Poepen, kwijlen en stinkwinden? Daar praten we niet over. Maar vrijwel dagelijks – zo niet iedere minuut – hebben we ermee te maken. Mary Roach is er juist dol op en schreef het boek Hap Slik Weg. Wat wil je (eigenlijk) niet wil weten over je spijsvertering? gezondNU selecteerde vijf smeuïge onderwerpen.
Kwijl? Niet van jou en dus vies
In je mond is speeksel fijn en zeer welkom, maar buiten je mond vies en verfoeilijk. Waarom? Binnenboord is speeksel een deel van jouzelf, maar buitenboord niet. ‘Maar’, aldus Roach, ‘normaal gesproken worden de grenzen van het ‘ik’ opgerekt tot de lichaamssappen van onze geliefden.’ Daarom veeg je de sliert kwijl van je kind zonder afgrijzen weg. Overigens is speeksel een ‘stille kracht’: spijsverteringsenzymen breken voedingsstoffen af zodat het lichaam ze gemakkelijker kan opnemen, zuur wordt verdund tot geoorloofde pH-waardes en speeksel versterkt je tandglazuur.
Je maag verteert zichzelf
Waarom verteert de maag zichzelf niet, terwijl hij met zijn zure maagsappen bijna alles kan afbreken? Een strikvraag volgens Roach, want de maag verteert zichzelf enigszins. De twee stoffen maagzuur en pepsine verteren cellen in het maagslijmvlies. Maar binnen drie dagen heeft een gezonde volwassene alweer een nieuw vlies. ‘Nog een slim trucje’, schrijft ze. ‘Essentiële bestanddelen van maagzuur worden afzonderlijk afgescheiden zodat ze de cellen waaruit ze afkomstig zijn niet vernietigen.’
Het gas in je darmen is brandbaar
Heel chique noemen we de bacteriën in onze darmen ‘een gezonde darmflora’, maar het zijn gewoon levende bacteriën die eten en poepen in je darmen. Roach vergelijkt dit darmklimaat met een tank waarin biologisch afbreekbaar afval is opgeslagen zonder een spoor van zuurstof. Een milieu waarbij methaan-producerende bacteriën bij gedijen. Brandbaar gas, net zoals het waterstof dat andere bacteriën uitscheiden. Zodra je een wind laat, verlaat dit gas het lichaam. Maar wees gerust, buiten je lijf worden de twee gassen zo verdund in de lucht dat het niets laat ontploffen.
Zo uniek als een vingerafdruk is de geur van je wind
Welke geur je achterlaat, heeft alles te maken met wat je in je mond stopt. Rood vlees, groenten uit de kruisbloemenfamilie (broccoli en dergelijke), knoflook en gedroogd fruit geven de bacteriën in de darm de stoffen die zij nodig hebben om zwavelverbindingen te maken. En dat ruik je, de welbekende rottende eierenlucht.
Poepen? Dat doe je als je darm op knappen staat
Nadat ingewanden voedingsstoffen uit voedsel hebben gehaald, verlaat het het lichaam als deze een hanteerbaar watergehalte heeft bereikt. Waarschijnlijk merk je er niets van, maar zo’n zes tot acht keer per dag drukt de dikke darm met een peristaltische beweging de inhoud een eindje verder. Totdat de uitwerpselen hard genoeg tegen de endeldarm drukken. Poepen! Om te voorkomen dat je dikke darm knapt.
Meer weten over poep, speeksel en winden? Lees het boek Hap, slik, weg van Mary Roach.
