevat alleen patiënten die zelf hun medicatie ophalen bij de apotheek. Opiaten die worden gebruikt in ziekenhuizen worden dus niet meegerekend.
Waarom zijn opiaten zo verslavend?
Opiaten die in Nederland het meest worden voorgeschreven zijn oxycodon, fentanyl, morfine en methadon. Deze middelen hebben invloed op het systeem dat het lichaam heeft om pijn te voelen of onderdrukken. Gebruik je opiaten? Dan wordt het lichaamseigen systeem om met pijn om te gaan steeds minder efficiënt. Het resultaat? Je hebt steeds meer van hetzelfde middel nodig voor hetzelfde effect. Na langdurig één van deze middelen te gebruiken kan het lastig zijn om te stoppen. Lichamelijk én geestelijk kunnen er diverse klachten optreden bij het stoppen met pijnstilling.
Hoe gingen we van sporadisch naar regelmatig?
Opiaten worden steeds vaker voorgeschreven bij relatief milde pijn. Vroeger werden opiaten alleen ingezet door een oncoloog of chirurg bij ernstige en acute pijn zoals kanker of na een operatie. Tegenwoordig mogen zelfs tandartsen opiaten voorschrijven na het trekken van een verstandskies. Apotheker en hoogleraar farmaceutische patiëntenzorg Marcel Bouvy maakt zich zorgen: “Dertig jaar geleden zat het opiatenkastje bij de apotheker standaard op slot en ging deze alleen open bij hoge uitzondering. Tegenwoordig gaat het kastje in de ochtend open en pas ‘s avonds weer dicht.” Het grootste gedeelte van het gebruik van oxycodon wordt voorgeschreven door de huisarts. Weten huisartsen niet dat dit middel zo verslavend is? Of kunnen we simpelweg minder goed tegen pijn dan vroeger? Hoe heeft het zo ver kunnen komen? In gezondnu legt Marcel Bouvy haarfijn uit hoe het kan dat het gebruik van opiaten zo is toegenomen.
Hoe gaat dit aflopen?
Een deel van de mensen raakt door deze verslaving hun baan of relaties kwijt. Dat er iets moet gebeuren is dus duidelijk. Zijn er alternatieven voor opiaten? Of is er een andere manier om te minderen met het gebruik van deze verslavende middelen? In de decembereditie van gezondnu vragen we Marcel het hemd van het lijf. Marcel hoopt met zijn onderzoeksteam meer bewustzijn te creëren over dit thema.
Gezondnu 12 ligt vanaf 22 november in de winkel.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
Beeldmateriaal: Pexels
