Hoewel de uitstoot van fijnstof sinds de jaren negentig is gehalveerd, is de lucht in Nederland nog steeds niet optimaal. En dan zijn er ook nog periodes waarin smog de kop opsteekt. Wat is smog en wat is het effect op je gezondheid? We zetten vier feiten op een rij.
Een feitje die we cadeau geven: het woord smog is een samenvoeging van de Engelse woorden ‘smoke’ (rook) en ‘fog’ (mist). Met smog bedoelen we een tijdelijk zeer verontreinigde lucht. Luchtvervuiling ontstaat dag in dag uit door bijvoorbeeld het verkeer en houtrook. Maar er kan ook ‘smog door ozon’ ontstaan. Dit gebeurt bij ophoping van luchtvervuiling op zonnige dagen. Het komt voor in het voorjaar en de zomer als er weinig wind staat. De vervuilende stoffen, zoals stikstofoxiden en vluchtige organische stoffen worden onder invloed van zonlicht omgezet in ozon. We noemen dat ook wel zomersmog.
1. Twaalf duizend mensen sterven vroegtijdig door ongezonde lucht
Zo’n 12.000 mensen in Nederland sterven jaarlijks vroegtijdig aan de gevolgen van ongezonde lucht, melden onder andere Milieudefensie en het Longfonds. Bij één op de vijf kinderen met astma in Nederland is hun ziekte gerelateerd aan luchtvervuiling door het verkeer. Uit onderzoeken, waaronder die van RIVM-onderzoeker Paul Fischer, blijkt bovendien dat je tussen de negen en twaalf maanden korter leeft door de gevolgen van luchtverontreiniging. Daarmee staat het op nummer één van alle milieufactoren die onze gezondheid beïnvloeden.
2. Smog kan zorgen voor luchtwegklachten
Dat het invloed heeft op je gezondheid, daar is geen twijfel over. En dan hebben we het zowel over de luchtkwaliteit binnen als buitenshuis. Luchtverontreiniging en smog hebben vooral effect op je longen. Kijken we naar fijnstof, dan kan dat een ontstekingsreactie veroorzaken in je longen en zuurstofopname bemoeilijken. Met name voor mensen met een lagere longgezondheid, bijvoorbeeld astma- of COPD-patiënten, kan dit op den duur fataal zijn. Smog kan ook luchtwegklachten geven, zoals hoesten of een benauwd gevoel. Heb je een longziekte, dan kunnen klachten verergeren. Tijdens smog zijn er ook meer ziekenhuisopnames en sterfgevallen.
3. Hoe hoger de concentratie, hoe ernstiger
In het algemeen geldt, hoe hoger de concentraties, hoe ernstiger het effect. Bij matige smog zijn het vooral de hierboven genoemde groepen mensen, die (meer) klachten krijgen. Bij ernstige smog kan een groter deel van de bevolking last krijgen van luchtwegklachten, maar ook bijvoorbeeld van irritatie aan de ogen of neus.
4. Gezondheidsklachten zijn meestal tijdelijk
Gezondheidsklachten door smog zijn vaak tijdelijk en verdwijnen weer na de periode met smog. Maar vooral bij gevoelige groepen – mensen met een longziekte of hart- en vaatziekte – kunnen de klachten ook leiden tot een toename van ziekenhuisopnames of vervroegde sterfte. Als er veel smog is, adviseert het RIVM mensen die gevoelig zijn voor smog dan ook om binnen te blijven en om zware lichamelijke inspanning te beperken.
Volg ons ook op Instagram, Facebook en TikTok. Meer Gezondnu? Neem dan een kijkje in het magazine en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
