Een ernstig verstoorde nachtrust, eindeloze discussies met je partner of zelfs slaapapneu. En toch blijft hulp zoeken tegen snurken een dingetje … “Schaamte is niet nodig”, aldus slaapexpert Olivier Tielemans. “Hulp zoeken voor snurken is even normaal als een bezoek aan de opticien.” Zijn fijne boodschap: aan gesnurk is wel degelijk iets te doen.
Snurken? Dat doen alleen mannen … toch? Nou nee, van elke tien vrouwen snurkt er gemiddeld één. Mannen snurken echter wel vaker. Eén op de vijf mannen produceert ’s nachts geluid. Grote kans dus dat je er weleens mee te maken krijgt in je leven. Wellicht met slapeloze nachten als gevolg. Snurken is echter geen medische aandoening. Het wordt gezien als sociaal probleem en dus wordt de behandeling niet vergoed vanuit je zorgverzekering. Doordat de behandeling niet vergoed wordt vanuit de verzekering is er een levendige handel in allerlei wonderproducten en -behandelingen die het snurken zouden verhelpen: van anti-snurkspray tot neusclips. Van veel van deze producten en behandelingen is de werking echter niet aangetoond, terwijl ze soms best veel geld kosten. Daarom gaan we in dit artikel op zoek naar wat wél helpt. Laten we echter beginnen bij het begin: wat is snurken en waarom snurkt de een wel en de ander niet?
Is het snurken of slaapapneu?
Snurken heeft in veel gevallen te maken met het verslappen van je tong. Olivier Tielemans, slaapexpert bij deSomnoClinic, behandelt patiënten voor snurken en slaapapneu en legt dit als volgt uit: “Op het moment dat we gaan slapen, verslappen al onze spieren. Dit is heel normaal. Anders kom je niet tot rust. Ook je tong, die uit verschillende spieren bestaat, komt tot rust. Bij deze verslapping vernauwt de opening van je keel en kunnen trillingen vrijkomen die geluid veroorzaken. Dat is snurken. Verslapt je tong in extreme mate? Dan kan het voorkomen dat je letterlijk naar lucht moet happen en wakker wordt. In dat geval spreken we van slaapapneu. Dat proces kan onbewust gaan, waardoor je het niet doorhebt.”
En slaapapneu kan serieuze gevolgen hebben. Zo kan het leiden tot een verstoord slaapritme, concentratieproblemen een hogere kans op een hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, herseninfarct en nog veel meer aandoeningen. Snurken lijkt misschien onschuldig, maar moet serieus genomen worden.
Stap 1: Breng de snurksituatie in kaart
De eerste stap in de strijd tegen snurken is het signaleren ervan. Gaat het om jezelf, om je partner of kind? Houd bij wanneer het snurken plaatsvindt. Olivier: “Vergeet niet dat snurken niet alleen het klassieke geluid hoeft te zijn wat we horen in tekenfilms. Sommige mensen blazen, fluiten of ademen erg hard. Die geluiden kunnen ook storend zijn. De niet-snurkende partner kan eindeloos wakker liggen omdat hij of zij als het ware ‘wacht’ tot de snurker weer bezig gaat. Dat kan enorm frustreren. Of partners gaan gescheiden slapen, wat serieuze gevolgen kan hebben voor je relatie.” Zaak om je bewust te worden van dit snurkproces. Breng het snurken in kaart door een snurkdagboek bij te houden. Stel jezelf hier de volgende vragen: wanneer vindt het snurken plaats en wanneer niet? Is het snurken ineens begonnen of bestaat het al langere tijd? Is er onlangs iets veranderd in je leven? Heb je nieuwe medicatie gekregen? “Antidepressiva werken bijvoorbeeld spierverslappend,” legt Olivier uit, “waardoor je tong nog meer verslapt, en snurken kan optreden. Dat betekent overigens niet dat je op eigen houtje met je medicatie moet stoppen. Vertel je arts dat je last hebt van het snurken. Misschien is er een manier om het snurken te omzeilen met bijvoorbeeld vervangende medicatie of een lagere dosis.”
Naast het signaleren van snurken is het ook verstandig om in de gaten te houden of jij of je partner geregeld stopt met ademhalen tijdens de slaap. Van de zware snurkers heeft zeventig procent slaapapneu. En in de meeste gevallen is het zaak actie te ondernemen, want het kan gevaarlijk zijn. Een behandeling voor slaapapneu wordt ook in de meeste gevallen vergoed door je verzekering. Ga dus altijd langs bij de huisarts als je denkt aan slaapapneu.
Vragenlijst snurken
Wil je een beter beeld krijgen van je snurkpatronen? Met deze simpele vragenlijst breng jij de situatie globaal in kaart:
- Wanneer is het snurken begonnen?
- In welke situatie komt het snurken wel voor? En wanneer niet?
- Is er – sinds het snurken – iets veranderd in je leven? Ben je bijvoorbeeld medicatie gaan slikken? Of heb je een boel stress?
- Op welke momenten is het snurken het ergst? Wat heb je die dag allemaal (anders) gedaan?
- In welke slaaphouding(en) snurk je?
- In hoeverre heb je het idee dat je ademhaling stokt (slaapapneu)?
