Verhuizen is één van de grootste stressbronnen in een mensenleven. Ook kost het vaak enige tijd voor je nieuwe huis niet meer aanvoelt als een luxe hotelkamer. Wat maakt dat je je sneller thuisvoelt? En welke verhuisfouten worden het meest gemaakt? Wij vroegen het omgevingspsycholoog Camilla Meijer.
Verhuisfout 1: Blij zijn met elke woning die je kunt krijgen
Omgevingspsycholoog Camilla Meijer is gigantisch druk. “Het is net alsof ineens iedereen – beleidsmakers, gemeenten, woningcoöperaties – ontdekt dat je leefomgeving ontzettend bepalend is voor je gezondheid. Er is veel wat mensen nog niet weten. Bijvoorbeeld dat het doorgaans lastiger is om in een flat te aarden dan in een rijtjeshuis, omdat bewoners vanwege al die verschillende woonlagen minder makkelijk met elkaar in contact komen en zo vreemden van elkaar blijven.”
Verhuisfout 2: De architectuur in de wijk vergeten
“Ondoordacht design kan ervoor zorgen dat het gevoel van veiligheid in de wijk en daarmee je thuisgevoel in het gedrang komt. Een overkapping bij de voordeur waarachter iemand zich kan verschuilen, mag architectonisch mooi zijn, maar is een voorbeeld van hoe het niet moet. In Scandinavië denken omgevingspsychologen daarom al vaak mee voordat nieuwe woonwijken aangelegd worden.”
Verhuisfout 3: Je thuis-DNA verloochenen
“Hoe verder je van huis bent, hoe minder het gevoel van controle is, hoe moeilijker het is om je thuis te voelen”, geeft Meijer aan. “Het idee dat je overgeleverd bent aan vreemden, die je maar moet vertrouwen: dát vinden mensen vaak heel lastig. Dat is precies wat er gebeurt als je je vertrouwde omgeving inruilt voor iets nieuws. Zeker als je te maken krijgt met een andere taal en grote culturele verschillen (zoals dat bij emigreren het geval is), kan dat een extra bron van stress vormen. Maar ook in Nederland kunnen regionale verschillen groot zijn. Herkenbaarheid versterkt het gevoel van vertrouwen en vermindert stress. De plek waar je opgegroeid bent – de gewoontes, de geuren, de feesten, de gebouwen – dat is het meest herkenbare en gaat in je ‘thuis-DNA zitten’.”
Verhuisfout 4: Geen aandacht besteden aan klussen
“Psychologisch betekent verhuizen hoe dan ook dat je je identiteit opnieuw moet vormgeven. Dat doe je door je huis in te richten met je eigen spullen, de muren een nieuw kleurtje te geven en andere gordijnen uit te zoeken. Onderschat niet hoe belangrijk dit is. Daarmee druk je niet alleen een stempel op je inrichting, je geeft ook uitdrukking aan wie je bent. Dat versterkt het gevoel van zelfregie. Psychologisch onderzoek laat zien dat de mate waarin je controle kunt uitoefenen, bepalend is voor de mate waarin je stress ervaart.
Mensen die bijvoorbeeld werken in kantoortuinen, waar geen raam open kan, waar je geen invloed hebt op de temperatuur of andere klimaataspecten, geven vaker aan dat zij zich hulpeloos of machteloos voelen. Dat resulteert niet alleen in meer stress en gezondheidsklachten, het kan zelfs de groepsdynamiek van een team negatief beïnvloeden. Een beetje thuis meenemen naar je werk, zoals een foto van je gezin, kan het gevoel van zelfregie al wat versterken. Meedenken over de inrichting of bepalen welke kleur er op de muren komt, werkt ook positief.”
