De gemiddelde temperatuur op aarde stijgt, en het aantal nieuwe mensen met diabetes per jaar ook. Eén plus één is twee? Zo simpel is het niet, maar er lijkt wel een verband te zijn tussen een hogere buitentemperatuur en de toename van het aantal mensen met diabetes.
In warme jaren komen er meer nieuwe gevallen van diabetes bij dan in koele jaren. Dat komt voor een deel omdat het aantal mensen met obesitas in warme jaren toeneemt. En obesitas vergroot de kans op diabetes. Maar los daarvan brengt een hogere temperatuur op zich ook het aantal gevallen van diabetes omhoog. Deze samenhang is wereldwijd te zien. Elke temperatuurstijging van één graden Celsius leidt volgens de berekeningen van de LUMC-onderzoekers tot 100 duizend nieuwe gevallen van diabetes, alleen al in de VS. Dit blijkt allemaal uit een statistische analyse van LUMC-onderzoekers.
De oorzaak: bruin vet
Maar hoe kan een hogere buitentemperatuur zorgen voor meer mensen met diabetes? Dat wijst het onderzoek niet uit, maar de onderzoekers hebben het idee dat dit te maken heeft met bruin vet. Als mens heb je namelijk twee verschillende soorten vet: wit en bruin. De witte variant zorgt voor energieopslag in het lichaam, terwijl de bruine variant juist energie gebruikt om warmte te produceren.
Het is bekend dat tijdens koude bruin vetweefsel wordt geactiveerd om het lichaam warm te houden. Alleen al een koelere omgeving zorgt ervoor dat bruin vet wordt geactiveerd: een temperatuur van achttien graden is een goed begin.
Zoomen we in op mensen met diabetes, dan blijkt iets interessants: onderzoekers hebben ontdekt dat mensen met diabetes vooruitgaan als ze enkele dagen worden blootgesteld aan kou. De LUMC-onderzoekers denken dat bruin vet dan actiever wordt en vetten uit organen gaat verbranden om warmte te produceren. Het idee is dat die organen vervolgens, om zelf aan energie te komen, suiker uit bloed opnemen, zodat de bloedsuikerwaarde daalt. Bij een hogere buitentemperatuur gebeurt mogelijk het omgekeerde.
Het onderzoek
De conclusie is getrokken uit een vergelijking van gegevens uit meer dan vijftig staten van de VS. Dat kan omdat al die staten hun gegevens over het voorkomen van diabetes op dezelfde manier bijhouden. De LUMC-onderzoekers werkten met het aantal nieuwe gevallen van diabetes per staat, per jaar. Ook gegevens over de gemiddelde temperatuur waren beschikbaar.
Met statistische technieken ging ze na of het aantal nieuwe diabetespatiënten verband houdt met de buitentemperatuur. Ze deden dat eerst per staat, omdat je een warme staat als Florida niet zomaar kan vergelijken met een koele staat als Alaska. Daarna combineerden ze de uitkomsten per staat in een overkoepelende analyse. Het onderzoek is gepubliceerd in BMJ Open Diabetes Research & Care.