Stap 2: Word je bewust van mogelijke oorzaken
Snurken kan te maken hebben met verschillende factoren. Het achterhalen van mogelijke oorzaken maakt zoeken naar een oplossing makkelijker. Kom je met snurkproblemen bij een dokter of specialist, dan neemt hij of zij waarschijnlijk als eerste een kijkje in je mond. Zijn daar mogelijke oorzaken te vinden? Heb je bijvoorbeeld overgrote amandelen die in de weg zitten? Of een heel lange huig? Ook wanneer je onderkaak wat korter is, kan dit snurken veroorzaken. In dat geval kan het knippen van de amandelen een oplossing zijn. Is alles pluis in je mond? Neem dan eens je leefstijl onder de loep. Alcohol werkt spierverslappend en kan daarmee het snurken verergeren. Maar de grootste oorzaak van snurken is overgewicht. Zijn we te zwaar, dan is onze keel nauwer en onze tong dikker. Dat betekent: minder ruimte, meer trillingen en dus meer gesnurk. Je alcoholgebruik verminderen of wat kilo’s afvallen kan in veel gevallen dan al helpen. Olivier vult dit lijstje aan met nog een aantal oorzaken: “Alles wat met je luchtwegen te maken heeft, kan een oorzaak zijn. Denk aan hooikoorts, verkoudheid et cetera. Ook tijdens je zwangerschap kun je door hormonen meer last krijgen van nachtelijke geluiden. Je buik wordt steeds groter en duwt meer naar boven.”
Checklist: Mogelijke oorzaken van snurken
- Grote amandelen
- Lange huig
- Kortere onderkaak
- Luchtwegproblemen
- Zwangerschap
- Alcoholgebruik
- Roken
- Overgewicht
- Medicijngebruik
Stap 3: Maak het bespreekbaar
Wanneer je een beter beeld hebt van de snurksituatie, kun je in actie komen. Maak de situatie bespreekbaar. Zoek hulp bij je huisarts en laat je doorverwijzen. En ja, daar moet je misschien even een drempel voor over stappen. Snurken vinden we niet bepaald charmant. Maar als je opziet tegen bijvoorbeeld een weekendje weg met vrienden omdat je bang bent dat je de rest wakker houdt, dan weet je dat het eigenlijk tijd is om hulp te zoeken.
Wat als je niet zelf snurkt, maar je partner? Olivier: “Je snurkende partner hulp laten zoeken valt niet altijd mee. Dat snap ik wel. Zou jij een bril dragen als een ander niet goed kan zien? Hetzelfde geldt voor snurken. Sommige partners vinden het lastig om hun verantwoordelijkheid hierin te nemen. Probeer dan het belang van de situatie duidelijk te maken en spoor je partner aan wel degelijk hulp in te schakelen, voor jullie allebei. In veel gevallen is er een oplossing te vinden voor de situatie waardoor beide partners weer met een gerust hart de nacht in durven. Snurken is weliswaar een sociaal probleem, maar als je er niets aan doet, wordt het een asociaal probleem. En schaam je je voor je gesnurk? Niet nodig. Hulp zoeken voor snurken is even normaal als een bezoek aan de opticien. Wanneer je niet goed kunt zien, draag je toch ook een bril?”
Stap 4: Overweeg verschillende behandelingen
Wanneer je door je huisarts doorverwezen wordt naar een kliniek of slaapcentrum, begin je met een adviesgesprek. Zoek een slaapcentrum dat je serieus neemt. Vaak volgt na een adviesgesprek een slaapregistratie. Dat kan in het ziekenhuis, maar tegenwoordig kun je het apparaatje ook vaak meenemen naar huis. Wel zo fijn. In de nacht draag je het apparaatje en die registreert je houding en slaapcyclus. Snurken komt twee keer zo vaak voor in rugligging als in zijligging. Is slapen op de rug de oorzaak? Dan kan positietherapie helpen. Daarbij draag je een bandje op je borst, bijvoorbeeld van NightBalance. Dit bandje registreert je slaaphouding. Lig je op je rug, dan geeft het apparaatje een subtiele trilling. Die maakt je niet wakker, maar zorgt er wel voor dat je op je zij draait. Met een beetje mazzel wen je er vanzelf aan om niet meer op je rug te liggen en is je snurkprobleem opgelost. Dit is één van de meest vriendelijke manieren om snurken te verhelpen. Kanttekening is wel dat deze manier alleen werkt bij houdingsafhankelijk snurken. Maar in zeventig procent van de gevallen heeft snurken te maken met je slaaphouding, dus in veel gevallen werkt het. Een andere mogelijkheid is een snurkbeugel. Olivier: “Snurkbeugels heb je in verschillende soorten en maten. De meeste ziekenhuizen schrijven één soort beugel voor, maar die kan vervelende bijwerkingen hebben. Dat komt doordat dit type beugels de onderkaak als het ware naar voren trekt, waardoor er meer ruimte in de keel komt. De kans dat je snurkt wordt kleiner, maar het kan klachten veroorzaken als kaakpijn, hoofdpijn of nekpijn. In onze kliniek werken we daarom met een snurkbeugel die op een andere manier werkt. Deze beugel klik je op je gehemelte en brengt je tong in dezelfde positie als overdag. Daardoor houdt hij de luchtpijp vrij en heb je geen vervelende bijwerkingen als pijn in de kaken.”
Stap 5: Kies een methode die past bij jou
“Een methode kiezen die voor jou geschikt is, is een persoonlijke overweging”, aldus Olivier. “De één vindt een bril fijner en de ander draagt liever lenzen. Zo is het ook met het kiezen van een anti-snurkmethode. Je kiest de methode die het beste past bij jou. Realiseer je ook dat je niet in zee hoeft te gaan met een kliniek. De meeste bieden een gratis consult aan om de situatie te schetsen en te kijken op welke manier ze je kunnen bijstaan. Zie het als een advies en geef jezelf de tijd en ruimte om na te denken over de mogelijkheden. Je moet namelijk wel gemotiveerd zijn om de hulpmiddelen die een kliniek je vervolgens biedt ook daadwerkelijk te gebruiken.”
