Popeye leerde ons dat je nooit genoeg spinazie kunt eten, want het maakt je super sterk. Maar wist je dat je ook te veel ijzer kunt opnemen uit voeding? Deze onbekende aandoening heet hemochromatose. Zeldzaam zeker? Helaas niet. In Nederland hebben duizenden mensen het, zonder dat ze het zelf weten.
Als je vraagt wat je méér moet eten bij een ijzertekort, kan bijna iedereen wel een (kort) boodschappenlijstje opdreunen. Maar dat je ook te veel ijzer uit voeding op kunt nemen, weet bijna niemand. Bij deze erfelijke afwijking aan de genen, hemochromatose, geeft het lichaam niet door dat er genoeg ijzer ‘binnen’ is. Integendeel zelfs; de darmen blijven maar het signaal geven dat er een tekort is en dus blijft het lichaam ijzer uit voedsel onttrekken. Het gevolg? IJzer stapelt zich op in de lever en vervolgens in andere organen. De cellen in de organen worden vergiftigd en de persoon ziek.
Gevolgen van hemochromatose
Chronische vermoeidheid, gewrichtsklachten, huidverkleuring, onvruchtbaarheid, diabetes, hartklachten en leververgroting kunnen allemaal gevolgen zijn van hemochromatose. Waarom het zich juist bij de één vertaalt in hartproblemen en bij de ander in gewrichtsproblemen is onduidelijk. De diagnose, die gesteld wordt na een bloedonderzoek en dna-test, wordt gemiddeld pas ontdekt na je 40ste. De eerste symptomen openbaren zich alleen al jaren eerder!
Is het zeldzaam?
Nee, het is niet zeldzaam, al werd dit lange tijd wel gedacht. Het is zelfs de meest voorkomende erfelijke aandoening. Omdat het ziektebeeld niet snel wordt herkend, zijn er duizenden Nederlanders die wel hemochromatose hebben, maar het niet weten. Doordat er vaak een verkeerde diagnose wordt gesteld, krijgen mensen adviezen die juist averechts werken. Zoals extra ijzer slikken als je continu moe bent.
De behandeling ven hemochromatose: aderlatingen
De behandeling van hemochromatose klinkt even angstaanjagend als voor de hand liggend. Iemand met de ziekte moet regelmatig een aderlating ondergaan. Dit betekent dat er bloed wordt afgetapt. Hierdoor wordt de weefselschade geremd of voorkomen, waardoor de levensverwachting weer normaal wordt. Natuurlijk kan iemand met hemochromatose ervoor kiezen om een ijzerarm dieet te volgen. Dit is alleen erg lastig, omdat ijzer in bijna alle voeding zit.
Wil je laten testen of je hemochromatose hebt? Dan is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Met een DNA-onderzoek kan de erfelijke afwijking vastgesteld worden. Daarnaast wordt met een bloedonderzoek de ijzerverzadiging en het eiwit voor ijzeropslag (ferritine) gemeten. Een leverbiopt kan de schade aan de lever uiteindelijk beoordelen.
