Wie een boterham, appel of gekookte spaghetti op de grond laat vallen, vertrouwt op de 5-secondenregel. Die heeft ons geleerd dat virussen en bacteriën geen kans maken als je het binnen vijf tellen weer opraapt. Maar is het écht waar of slechts een goedbedoelde huis-tuin-en-keuken-fabel?
De 5-secondenregel (of de 3-secondenregel) vertelt ons dat voedsel dat op de grond is gevallen veilig gegeten kan worden als het binnen een paar seconden wordt opgeraapt, ongeacht de ondergrond en het product. Vijf seconden zouden namelijk te kort zijn voor ziekmakende bacteriën en virussen om zich van de vloer naar ons eten te verplaatsen. Is hier onderzoek naar gedaan? Studenten van de universiteit van Illinois ontdekten dat via tegeltjes die besmet waren met de poepbacterie E. coli, zelfs na kort contact met gevallen etenswaren aanzienlijke aantallen overgedragen werden. Ook onderzoek van de Aston University laat zien dat er binnen een fractie van een seconde al bacteriën gevallen etenswaar zitten. Al is het wel zo dat hoe langer iets op de vloer ligt, hoe meer bacteriën op het voedsel worden aangetroffen.
Bacteriën zitten overal op
De 5-secondenregel is dus helaas een fabel, maar dat betekent niet dat we direct bang hoeven zijn voor al die bacteriën op ons voedsel. Rijkelt Beumer, microbioloog bij de Wageningen Universiteit: “Micro-organismen worden eigenlijk altijd overgedragen bij contact met niet-steriele oppervlakken. Dat bacteriën zich niet binnen vijf seconden kunnen verplaatsen is een fabel. Bacteriën zitten overal op en daar hoeft niemand zich druk om te maken. Alleen als voedsel in aanraking komt met schadelijke bacteriën kun je er ziek van worden, maar die kans is alsnog heel klein. Onthoud wel: droog voedsel, zoals een koekje, neemt minder snel bacteriën op dan vochtig voedsel, zoals een plakje kipfilet.”
4 richtlijnen om veilig van de grond te eten
Om de kans dat je ziekmakende bacteriën binnenkrijgt na het eten van gevallen voedsel zo klein mogelijk te houden, kun je jezelf volgens de microbioloog de volgende vragen stellen:
- Wordt het product nog gekookt? Dan is er geen gevaar. Kan het product nog gewassen worden? Was het dan eerst voordat je het eet.
- Kun je het product niet koken of wassen en wel makkelijk vervangen? Gooi het weg.
- Kun je het product niet makkelijk vervangen? Als de vloer schoon is, kun je het prima eten. Bij twijfel: weggooien. Lopen er huisdieren over de vloer die regelmatig buiten lopen? Gooi het weg.
- Als je appel, boterham of koekje buiten op de grond valt, gelden er andere richtlijnen. Valt het product op een schoon kleed, bijvoorbeeld bij een picknick? Gewoon opeten. Valt het product op straat? De kans op de aanwezigheid van ziekteverwekkers is klein, dus je kunt het gewoon eten. Als je twijfelt eet het dan gewoon niet op.
Wist je dat driekwart van de Nederlanders zijn handen te weinig of te kort wast. Lees hier hoe je het goed doet.
Meer gezondnu? Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Ook leuk: neem een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
